Physics Christmas Carol

Το τρικ του περιστρεφόμενου κυλίνδρου

Μιχάλης Μπλέτσας: Η εποχή της εξειδίκευσης στην εκπαίδευση έχει τελειώσει

Από τις STEM δεξιότητες στον κλάδο της εκπαίδευσης μέχρι την τεχνολογία 5G και από την τεχνητή νοημοσύνη μέχρι τους «ψηφιακούς μετανάστες» και «ψηφιακούς ιθαγενείς» της σημερινής εποχής, ο Μιχάλης Μπλέτσας, εκ των κορυφαίων επιστημονικών στελεχών του ΜΙΤ, έχει να πει πολλά:

Tο καινούργιο έτος θα μπει 23:00, το βράδυ της 1ης Ιανουαρίου 2020.

του Συλλόγου Αστροφυσικής Ασέας

Αγαπητοί φίλοι, στο σύστημα αναφοράς του ηλιακού μας συστήματος, η Γη εκτελεί δύο σημαντικές κινήσεις (όχι μόνο 2 αλλά αυτές είναι οι πιο σημαντικές).

Ελλείμματα και Προτάσεις για τον Λυκειακό Πειραματισμό στη Φυσική

Γεωργ. Σ. Τόμπρας  Καθηγητής / Πρόεδρος Τμ. Φυσικής ΕΚΠΑ

Γεωργ. Θεοφ. Καλκάνης Ομ. Καθηγητής ΕΚΠΑ

Περίληψη

Η παντελής έλλειψη συστηματικού πειραματισμού στη Φυσική στα λύκεια της χώρας μας, καθώς και το γεγονός ότι η έλλειψη αυτή αποτελεί παγκόσμια ιδιαιτερότητα με αρνητικές συνέπειες για τους μαθητές / μελλοντικούς φοιτητές μας, επιβεβαιώνεται από τρεις σχετικές έρευνές μας:

Ο Σταυρός του Νότου

Ο Σταυρός του Νότου, ή Νότιος Σταυρός σύμφωνα με την wikipedia, είναι αστερισμός που σημειώθηκε πρώτη φορά το 1603 στην Ουρανομετρία. Είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Αποτελεί τον μικρότερο αστερισμό αλλά έναν από τους πιο ευδιάκριτους. Τρεις πλευρές του περιτριγυρίζονται από τον αστερισμό Κενταύρου, ενώ προς τα νότια βρίσκεται ο αστερισμός Μυία (Musca).

Γιατί ανησυχούν οι αστρονόμοι με την αύξηση των δορυφόρων στο διάστημα;

Η βρετανική εταιρεία OneWeb έχει στόχο να αποστείλει περίπου 650 με 2.000 δορυφόρους σε ύψος 1200 km πάνω από τη Γη

Το Σύμπαν για όλους Η σύγχρονη φυσική στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Τίνα Νάντσου

Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Φυσικής Πανεπιστημίου Αθηνών

Υποψήφια Διδάκτωρ

Χρύσα Σοφιανοπούλου

Επίκουρη καθηγήτρια Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, ΙΕΠ

Νίκος Τράκας
Καθηγητής ΕΜΠ- ΣΕΜΦΕ

Περίληψη

Στην παρούσα εργασία θα παρουσιαστεί το διεθνές εκπαιδευτικό πρόγραμμα σύγχρονης φυσικής για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση « Το Σύμπαν για όλους».
Σκοπός του προγράμματος είναι η εισαγωγή της σύγχρονης φυσικής, της επιστημονικής ανακάλυψης και της καινοτομίας στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση μέσα από πειράματα φυσικής με απλά υλικά και εκπαιδευτικές δράσεις που θα μυήσουν τους μαθητές στην σύγχρονη φυσική, αλλά και στην πρωτοποριακή επιστημονική έρευνα που λαμβάνει χώρα στα ερευνητικά κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Δημήτρης Β. Νανόπουλος: Οι εξέχουσες ανακαλύψεις της δεκαετίας

Ζούμε σε μια εποχή υπερβολής. Λόγω αυτής της διαπίστωσης, οι λέξεις που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε κάτι το εξέχον και μεγάλο έχουν χάσει την αξία τους. Βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από τα ΜΜΕ, τα social media για μεγάλες ανακαλύψεις που θα αλλάξουν τον κόσμο, θα αλλάξουν τη ζωή μας, θα αλλάξουν τον άνθρωπο, το περιβάλλον, το μέλλον. Μετά την παρέλευση του Warhol δεκαπεντάλεπτου δημοσιότητας, διαπιστώνουμε ότι αυτές πέφτουν βέβαια στο πηγάδι της λησμονιάς.

Γιάννης Ηλιόπουλος: Η προέλευση της μάζας

ΓΙΑΝΝΗΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ: «Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΜΑΖΑΣ, Στοιχειώδη σωματίδια και θεμελιώδεις συμμετρίες». Μετάφραση: Πέτρος Δήτσας

Ο Γιάννης Ηλιόπουλος(*), ένας από τους συνδιαμορφωτές του Καθιερωμένου Μοντέλου των θεμελιωδών σωματιδίων και δυνάμεων, εξηγεί βήμα-βήμα, με σαφήνεια και εύστοχη έμφαση στα ουσιώδη, όλα όσα απαιτούνται για να κατανοηθεί η φυσική δια­δικασία που κατά τις πρώτες στιγμές της κοσμικής εξέλιξης προσέδωσε μη μηδενικές μάζες στα περισσότερα στοιχειώδη σωματίδια. Η πρωτοφανής δημοσιότητα που προκάλεσε η ανακάλυψη του σωματιδίου Higgs στο CERN το 2012 οφείλεται ακριβώς στο ότι ήταν το πολυαναμενόμενο απτό τεκμήριο αυτής της –καθοριστικής για τη μορφή του κόσμου– διαδικασίας.

Στιγμιότυπα από την εντυπωσιακή δακτυλιοειδή έκλειψη Ηλίου

Μια εντυπωσιακή δακτυλιοειδής έκλειψη ηλίου έλαβε χώρα σήμερα 26 Δεκεμβρίου, η οποία όμως δεν ήταν ορατή από την Ελλάδα.

Τα φετινά Χριστούγεννα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ISS

Στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό: Κάτω από το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο

"Η έβδομη μέρα της αποστολής, δύο μέρες πριν από την αναχώρησή μας, αποτελούσε την πρώτη φορά που ένα διαστημικό σκάφος θα έκανε Χριστούγεννα σε τροχιά (και, από ό,τι αποδείχτηκε και την τελευταία). Αναπτύξαμε τα εργαλεία για την επισκευή του τηλεσκοπίου Χαμπλ (Hubble Space Telescope), και αφότου δεχτήκαμε συγχαρητήρια από το κέντρο ελέγχου για την επιτυχία μας, ο Κερτ αποφάσισε πως είχε έρθει η ώρα να εκφωνήσει το χριστουγεννιάτικο λόγο του προς το κέντρο ελέγχου. Έβγαλε ένα χαρτί από την τσέπη του, καθάρισε το λαιμό του, και άρχισε να μιλά σε επίσημο ύφος στο μικρόφωνο:

Αποστολή Hera: η διαστημική άμυνα της Γης

του καθηγητή του ΑΠΘ Χ. Βάρβογλη για το Πειράματα Φυσικής με Απλά Υλικά


Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε να εμφανίζονται στις ειδήσεις πληροφορίες για δυνητικά επικίνδυνους αστεροειδείς, δηλαδή για μικρά σώματα που περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο και είναι πιθανό στο μέλλον να συγκρουστούν με τη Γη.

«Βουτιά» στον πυρήνα μιας ηλιακής καταιγίδας

Το βιβλίο αρχίζει με τη διάσημη φράση του Καρλ Σέιγκαν για τη Γη όταν την κοιτάξουμε από ένα δορυφόρο: Μια «αχνή μπλε κουκκίδα» μέσα στο αχανές σύμπαν είναι αυτός ο όμορφος πλανήτης που ζούμε. Η ζωή βέβαια σε αυτόν τον όμορφο πλανήτη οφείλεται στη σταθερή ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, το φως που μας στέλνει ο Ηλιος.

του καθηγητή Λουκά Βλάχου από την εφημερίδα Καθημερινή


ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΕΩΡΓΟΥΛΗΣ
Διαστημικός καιρός
εκδ. Παπαδόπουλος, σελ. 112

Ποιος φωταγώγησε το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο στην ιστορία;

Ποιος φωταγώγησε το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο στην ιστορία;

Το Φυσικό του Πανεπιστήμιου Αθηνών (1837-1940): στιγμιότυπα από τα 100 πρώτα χρόνια

του Γ. Φασουλόπουλου από το https://ylikonet.gr/

Αφορμή για τα «στιγμιότυπα» υπήρξαν καλοκαιρινές συζητήσεις με τον Ανδρέα Βαλαδάκη για τη σχολή που σπουδάσαμε τη δεκαετία του 1970. Οι συζητήσεις γέννησαν απορίες. Μερικές απ’ αυτές μπόρεσαν να αντιμετωπιστούν από μελέτες που εκπονήθηκαν στα πλαίσια του ερευνητικού ρεύματος που ενδιαφέρθηκε για την Ιστορία της Ελληνικής Επιστήμης μετά το 1990 στο ΕΜΠ, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΙΦΕ, πριν ΜΙΘΕ) και στο ΕΙΕ

Ο γαλαξίας μας έχει μάζα όσο 890 δισεκατομμύρια ήλιοι

Ο γαλαξίας μας έχει μάζα περίπου 890 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας, σύμφωνα με νέα πιο ακριβή επιστημονική εκτίμηση. Ο αριθμός αυτός ισοδυναμεί με 296 τετράκις εκατομμύρια φορές τη μάζα της Γης.

Ο «Χέωψ» αναζητεί κατοικήσιμους πλανήτες

To τηλεσκόπιο «Cheops» μεταφέρθηκε στο Διάστημα πάνω σε έναν πύραυλο Σογιούζ, ακολουθώντας μία ασυνήθιστη τροχιά από πόλο σε πόλο. EPA/ATG MEDIALAB/ESA

Η αναζήτηση νέων Γαιών συνεχίζεται από την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία. Την Τετάρτη εκτοξεύθηκε με απόλυτη επιτυχία το διαστημικό τηλεσκόπιο «Cheops» (CHaracterising ExOPlanet Satellite), «Χέωψ» επί το ελληνικότερον, από το ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρο στο Κουρού της Γουιάνας. Η πρώτη απόπειρα εκτόξευσης του διαστημικού τηλεσκοπίου είχε προγραμματιστεί για την Τρίτη 17 Δεκεμβρίου, αλλά κρίθηκε αναγκαίο να αναβληθεί, κυριολεκτικά το τελευταίο λεπτό, εξαιτίας κάποιου σφάλματος που παρουσιάστηκε στο λογισμικό.

Nature’s 10: Δέκα πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο για την επιστήμη το 2019

Δέκα επιστήμονες και άλλες προσωπικότητες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο για την επιστήμη το 2019, επέλεξε το κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό "Nature", καθώς πλησιάζει το τέλος της χρονιάς.

Κωνσταντίνος Δασκαλάκης:Ένας υπολογιστής δεν μπορεί να γράψει Σέξπιρ

Γρίφος του Νας, που είχε απασχολήσει τους επιστήμονες για πάνω από 60 χρόνια, λύθηκε από ένα Έλληνα και μάλιστα σε ηλικία 24 ετών, τον Κωνσταντίνο Δασκαλάκη. Μια προσωπικότητα-φαινόμενο με καταγωγή από την Κρήτη, που είχε αποφοιτήσει από το Βαρβάκειο Πειραματικό Λύκειο με βαθμό 20 και κατόπιν από το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου με 9,98, τον μεγαλύτερο βαθμό όλων των εποχών.

Πείραμα: Η οδοντόκρεμα μαμούθ

Στο βίντεο που ακολουθεί βλέπουμε το νέο παγκόσμιο ρεκόρ παραγωγής «οδοντόπαστας του ελέφαντα»:

Αρχίζει κι επίσημα ο χειμώνας με το χειμερινό ηλιοστάσιο το πρωί της Κυριακής

Το πρωί της Κυριακής 22 Δεκεμβρίου, στις 06:19 ώρα Ελλάδας, ο Ήλιος θα βρεθεί στο χειμερινό ηλιοστάσιο και έτσι θα ξεκινήσει και τυπικά ο φετινός χειμώνας στην Ελλάδα και γενικότερα στο βόρειο ημισφαίριο.

Science: Το σημαντικότερο επιστημονικό επίτευγμα του 2019

To μέγεθος του ηλιακού μας συστήματος σε σύγκριση με την τερατώδη μαύρη τρύπα στον γαλαξία M87

Η πρώτη εικόνα μιας μαύρης τρύπας, που τράβηξε το διεθνές Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων (Event Horizon Telescope-ΕΗΤ), υπήρξε το πιο σημαντικό επιστημονικό επίτευγμα της φετινής χρονιάς, σύμφωνα με το κορυφαίο περιοδικό «Science».
Το «Science», που κάθε χρόνο παραδοσιακά απονέμει διεθνώς τον επίζηλο τίτλο της σπουδαιότερης επιστημονικής ανακάλυψης, τονίζει ότι πρόκειται για «πραγματικά εντυπωσιακό κατόρθωμα ομαδικής εργασίας και τεχνολογίας». Όπως επισημαίνει, κάποτε θεωρείτο αδιανόητο να φωτογραφηθεί άμεσα μια μαύρη τρύπα, καθώς μόνο έμμεσα οι επιστήμονες ήσαν σε θέση να εικάσουν την παρουσία της, μέσω των επιδράσεων στο περιβάλλον της.

Αναζητώντας σωμάτιο για τη σκοτεινή ύλη – Νέα ανάλυση στενεύει τους περιορισμούς για την ελαφρά σκοτεινή ύλη

Το πείραμα XENON1T, στο υπόγειο Εθνικό Εργαστήριο του Gran Sasso, στην Ιταλία, ερευνά για φωτεινές αναλαμπές που προκαλούνται από σωμάτια σκοτεινής ύλης που αντιδρούν με δυο τόνους υγρό ξένο. Το πείραμα σχεδιάστηκε για να εντοπίσει έναν υποθετικό τύπο σκοτεινής ύλης που αποκαλείται ασθενώς αλληλεπιδρών μαζικό σωμάτιο (WIMP), όμως οι ερευνητές έχουν αρχίσει να κοσκινίζουν τα δεδομένα για άλλες δυνατές μορφές. Με επανάληψη της ανάλυσης των αποτελεσμάτων από το 2017 και 2018, η ομάδα του (πειράματος) XENON1T έχει στενέψει τους περιορισμούς στις ιδιότητες των WIMPs και άλλων υποψηφίων για τη σκοτεινή ύλη. Παρόλο που δεν είναι σε θέση να αναγγείλουν κάποια ανίχνευση, οι ερευνητές απέκλεισαν υποψήφια σωμάτια με ένα εύρος παραμέτρων, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων υποθετικών – όμοιων με αξιόνια – σωμάτιων και σκοτεινών φωτονίων.

Ανιχνεύθηκαν οι ισχυρότερες μέχρι σήμερα κοσμικές εκρήξεις

Τον Ιούλιο του 2018 και τον Ιανουάριο του 2919, τα διαστημικά τηλεσκόπια Fermi και Swift της NASA κατέγραψαν τις δύο ισχυρότερες εκλάμψεις ακτίνων γ (Gamma Ray Bursts–GRB) που έχουν παρατηρηθεί μέχρι σήμερα.

NASA: Ο σεισμογράφος του InSight έχει ανιχνεύσει 322 σεισμούς στον Αρη

Το ρομποτικό γεωλογικό εργαστήριο InSight της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), που βρίσκεται στον Άρη για πάνω από ένα χρόνο και διαθέτει τον πρώτο σεισμογράφο σε άλλο πλανήτη, έχει ανιχνεύσει 322 σεισμούς έως τώρα. Είναι οι πρώτοι σεισμοί που έχουν καταγραφεί σε άλλο ουράνιο σώμα πέρα από τη Γη και τη Σελήνη.

Οι ρίζες της θεωρίας των χορδών

Ο θεωρητικός φυσικός Gabriele Veneziano

Στην σωματιδιακή φυσική χρησιμοποιούνται οι επιταχυντές, στους οποίους δημιουργούνται δέσμες των σωματιδίων οι οποίες εξαναγκάζονται σε σύγκρουση. Τα «θραύσματα» που προκύπτουν από την σύγκρουση ανιχνεύονται και χρησιμοποιούνται για την εύρεση μιας σειράς αριθμών που αποτελούν τον πίνακα σκέδασης (S matrix). Αν γνωρίζει κανείς τον πίνακα S συναγάγει όλες τις ιδιότητες των στοιχειωδών σωματιδίων. Ένας από τους στόχους της φυσικής των στοιχειωδών σωματιδίων ήταν η πρόβλεψη της μαθηματικής δομής του πίνακα σκέδασης για τις ισχυρές αλληλεπιδράσεις. Το καλοκαίρι του 1968, πριν από 50 χρόνια, ο Gabriele Veneziano ως επισκέπτης ερευνητής στον θεωρητικό τομέα του CERN έγραψε μια εργασία με τίτλο: «Construction of a crossing-symmetric, Regge behaved amplitude for linearly-rising trajectories». Στην εργασία αυτή προσπαθούσε να εξηγήσει την ισχυρή αλληλεπίδραση. Οι φήμες λένε πως ο Veneziano μάντεψε τον πίνακα σκέδασης ξεφυλλίζοντας ένα βιβλίο μαθηματικών. Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκε το πρότυπο Veneziano που αποτέλεσε την βάση για την θεωρία των χορδών.

Το άστρο Λέρνα και ο εξωπλανήτης του Ιόλαος

Ιόλαος και Λέρνα είναι τα ονόματα που επέλεξαν οι Έλληνες δια ψηφοφορίας για τον «ελληνικό» εξωπλανήτη και το άστρο του και τα οποία επικυρώθηκαν επίσημα πλέον από την Διεθνή Αστρονομική Ένωση (IAU), μαζί με τα ονόματα 111 άλλων «ζευγαριών» πλανητών και άστρων, που βαφτίστηκαν από συνολικά 112 χώρες. Τα επιλεχθέντα ονόματα θα χρησιμοποιούνται πλέον παράλληλα με τα υφιστάμενα επιστημονικά.

Η μετακίνηση του «βόρειου» μαγνητικού πόλου της Γης

του καθηγητή Χ. Βάρβογλη για το Πειράματα Φυσικής με Απλά Υλικά

Την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2019 αναρτήθηκε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ / ΜΠΕ) ένα άρθρο με τίτλο «Ο μαγνητικός βόρειος πόλος της Γης μετακινείται πια με μεγάλη ταχύτητα», το οποίο υπογράφεται από τον κύριο Παύλο Δρακόπουλο και αναδημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα Πειράματα Φυσικής με απλά υλικά. Το άρθρο αυτό διάβασε αναδημοσιευμένο σε ελληνικούς ιστότοπους η γυναίκα μου κει με ρώτησε τι ακριβώς συμβαίνει. Έριξα μια ματιά στο άρθρο και παρατήρησα κάποιες ανακρίβειες και παρανοήσεις. Για παράδειγμα κοντά στον βόρειο γεωγραφικό πόλο της Γης βρίσκεται ο νότιος μαγνητικός –και όχι ο βόρειος. Έτσι αποφάσισα να ψάξω λίγο περισσότερο το θέμα. Διαπίστωσα λοιπόν ότι στις 13 Δεκεμβρίου είχαν δημοσιευθεί δύο αντίστοιχα άρθρα: ένα του Clive Cookson στην εφημερίδα Finacial Times και ένα του Jonathan Chadwick στην εφημερίδα Daily Mail. Το άρθρο του ΑΠΕ μοιάζει σε πολύ μεγάλοι βαθμό με το πρώτο.

Ο μαγνητικός βόρειος πόλος της Γης μετακινείται

Διαβάστε πρώτα την κριτική στο άρθρο του καθηγητή Χ. Βάρβογλη
https://tinanantsou.blogspot.com/2019/12/blog-post_56.html

Ο μαγνητικός βόρειος πόλος της Γης, στον οποίο βασίζονται οι πλοηγοί εδώ και αιώνες για τον προσανατολισμό τους και πιο πρόσφατα χρησιμοποιείται από τα αεροπλάνα έως τις εφαρμογές των «έξυπνων» κινητών τηλεφώνων, μετακινείται πλέον με ρυθμό άνευ προηγουμένου στην καταγεγραμμένη ιστορία, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Παιδικά βιβλία φυσικής για όλους

Συχνα μου ζητούν προτάσεις για παιδικά βιβλία φυσικής.

Γιαυτό με αφορμή τις γιορτές σας ανεβάζω ένα αφιέρωμα στο παιδικό επιστημονικό βιβλίο.

Η σιωπή του Poincaré για τη θεωρία του Einstein

(…) Ο Poincaré δεν ανέφερε τη θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν από τότε που αυτή πρωτοδημοσιεύθηκε, το 1905, μέχρι τον θάνατό του το 1912. Ελάχιστοι ήταν άλλωστε οι Γάλλοι φυσικοί που μίλησαν για αυτήν τη θεωρία.

Mars Express Το «πρόσωπο» του Φόβου

Μια «ταινία» με «πρωταγωνιστή» τον Φόβο, δορυφόρο του Άρη, τράβηξε πρόσφατα το Mars Express του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, ενώ το φεγγάρι περνούσε μπροστά από την κάμερα του σκάφους- με αποτέλεσμα την καταγραφή λεπτομερειών της επιφάνειάς του.
Συγκεκριμένα, τραβήχτηκαν 41 εικόνες στις 17 Νοεμβρίου 2019, όταν το σκάφος ήταν σε απόσταση περίπου 2.400 χλμ από τον Φόβο, με το Mars Express να καταγράφει πολλά χαρακτηριστικά της επιφάνειάς του- μεταξύ των οποίων και έναν αριθμό από κρατήρες (όπως ο μεγάλος κρατήρας Stickney), αλλά και αρκετά άλλα σημάδια.

Microsoft. Αποθήκευση δεδομένων σε κρύσταλλο

Πριν από ένα μήνα περίπου, οι ειδικοί των εργαστηρίων έρευνας της Microsoft έκαναν μια σημαντική ανακοίνωση: Στο πλαίσιο του προγράμματος “Project Silica”, να αποθηκεύσουν δεδομένα σε ένα κομμάτι κρυσταλλικού γυαλιού.

Ken Robinson- Αλλαγή των εκπαιδευτικών προτύπων

Ένα υπέροχο βίντεο για την εκπαίδευση απο τον Ken Robinson.

Ξαναγράφεται η ιστορία των pulsars

Ένα βήμα πιο κοντά στην αποκωδικοποίηση των μυστηρίων που καλύπτουν τα pulsars, τα υπέρπυκνα στροβλιλιζόμενα απομεινάρια αστέρων που έχουν εκραγεί, βρίσκονται οι αστροφυσικοί. Χάρη στο νέο τηλεσκόπιο NICER, που σαρώνει τον ουράνιο θόλο στο φάσμα των ακτίνων Χ, οι επιστήμονες έλαβαν τις πρώτες ακριβείς και αξιόπιστες μετρήσεις του μεγέθους και της μάζας ενός pulsar, καθώς και τον πρώτο χάρτη των θερμών σημείων στην επιφάνεια του.

Πείραμα: Γιατί ο ουρανός είναι μπλε;

Ο Ανοιχτός Διάλογος για την «Εκπαίδευση στη Φυσική» Ελλείμματα, Προβληματισμοί, Προτάσεις, Προοπτικές

Ημερίδα θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 14 Δεκεμβρίου 2019, 12:00 με 17:00, στο αμφιθέατρο Ιωάννης Δρακόπουλος του κεντρικού κτιρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών και θα μεταδίδεται σε πραγματικό χρόνο και μέσω του διαδικτύου από την ηλεκτρονική διεύθυνση http://live.uoa.gr.

Συχνό, αλλά λιγοστό το νερό στις ατμόσφαιρες των εξωπλανητών που έχουν ανακαλυφθεί έως τώρα

Οι υδρατμοί είναι συχνοί στις ατμόσφαιρες πολλών εξωπλανητών, όμως σε ποσότητες πολύ χαμηλότερες του αναμενομένου. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της μεγαλύτερης μέχρι σήμερα ανάλυσης της χημικής σύστασης των ατμοσφαιρών των πλανητών πέρα από το ηλιακό σύστημα μας.

Το μυστικό κουτί

Από το «Διαδίκτυο των Πραγμάτων» στο «DNA των Πραγμάτων»

Ερευνητές από την Ελβετία και το Ισραήλ βρήκαν μια πρωτοποριακή μέθοδο να αποθηκεύουν πληροφορίες σχεδόν σε κάθε αντικείμενο, έτσι ώστε αυτό να μπορεί να αναπαραχθεί πολλές φορές με βάση τις οδηγίες που φέρει το ίδιο στο εσωτερικό του. Ο τρόπος αποθήκευσης της πληροφορίας είναι ίδιος όπως στα έμβια όντα: στα μόρια του DNA. Δημιουργούνται έτσι πράγματα που έχουν τη δική τους μνήμη συνθετικού DNA.

Η κοσμολογία, το Νόμπελ 2019, και μια ελληνική εταιρεία που δουλεύει γι’αυτήν

Το φετινό Νόμπελ Φυσικής, που απονεμήθηκε επισήμως την Κυριακή 8 Δεκεμβρίου σε τρεις επιστήμονες για την συμβολή τους στην κατανόηση της δομής και της ιστορίας του σύμπαντος, ανέδειξε πόσο λίγα γνωρίζαμε μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες για την προέλευση του κόσμου. Άλλη μια λεπτομέρεια που πιθανόν να αγνοούμε είναι ότι υπάρχει μια ελληνική εταιρεία που συμβάλλει στην συγκεκριμένη έρευνα με ένα σύστημα μελέτης δεδομένων της κοσμικής ακτινοβολίας, που δημιούργησε για τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).

Χ. Βάρβογλης : Ανατροπή στην Κοσμολογία;

του καθηγητή του ΑΠΘ Χ. Βάρβογλη για το Πειράματα Φυσικής με Απλά Υλικά

Τον περασμένο μήνα εμφανίστηκε στα διεθνή μέσα ενημέρωσης μια είδηση αστρονομικού ενδιαφέροντος, που παρόλο ότι ήταν εξαιρετικά σημαντική δεν έλαβε την προβολή που πιστεύω ότι θα της άξιζε. Μια ιταλο-αγγλική ερευνητική ομάδα δημοσίευσε αποτελέσματα, σύμφωνα με τα οποία το σύμπαν έχει θετική καμπυλότητα και άρα είναι κλειστό και πεπερασμένο. Αν αυτό το συμπέρασμα επιβεβαιωθεί από άλλη ανεξάρτητη έρευνα, θα σημάνει την πλήρη ανατροπή των όσων διδάσκουμε σήμερα, ότι δηλαδή το σύμπαν έχει μηδενική καμπυλότητα και άρα είναι επίπεδο και άπειρο. Σήμερα γνωρίζουμε από παρατηρήσεις ότι, μετά από τη Μεγάλη Έκρηξη, το σύμπαν διαστέλλεται. Αν είναι επίπεδο θα συνεχίσει να διαστέλλεται επ’ άπειρον. Αν είναι κλειστό κάποτε θα σταματήσει να διαστέλλεται και θα αρχίσει να συστέλλεται, έως ότου καταλήξει σε μια κατάσταση ανάλογη με αυτή της Μεγάλης Έκρηξης.

Συνωστισμός στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ISS

Σε υπαίθριο «πάρκινγκ» διαστημικών σκαφών έχει μετατραπεί ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ΔΣΣ), καθώς μετά και την άφιξη του ρωσικού ρομποτικού μεταγωγικού Progress 74 τη Δευτέρα, έχει φθάσει πλέον σε πέντε ο αριθμός των σκαφών που έχουν «δέσει» ταυτόχρονα σε διάφορα σημεία στο εξωτερικό μέρος του ΔΣΣ.

Nobel Φυσικής 2019: Οι διαλέξεις των βραβευθέντων φυσικών

Το ήμισυ του φετινού βραβείου Νόμπελ Φυσικής δόθηκε στον James Peebles (1/2) «για τις θεωρητικές του έρευνες στην φυσική κοσμολογία» και το άλλο μισό μοιράζονται οι Michel Mayor (1/4) και Didier Queloz (1/4) γιατί «ανακάλυψαν τον πρώτο εξωπλανήτη που περιφέρεται γύρω από ένα άστρο σαν τον Ήλιο».

Η Ελλάδα από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ISS σήμερα

Luca Parmitano , 8 Δεκεμβρίου 2019

Πλανήτες γύρω από λευκούς νάνους

του καθηγητή Χ. Βάρβογλη για το Πειράματα Φυσικής με Απλά Υλικά

Πριν λίγες μέρες το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ) κυκλοφόρησε ένα άρθρο με τίτλο:

Ανακαλύφθηκε ο πρώτος γιγάντιος εξωπλανήτης γύρω από άστρο λευκό νάνο
και υπότιτλο

Μια εικόνα από το μέλλον του δικού μας ηλιακού συστήματος

Χαρισματικοί μαθητές, τα «παραμελημένα» παιδιά της γενικής τάξης

Οι χαρισματικοί μαθητές που φοιτούν στη γενική τάξη αποτελούν σήμερα ίσως μία από τις πλέον παραμελημένες ομάδες μαθητών τόσο εκπαιδευτικά, όσο και ερευνητικά.

Χ. Σοφιανοπούλου: Τα Ελληνόπουλα δεν κατέχουν γνώσεις και δεξιότητες του 21ου αιώνα

Τα απογοητευτικά αποτελέσματα της έρευνας PISA για το 2018, αναφορικά με τις επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών στην κατανόηση κειμένου, τα Μαθηματικά και τις Φυσικές επιστήμες, δεν θα μπορούσαν να μην μας προβληματίσουν. Απευθυνθήκαμε, λοιπόν, στην κ. Χρύσα Σοφιανοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια στο γνωστικό αντικείμενο Ανάλυση της Εκπαιδευτικής Επίδοσης και της Πληροφορικής Κατάρτισης στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, και Εθνική Διαχειρίστρια του Προγράμματος PISA του Ο.Ο.Σ.Α. προκειμένου να μας εξηγήσει γιατί συμβαίνει αυτό και τι χρειάζεται να γίνει, ώστε το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα να «βγάζει» πιο άρτια καταρτισμένους ανθρώπους.

Εκπαιδευτικές επιλογές και διεθνής θέση της Ελλάδας

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) επισημαίνει για το μέλλον της εκπαίδευσης με ορόσημο το 2030 πως οι μαθητές/τριες που θα εισέλθουν στο εκπαιδευτικό σύστημα το 2018 «θα πρέπει να εγκαταλείψουν την ιδέα πως οι πόροι είναι απεριόριστοι και απλώς περιμένουν την εκμετάλλευσή τους. Θα πρέπει να εκτιμούν την κοινή ευημερία, τη βιωσιμότητα. Θα πρέπει να είναι υπεύθυνοι θέτοντας τη συνεργασία πάνω από τους διαχωρισμούς και την αειφορία πάνω από το βραχυπρόθεσμο (ευκαιριακό) κέρδος».

Τι θα γίνει αν χαλάσουν οι τουαλέτες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ISS;

Σε περίπτωση που καμία από τις τουαλέτες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) δεν δουλεύει, οι αστροναύτες πρέπει να χρησιμοποιήσουν «πάνες» όπως υποδεικνύεται σε μετάφραση της NASA την Τετάρτη.

Δίκτυα κινητής 5G: Η επιστημονική αλήθεια

Έχουμε μπροστά μας τις ανησυχίες της κοινωνίας για τυχόν επιπτώσεις από τα δίκτυα 5ης γενιάς κινητής τηλεφωνίας, έχουμε τη δημόσια παράθεση απόψεων και αντιπαράθεση σε σχέση με το ίδιο θέμα.

Εξωγήινες προσκρούσεις μπορεί να έχουν πυροδοτήσει την «έκρηξη» των τεκτονικών πλακών

Πότε – και πώς – η επιφάνεια της Γης εξελίχθηκε από ένας αρχέγονος πολτός σε έναν βραχώδη πλανήτη που συνεχώς αλλάζει επιφάνεια από τις τεκτονικές πλάκες παραμένει από τα μεγαλύτερα αναπάντητα ερωτήματα στην έρευνα της γεωεπιστήμης. Μια νέα μελέτη, τώρα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Geology, υποστηρίζει ότι αυτή η επίγεια μετάβαση μπορεί στην πραγματικότητα να έχει προκληθεί από εξωγήινες προσκρούσεις.

Πρόγραμμα PISA: Γιατί οι μαθητές της Εσθονίας λάμπουν στις εξετάσεις του;

Η συντάκτρια του BBC, Branwen Jeffreys, διερευνά τους λόγους για τους οποίους η Εσθονία, μια μικρή χώρα της Βαλτικής, έχει τόσο καλές επιδόσεις στα παγκόσμια τεστ του PISA (Programme for International Student Assessment) και ειδικά διερευνά το θέμα σε σύγκριση με τις θέσεις των μαθητών του Ηνωμένου Βασιλείου στην σχετική κατάταξη.

Τι σημαίνει η απόσυρση του πρωταθλητή του Go εξαιτίας της Τεχνητής Νοημοσύνης;

Lee Sedol

Ένας κορυφαίος παίκτης του κινεζικού επιτραπεζίου παιχνιδιού στρατηγικής Go αποφάσισε να αποσυρθεί, εξαιτίας της ανόδου της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ), η οποία «δεν μπορεί να νικηθεί». Όπως αναφέρει το BBC, o Λι Σεντόλ (Lee Sedonl) είναι ο μόνος άνθρωπος που κέρδισε ποτέ το λογισμικό AlphaGo της Deepmind (Google). Το 2016 είχε αντιμετωπίσει το AlphaGo σε μια αναμέτρηση πέντε παιχνιδιών, όπου είχε τέσσερις ήττες και μία νίκη.

Υπολογιστής με την ταχύτητα του φωτός

Ο υπολογισμός με την ταχύτητα του φωτός ήταν για δεκαετίες μια δελεαστική αλλά εξαιρετικά αόριστη προοπτική, ωστόσο, πλέον παίρνει σάρκα και οστά στη μικρή πλατφόρμα που ανέπτυξαν οι καινοτόμοι επιστήμονες. Η ανακάλυψή τους ανοίγει τρομακτικές δυνατότητες για την τεχνολογία του μέλλοντος.

Το 1965, ο Γκόρντον Μουρ, ένας από τους ιδρυτές της Intel, παρατήρησε πως ο αριθμός των τρανζίστορ ενός πυκνού ολοκληρωμένου κυκλώματος διπλασιαζόταν κάθε δύο χρόνια και προέβλεψε πως η υπολογιστική ικανότητα θα συνεχίσει να αυξάνεται με αντίστοιχους ρυθμούς – γεγονός που θα έκανε την αύξησή της εκθετική. Η υπερφιλόδοξη πρόβλεψή του μετατράπηκε τελικά σε μια απίθανη πραγματικότητα. Οταν, τρία χρόνια μετά την αποτύπωση του Μουρ, η NASA έστειλε τον πρώτο άνθρωπο στο φεγγάρι, η υπολογιστική ικανότητα ολόκληρου του οργανισμού ήταν μικρότερη από εκείνη που περιέχουν σήμερα τα κινητά τηλέφωνα που κουβαλάμε στις τσέπες μας.