Μια μαύρη χήρα ανοίγει νέους ορίζοντες στους ραδιοαστρονόμους

Η πλειονότητα όσων γνωρίζουμε για το σύμπαν προέρχονται από τις παρατηρήσεις των τηλεσκοπίων και την μελέτη των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων που παράγουν τα διάφορα αστρονομικά αντικείμενα. Αυτά τα κύματα μπορεί να διασκορπιστούν και να απορροφηθούν καθώς ταξιδεύουν προς τη Γη, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες για υλικό που παρεμβάλλεται μεταξύ των άστρων και μεταξύ των γαλαξιών, το οποίο διαφορετικά θα ήταν αόρατο.

Ντοκιμαντέρ του Michael Moore για το εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας - Γιατί θεωρείται το κορυφαίο

Ο γνωστός συγγραφέας-δημοσιογράφος-παραγωγός Μάικλ Μουρ στο πλαίσιο της σειράς Where to Invade Next (δηλαδή "πού να εισβάλουμε μετά", τίτλος ειρωνικός ως προς την ηγεμονική πολιτική των ΗΠΑ) επισκέφθηκε την Φινλανδία, όπου συνομίλησε με εκπαιδευτικούς και μαθητές της χώρας.

Ερευνα: Οκτώ Ελληνες επιστήμονες ανάμεσα στους 300 με τη μεγαλύτερη διεθνή απήχηση

Ένας φυσικός, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Παρασκευάς Σφήκας ( CMS CERN), είναι ο έλληνας ερευνητής που εμφανίζεται να έχει την μεγαλύτερη διεθνή απήχηση με τις επιστημονικές δημοσιεύσεις του, σύμφωνα με την παγκόσμια κατάταξη της Webometrics.

Ο τρόπος που βλέπουμε το χρώμα εξαρτάται από τη γλώσσα που μιλάμε

Το ανθρώπινο μάτι μπορεί φυσικά να αντιληφθεί εκατομμύρια χρώματα. Όμως δεν μπορούμε όλοι να αναγνωρίσουμε τα χρώματα αυτά με τον ίδιο τρόπο. Μερικοί άνθρωποι δεν μπορούν να διακρίνουν διαφορές σε χρώματα – η κατάσταση ονομάζεται αχρωματοψία – εξαιτίας ενός ελαττώματος ή μιας έλλειψης των κυττάρων στον αμφιβληστροειδή που είναι ευαίσθητα σε υψηλά επίπεδα φωτός: τα κωνία. Όμως η κατανομή και η πυκνότητα αυτών των κυττάρων επίσης ποικίλει μεταξύ των ανθρώπων με «κανονική όραση» οδηγώντας όλους μας να βιώνουμε το ίδιο χρώμα με ελαφρώς διαφορετικούς τρόπους.

Podcast: Ο Διονύσης Σιμόπουλος απαντά σε ερωτήματα για το σύμπαν και την έρευνα που σχετίζεται με αυτό

Το egno.gr φιλοξενεί, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του βιβλίου, τον Διονύση Σιμόπουλο, ο οποίος απαντά σε μια σειρά ερωτήσεων του επιστημονικού υπεύθυνου του egno.gr, Κωνσταντίνου Α. Ζώκου, Δάσκαλου Φυσικής.

Δείτε τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ISS στον ουρανό σήμερα

φωτογραφία Astrovox

Φωτεινό πέρασμα του ISS απόψε στις 21:35 ορατό από όλη την Ελλάδα.

Ελληνας κυνηγός της σκοτεινής ύλης

Το σημείο όπου παρατηρήθηκε ο γαλαξίας VirgoHI21. Δεξιά, αυτό που περίμεναν να δουν οι αστρονόμοι, όμως αυτό που εντοπίστηκε ήταν ένας «αόρατος» γαλαξίας, ο οποίος αποτελείται από σκοτεινή ύλη.

Εχετε σκεφθεί ποτέ πως το 99,99999% του ατόμου αποτελείται από κενό; Εχετε αναρωτηθεί τι κάνει τον Ηλιο και τα άλλα αστέρια να είναι τόσο φωτεινά; Γιατί παρά τη μεγάλη ταχύτητα με την οποία κινούνται τα ουράνια σώματα τελικά συγκροτούν ηλιακά συστήματα; Αυτά είναι ορισμένα από τα βασικά ερωτήματα για τη δημιουργία και οργάνωση της ύλης που προσπαθεί να απαντήσει η σύγχρονη φυσική. Ταυτόχρονα, τα ανοιχτά ερωτήματα γύρω από την άγνωστη φύση της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας, που αθροιστικά αποτελούν το 95% του σύμπαντος, μας καλούν να ψάξουμε βαθύτερα.

Ο πρώτος μόνιμος αστεροειδής από άλλο ηλιακό σύστημα

Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν έναν αστεροειδή που κινείται πέριξ του Ήλιου, αλλά με ανάποδη κατεύθυνση από ό,τι οι πλανήτες, και ο οποίος είναι ο πρώτος μόνιμος «κάτοικος» που εκτιμάται ότι προέρχεται από άλλο ηλιακό σύστημα. Πιθανώς μάλιστα πρόκειται για το αρχαιότερο ουράνιο σώμα στο δικό μας ηλιακό σύστημα.

Πρόγραμμα της ESA αποκαλύπτει ένα μακρινό διαστημικό μυρμήγκι που πυροδοτεί λέιζερ

Το Νεφέλωμα Μυρμήγκι ή Menzel 3, ή Mz 3 από επίγειο τηλεσκόπιο

Ένα σπάνιο φαινόμενο που συνδέεται με τον θάνατο ενός άστρου ανακαλύφθηκε σε παρατηρήσεις που έγιναν από το διαστημικό παρατηρητήριο Herschel της ESA: μια ασυνήθιστη εκπομπή λέιζερ από το εντυπωσιακό νεφέλωμα μυρμήγκι, που υποδηλώνει την παρουσία ενός διπλού συστήματος άστρων κρυμμένο στην καρδιά του. Όταν άστρα χαμηλού μέχρι μεσαίου βάρους, άστρα όπως ο Ήλιος μας, πλησιάζουν στο τέλος της ζωής τους τελικά γίνονται πυκνά άστρα, λευκοί νάνοι. Κατά τη διαδικασία, ελευθερώνουν τα εξωτερικά τους στρώματα αερίου και σκόνης στο διάστημα, δημιουργώντας ένα καλειδοσκόπιο περίτεχνων μοτίβων γνωστών ως πλανητικό νεφέλωμα.

Μιχάλης Δαφέρμος: Διαψεύδοντας την υπόθεση της κοσμικής λογοκρισίας

Η εργασία των Μιχάλη Δαφέρμου και του Jonathan Luk (μαθηματικοί στα πανεπιστήμια Princeton και Stanford, αντίστοιχα) απαντά σε ένα από τα πιο σημαντικά ερωτήματα της γενικής σχετικότητας και αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον χωρόχρονο.

Video: Η μοναδική ιδιοφυΐα του Albert Einstein

Εξαιρετικό ντοκιμοντέρ για την ζωή και το έργο του μεγαλύτερου φυσικού όλων των εποχών.

Αστρονομικά ρεκόρ στο Σύμπαν

Το σύμπαν είναι αχανές και σε αυτό υπάρχουν πολλά μεγάλα «πράγματα». Πολύ μεγάλα, αδιανόητα μεγάλα για τα ανθρώπινα μέτρα και σταθμά. Αλλά ποιά είναι τα πιο μεγάλα, ποιά κατέχουν τα διάφορα αστρονομικά ρεκόρ; Εν μέρει η απάντηση εξαρτάται από το τι εννοεί κανείς «πράγμα» στο σύμπαν. Σύμφωνα με ένα αστροφυσικό ορισμό, είναι κάτι που συγκροτείται σε οντότητα και συγκρατείται από τη δική του βαρύτητα.

Η χλωμή μπλε κουκκίδα, από έναν CubeSat

Η χλωμή μπλε κουκκίδα (Γη) και η Σελήνη (κλικ πάνω στην εικόνα για μεγέθυνση)

Ως «χλωμή μπλε κουκκίδα» αναφέρεται η φωτογραφία της Γης που τραβήχτηκε στις 6 Ιουνίου 1990 από το Voyager 1, όταν αυτό απείχε από την Γη απόσταση 4 δισεκατομμύρια μίλια. Η φωτογραφία λήφθηκε μετά από αίτημα που υπέβαλλε στη NASA ο Carl Sagan. Έτσι, το Voyager 1 καθώς εγκατέλειπε το ηλιακό μας σύστημα, έστρεψε για μια τελευταία φορά τις κάμερες προς τη Γη, τραβώντας την φωτογραφία όπου ο πλανήτης μας φαίνεται αμυδρά μέσα στο αχανές διάστημα.

Επιστήμονες, δαίμονες και μάγισσες

Της Έφης Ασημακοπούλου*

Τέχνη και αστρονομία: Συνάντηση δύο κόσμων

Αστερισμοί, νεφελώματα και χάρτες του ουρανού αντικρίζονται με εικαστικές δημιουργίες, κι ένα νυχτερινό αστροπάρτι θα κορυφώσει τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων την Παρασκευή 18 Μαΐου 2018, στις 19.30, στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

Υπάρχει σωματίδιο «Ω! Θεέ μου»;

Υπάρχει. Αλλά προσοχή στο όνομα. Όχι «σωματίδιο του Θεού», αλλά σωματίδιο «Ω! Θεέ μου (Oh My God)»

Το σωματίδιο «Oh My God» ήταν ένα σωματίδιο κοσμικών ακτίνων, πιθανότατα πρωτόνιο, πολύ μεγάλης ενέργειας, το οποίο ανιχνεύθηκε στις 15 Οκτωβρίου 1991, από τον ανιχνευτή High Resolution Fly’s Eye του Πανεπιστημίου της Utah.

Εντοπίστηκε το πιο μακρινό οξυγόνο στο σύμπαν

Αστρονόμοι ανακάλυψαν ένα πολύ μακρινό γαλαξία, όπου εκτιμάται ότι άρχισαν να σχηματίζονται άστρα απρόσμενα νωρίς, μόλις 250 εκατομμύρια χρόνια μετά την Μεγάλη Έκρηξη που γέννησε το σύμπαν. Στον ίδιο γαλαξία ανακαλύφθηκε επίσης το πιο μακρινό οξυγόνο που έχει ποτέ ανιχνευθεί στο σύμπαν, σε απόσταση 13,3 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Το προηγούμενο ρεκόρ απόστασης οξυγόνου ήταν τα 13,2 δισεκατομμύρια έτη φωτός από το 2016.

Θα μπορούσε ένα πολυσύμπαν να φιλοξενήσει ζωή;

Η λέξη σύμπαν (universe) χρησιμοποιήθηκε για να σημάνει «όλα όσα υπάρχουν», αλλά όχι πια. Οι σημερινοί κοσμολόγοι – επιστήμονες που μελετούν τη μεγαλύτερη από όλες τις δυνατές μεγάλες εικόνες – θεωρούν τώρα ότι η ιδέα ότι το γνωστό μας σύμπαν ίσως είναι απλά ένα από πολλά άγνωστα (και μη δυνάμενα να γίνουν γνωστά;) σύμπαντα. Αποκαλούν την πληθώρα αυτή των πιθανών συμπάντων πολυσύμπαν (multiverse). Τώρα, επιστήμονες από το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία έκαναν ένα ενδιαφέρον βήμα προς την κατεύθυνση εξερεύνησης του πολυσύμπαντος. Η εργασία τους, η οποία βασίζεται σε προσομοιώσεις υπολογιστών, υποστηρίζει ότι η ζωή θα μπορούσε δυνητικά να είναι κοινή μέσα στο πολυσύμπαν, αν το πολυσύμπαν υπάρχει. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν 14 Μαΐου 2018, σε δυο σχετικές μελέτες στο περιοδικό Monthly Notices της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας (Royal Astronomical Society).

Δεν απέδωσε δεκαετής έρευνα για ακτίνες-γ από εξαΰλωση σκοτεινής ύλης – βελτιώνει στοιχεία παραμέτρων των WIMPs

Η σκοτεινή ύλη συνιστά περίπου το 85% της ύλης στο σύμπαν και ακόμη αρνείται πεισματικά να αποκαλύψει την αληθινή της ταυτότητα.

Πυκνή Ύλη: το πρώτο άμεσο τεκμήριο για τον ταχύτατο μηχανισμό ψύξης άστρων νετρονίων με εκπομπή νετρίνων

Αστροφυσικοί έχουν βρει το πρώτο άμεσο τεκμήριο για τον ταχύτατο μηχανισμό εκπομπής νετρίνων με τον οποίο μπορούν να ψύχονται τα άστρα νετρονίων. Το άρθρο είναι του Καθηγητή Φυσικής και Αστρονομίας James Lattimer.

Βρέθηκε η πιο «λαίμαργη» μαύρη τρύπα του σύμπαντος

Αστρονόμοι στην Αυστραλία ανακάλυψαν την ταχύτερα αναπτυσσόμενη μαύρη τρύπα στο σύμπαν, ένα αχόρταγο τέρας που «καταβροχθίζει» μάζα ισοδύναμη με τον Ήλιο μας κάθε δύο μέρες.