Κων. Δασκαλάκης: Η Ελλάδα χρειάζεται μαζικά αριστεία

Εξαιρετική συνέντευξη του κορυφαίου καθηγητή του ΜΙΤ Κωσταντίνου Δασκαλάκη.

Βίκυ Καλογερά: Πρώτη φορά ακούμε κυριολεκτικά το Σύμπαν

«Τα βαρυτικά κύματα έρχονται από περιοχές όπου η βαρύτητα είναι πάρα πολύ ισχυρή και φέρνουν σε εμάς πληροφορίες πολύτιμες, που δεν μπορούσαμε μέχρι τώρα να πάρουμε από τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα. Μας ανοίγουν ένα νέο παράθυρο στη γνώση του σύμπαντος», λέει η κ. Βίκυ Καλογερά.

Από την Ελλάδα της λείπουν οι γονείς και οι φίλοι της, η πόλη της, οι Σέρρες, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, και η θάλασσα. «Ολα τα άλλα, τα έχω βρει εδώ», λέει. «Και ρετσίνα, και ουζάκι, και ελληνικά προϊόντα!». Τάδε έφη Βίκυ Καλογερά, 48 ετών. Καθηγήτρια Φυσικής και Αστρονομίας και διευθύντρια του Κέντρου Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο Northwestern στο Ιλινόι των ΗΠΑ.

Οι μύθοι στην ψηφιακή εποχή

Η δύναμη των αρχαίων ελληνικών μύθων παραμένει ισχυρή εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Video: Οι περίεργοι εξωγήινοι

Οι περίεργοι εξωγήινοι. Εξαιρετικό.

Η Γη έχει μικρά φεγγάρια και αυτό λύνει ένα παλιό πρόβλημα

Έχει θεσπιστεί η άποψη ότι το φεγγάρι είναι ο μόνος δορυφόρος που έχει ο πλανήτης μας. Ωστόσο, σε μια νέα μελέτη, οι επιστήμονες προτείνουν ότι η Γη έχει άλλα «μίνι-φεγγάρια». Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα άλλα φεγγάρια είναι μικροί αστεροειδείς που έχουν συλληφθεί στην τροχιά του πλανήτη.

1905 Το έτος των θαυμάτων του Einstein

Αν θα έπρεπε να επιλέξουμε μια πόλη ως γενέτειρα του 20ού αιώνα, τότε η κύρια διεκδικήτρια του τίτλου θα ήταν η Ζυρίχη, μια παλιά πόλη που απλώνεται στις δύο όχθες του ποταμού Λίματ, λίγο πιο βόρεια από τις Ελβετικές Άλπεις. Το 1900 ήταν μια ευημερούσα πόλη με δεντροφυτεμένους δρόμους και κτίρια που κατάφερναν να δείχνουν ταυτοχρόνως επιβλητικά και χαριτωμένα. Εδώ, στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, είκοσι ενός χρονών τότε, και η φίλη του Μιλέβα Μάριτς ήταν από τους χειρότερους φοιτητές στο έτος τους.

Ο χυμός λεμονιού και το φαινόμενο Dunning-Kruger

Το Φαινόμενο Dunning-Kruger είναι μια γνωστική προκατάληψη στην οποία σχετικά ανειδίκευτα άτομα υποφέρουν από απατηλή ανωτερότητα, αξιολογώντας λανθασμένα την ικανότητά τους να είναι πολύ υψηλότερη από ό, τι πραγματικά είναι.

«Διαστημικός περίπατος» στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ISS

Ειδική κεραία, ικανή να καταγράφει με ακρίβεια τις μετακινήσεις αποδημητικών πτηνών στη Γη, εγκατέστησαν μέλη του πληρώματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ΔΔΣ), που πραγματοποίησαν «διαστημικό περίπατο» την Τετάρτη γι’ αυτό τον σκοπό.

Η στάση του σώματος ενός διαγωνιζόμενου επηρεάζει σημαντικά τις επιδόσεις του

Το ερώτημα που επιχειρήθηκε να απαντηθεί ήταν αν η στάση ενός ατόμου, ενός σπουδαστή, κατά τη διάρκεια ενός τεστ, μπορεί να επηρεάσει τις επιδόσεις του ατόμου αυτού στο τεστ. Ως μέρος μιας νέας μελέτης στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του San Francisco, οι ερευνητές έλεγξαν 125 σπουδαστές κολεγίου για να δουν πόσο καλά θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν μια απλή μαθηματική διαδικασία – να αφαιρούν 7 από 843 διαδοχικά για 15 δευτερόλεπτα – ενώ καθόταν είτε σκυμμένοι ή καθόταν σε ίσια στάση με τους ώμους πίσω και χαλαροί. 56% των σπουδαστών ανέφεραν ότι το βρήκαν ευκολότερο να πραγματοποιήσουν τη διαδικασία στην ίσια θέση.

Άλλο ένα πλήγμα για την ερμηνεία της σκοτεινής ύλης για την πλεονάζουσα εκπομπή από το Γαλαξιακό Κέντρο

Εικόνα: Η παρατηρούμενη εκπομπή ακτίνων-γ από τον Γαλαξιακό δίσκο με την περιοχή διόγκωσης να δείχνεται. Οι ενσωματωμένες εικόνες δείχνουν τα αναμενόμενα προφίλ της επιπλέον ακτινοβολίας που προέρχεται από σκοτεινή ύλη και άστρα αντίστοιχα. Οι ερευνητές μπόρεσαν να δείξουν ότι το προφίλ των άστρων ταιριάζει στις μετρήσεις πολύ καλύτερα από το προφίλ της σκοτεινής ύλης.

Για δέκα χρόνια περίπου, οι αστρονόμοι μελετούν μια μυστήρια διάχυτη ακτινοβολία που προέρχεται από το κέντρο του Γαλαξία μας. Αρχικά, θεωρήθηκε ότι η ακτινοβολία αυτή θα μπορούσε να προέρχεται από τα ασύλληπτα σωμάτια σκοτεινής ύλης τα οποία πολλοί ερευνητές ελπίζουν να ανακαλύψουν. Ωστόσο, φυσικοί από το Πανεπιστήμιο του Amsterdam και το Εργαστήριο Θεωρητικής Φυσικής της Annecy-le-Vieux, έχουν τώρα βρει περαιτέρω στοιχεία ότι ταχέως περιστρεφόμενα άστρα νετρονίων είναι πολύ περισσότερο πιθανή πηγή της ακτινοβολίας αυτής. Τα ευρήματά τους δημοσιεύθηκαν σήμερα στο Nature Astronomy.

Ένας γιγάντιος εξωπλανήτης στους 4.300 βαθμούς Κελσίου

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη KELT9b και του άστρου του KELT-9 στο φόντο (Denis Bajram/Center for Space and Habitability)

Ευρωπαίοι επιστήμονες βρήκαν ότι ένας γιγάντιος εξωπλανήτης είναι τόσο καυτός – η θερμοκρασία του φθάνει τους 4.300 βαθμούς Κελσίου – ώστε στην ατμόσφαιρά του είναι δυνατό να ανιχνευθούν εξαερωμένα μέταλλα, σίδηρος και τιτάνιο. Για πρώτη φορά ανιχνεύονται τέτοια βαριά μέταλλα σε πλανήτη πέρα από το ηλιακό μας σύστημα.

Δ. Σιμόπουλος: Το καλοκαιρινό τρίγωνο

Στη διάρκεια των καλοκαιρινών μας διακοπών το μεγάλο «Καλοκαιρινό Τρίγωνο» αποτελεί την απαραίτητη συντροφιά μας, αφού τα τρία λαμπερά άστρα που το σχηματίζουν είναι τόσο εύκολα αναγνωρίσιμα όσο και η Μεγάλη Άρκτος στον βόρειο ουρανό κι ο Ωρίωνας τον χειμώνα. Είναι άλλωστε πάρα πολύ δύσκολο για οποιονδήποτε που στρέφει το βλέμμα του στον καλοκαιρινό ουρανό να μην εντοπίσει αμέσως τα τρία λαμπερά άστρα που ανήκουν σε διαφορετικούς αστερισμούς και καλύπτουν την κεντρική περιοχή της έναστρης νύχτας.

Τα πρωτόνια μπορεί να έχουν πολύ μεγάλη επιρροή στις ιδιότητες των άστρων νετρονίων και άλλων πλούσιων σε νετρόνια αντικειμένων

Μια ακόμη νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε χθες στο περιοδικό Nature, με συνέργεια ερευνητών του ΜΙΤ, ασχολείται – έμμεσα -με τα άστρα νετρονίων. Τα άστρα αυτά είναι από τα μικρότερα και πυκνότερα άστρα στο σύμπαν, που γεννιούνται από τη βαρυτική κατάρρευση άστρων με εξαιρετικά μεγάλη μάζα.

Επιστήμονες πραγματοποιούν σημαντική διεθνώς ανακάλυψη σχετικά με τη μετάβαση μεταξύ δυο ενεργειακών καταστάσεων

Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου του Auckland , Νεοζηλανδός φυσικός ανακάλυψε την ενεργειακή διαφορά μεταξύ δυο κβαντικών καταστάσεων στο άτομο του ηλίου με πρωτοφανή ακρίβεια, μια ρηξικέλευθη ανακάλυψη που συνεισφέρει στην κατανόησή μας για το σύμπαν και το χωρόχρονο και συναγωνίζεται το έργο του πιο ακριβού προγράμματος φυσικής του κόσμου που λαμβάνει χώρα στο CERN.

Θεωρία χορδών, σκοτεινή ενέργεια και πεμπτουσία

H θεωρία των χορδών επιτρέπει ένα «τοπίο(landscape)» από πιθανά σύμπαντα, που περιβάλλονται από έναν τέλμα (swampland) λογικά ασύμβατων συμπάντων. Σε όλα τα αποδεκτά και βιώσιμα σύμπαντα η πυκνότητα της σκοτεινής ενέργειας είτε μειώνεται είτε έχει μια σταθερή αρνητική τιμή, σε αντίθεση με το σύμπαν μας, όπου η σκοτεινή ενέργεια φαίνεται να έχει μια σταθερή θετική τιμή.

Μια νέα δημοσίευση υποστηρίζει πως τα σύμπαντα με το χαρακτηριστικό της σκοτεινής ενέργειας σαν το δικό μας δεν υπάρχουν στο «τοπίο (landscape)» των συμπάντων που επιτρέπεται από την θεωρία των χορδών.

Σκέφτομαι, άρα υπάρχουν τρεις χωρικές διαστάσεις και μία χρονική

Με άνω των τριών χωρικών διαστάσεων δεν υπάρχουν σταθερά άτομα ή ηλιακά συστήματα. Με λιγότερες, δεν υπάρχει βαρυτική έλξη. Με περισσότερες ή λιγότερες από μια χρονικές διαστάσεις, η φυσική δεν μπορεί να κάνει προβλέψεις, και η εξέλιξη των εγκεφάλων δεν θα είχε νόημα.

Σύμφωνα με την γενική θεωρία της σχετικότητας ζούμε σε ένα τετραδιάστατο σύμπαν (τρεις χωρικές διαστάσεις και μία χρονική). Σε ένα σύμπαν όπου οι χωρικές διαστάσεις θα ήταν περισσότερες από τρεις, δεν θα μπορούσε να υπάρξει ούτε σταθερό ηλιακό σύστημα ούτε σταθερά άτομα. Για παράδειγμα σε έναν χώρο με 4 διαστάσεις (χωρικές) η βαρυτική δύναμη γίνεται αντιστρόφως ανάλογη του κύβου της απόστασης και για με έναν τέτοιο νόμο είναι αδύνατη η σταθερή τροχιά ενός πλανήτη. Αυτό αποδείχθηκε για πρώτη φορά από τον Paul Ehrenfest το 1918.

Δ. Σιμόπουλος :Τιτάνιες συγκρούσεις

Σήμερα σουπερνόβα εκρήξεις στον γαλαξία μας παρατηρούνται μία φορά στα περίπου 300 χρόνια, στη διάρκεια της γαλαξιακής σύγκρουσης οι σουπερνόβα εκρήξεις θα φτάσουν τις 1.000 κάθε χρόνο, κάνοντας έτσι τον νυχτερινό ουρανό της Γης αρκετά λαμπερό για να διαβάσει κανείς άνετα κάποιο βιβλίο!

Π​​ριν από δύο δισεκατομμύρια χρόνια ξεκίνησε μία τιτάνια σύγκρουση του γαλαξία της Ανδρομέδας με έναν γειτονικό του γαλαξία που τότε ήταν ο τρίτος σε μέγεθος γαλαξίας της Τοπικής μας Ομάδας 55 γαλαξιών.

Ένα σχολικό μάθημα για τις φυσικές καταστροφές

Άρθρο της Χρύσας Σοφιανοπούλου

Ενα διαθεματικό μάθημα που θα αξιοποιεί στοιχεία από την Ιστορία, τη Γεωγραφία και τις Φυσικές Επιστήμες. Ή ένα μάθημα που θα βασίζεται στo STEM (Science, Technology, Engineering and Mathematics). Ή ένα εκπαιδευτικό δίκτυο που θα ενώνει όλα τα σχολεία του κόσμου (όπως έκανε η Ιαπωνία). Ή ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι όπως προτείνει η Διεθνής Στρατηγική για τον Μετριασμό του Κινδύνου του ΟΗΕ (UN/ISDR). Ή πολλά τέτοια ηλεκτρονικά παιχνίδια. Ή, ή, ή...