Οι δέκα κορυφαίες στιγμές της επιστήμης και της τεχνολογίας για το 2022

Το πανίσχυρο μάτι του ανθρώπου στο Σύμπαν

Μετά από τρεις δεκαετίες εργασιών, αναβολών και σοβαρές πιθανότητες τερματισμού της προσπάθειας τελικά τον Δεκέμβριο του 2021 εκτοξεύτηκε το ισχυρότερο και πιο προηγμένο διαστημικό τηλεσκόπιο που κατασκεύασε ποτέ η ανθρωπότητα.
    Το James Webb ταξίδεψε σε ένα σημείο του Διαστήματος όπου οι συνθήκες (π.χ βαρυτικές αλληλεπιδράσεις Γης και Ήλιου, ο ανοικτός ορίζοντας στο Σύμπαν κ.α.) του επιτρέπουν να κάνει με τον πλέον απρόσκοπτο τρόπο τις παρατηρήσεις του.

Symmetry Magazine : Οι 12 μέρες των Χριστουγέννων της Φυσικής

 

Πείραμα Αλληλεπίδραση μεταξύ καλωδίων

 

Πώς είναι ο χειμώνας στον Άρη;

 

Διονυσία Δασκάλου «Ας μάθουμε τα παιδιά μας πρώτα να διαβάζουν»

Από:Μουντουφάρης Σταύρος  https://www.neakriti.gr

Η επικεφαλής των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης σε μια συνέντευξη εκ βαθέων μιλά για το βιβλίο σήμερα, την πορεία των ΠΕΚ στον χρόνο, το Mathesis, το αναγνωστικό κοινό της Ελλάδας και τα σχέδια για το μέλλον

Ο μαθηματικός Θανάσης Φωκάς : Το ασυνείδητο κατανοεί πιο πολλά από το συνειδητό

Σε λίγες ημέρες κυκλοφορεί στα ελληνικά ο πρώτος τόμος της τριλογίας με τίτλο «Μονοπάτια Κατανόησης» (εκδόσεις Broken Hill) με την οποία ο Θανάσης Φωκάς απαντά σε θεμελιώδη ερωτήματα για τις δομές και τις διαδρομές της δημιουργικότητας, τη φύση της γνώσης και τη σχέση του εγκεφάλου με την τέχνη και την επιστήμη.

Ο νοητός περίπατος στα «Μονοπάτια Κατανόησης» του εγκεφάλου με «ξεναγό» έναν από τους σπουδαιότερους μαθηματικούς διεθνώς, που είναι επίσης αεροναυπηγός και γιατρός, είναι σίγουρα μια σπάνια εμπειρία.

Τα επιτεύγματα της NASA μέσα στο 2022

 

Μιχάλης Μπλέτσας ΜΙΤ Τεχνολογία και ενέργεια: Οι μεγάλες αλλαγές που φέρνει το 2023

Οι μεγάλης κλίμακας μπαταρίες που αποθηκεύουν ενέργεια, η πρόοδος στην πυρηνική σύντηξη, μαζι με σημαντικά βήματα στην ιατρική, όπως το εμβόλιο ενάντια στο μελάνωμα με χρήση της τεχνολογίας mRNA και η κατανόηση ασθενειών, όπως η άνοια, μέσω της μηχανική μάθησης, βλέπει ότι φέρνει το 2023 ο Μιχάλης Μπλέτσας, διευθυντής Πληροφορικής στο Media Lab του κορυφαίου πανεπιστημίου στον κόσμο, MIT της Μασαχουσέτης.

Φυσική, Χριστούγεννα και χιούμορ

Σεληνιακό ημερολόγιο 2023

Όμιλος Φίλων Αστρονομίας

Το συνοπτικό σεληνιακό ημερολόγιο για το 2023, όπου σημειώνονται οι φάσεις της Σελήνης ανά ημέρα και οι σεληνιακές και ηλιακές εκλείψεις του έτους.

5 εύκολα πειράματα για τις διακοπές των Χριστουγέννων

 

Fermilab 2022 Στιγμιότυπα

 

Πώς θα μεταφερθούν δείγματα αρειανού εδάφους από τον Άρη στη Γη;

Οι μηχανικοί της NASA χρησιμοποιούν το OPTIMISM, ένα αντίγραφο του ρόβερ Perseverance, για να ελέγξουν πώς την εναπόθεση δειγμάτων στην επιφάνεια του Άρη.

Το Perseverance εναπόθεσε στην επιφάνεια του Άρη το πρώτο πολύτιμο δείγμα backup πετρωμάτων που προορίζονται για τη Γη

Σ. Τραχανάς. Προσθήκη διδακτικού υλικού στο μάθημα "Εισαγωγή στην Κβαντική Φυσική Ι"

Αγαπητοί φοιτητές και φοιτήτριες του διαδικτυακού μαθήματος «Εισαγωγή στην Κβαντική Φυσική Ι» του Mathesis,

Η αβεβαιότητα της πρόβλεψης

Photo by Raquel Pedrotti on Unsplash


Συντάκτης: Γιώργος Καρουζάκης Θαλής και Φίλοι

Οι μετεωρολογικές προβλέψεις, όπως διαπιστώνουμε καθημερινά, δεν είναι ποτέ ακριβείς. Μία υπεύθυνη πρόβλεψη για βροχή, ή για οποιοδήποτε άλλο καιρικό φαινόμενο, δεν μπορεί να είναι απόλυτη. Αναφέρεται σε ένα ποσοστό πιθανότητας. «Για να κατανοήσουμε πώς οι μετεωρολόγοι υπολογίζουν αυτές τις πιθανότητες, θα πρέπει να λάβουμε πρώτα υπόψιν το περίφημο φαινόμενο της πεταλούδας*», σημειώνει η αρθρογράφος Marianne Freiberger στην επιστημονική πλατφόρμα + plus.

Τι αποκάλυψαν δείγματα του αστεροειδούς Ryugu

Ορυκτά που βρέθηκαν στα δείγματα από τον αστεροειδή Ryugu που έστειλε στη Γη το διαστημικό σκάφος Hayabusa2 (Kawasaki et al., Science Advances, 2022)

Εύη Τσιριγωτάκη ERT

Μια νέα ανάλυση των δειγμάτων που συλλέχθηκαν από την επιφάνεια του αστεροειδούς Ryugu αποκάλυψε την προέλευσή του. Φαίνεται λοιπόν, σύμφωνα με μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Hokkaido στην Ιαπωνία, ότι ο αστεροειδής προήλθε από τα άκρα του ηλιακού συστήματος, εκεί που σχηματίζονται συνήθως οι κομήτες.

Στολίστε τα Χριστούγεννα με Νομπελίστες Φυσικούς!

Πώς σας φαίνεται η ιδέα να στολίσετε το δωμάτιό σας με Χριστουγεννιάτικους Νομπελίστες; Η ιδέα δεν είναι δική μου αλλά του Symmetry Magazine.

Συνέντευξη του Δ. Νανόπουλου

Συνέντευξη του Δημήτρη Νανόπουλου στον Δημήτρη Δανίκα 

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, απ’ όπου αποφοίτησε το 1971. Συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Σάσεξ της Αγγλίας, όπου απέκτησε το διδακτορικό του (Ph.D) το 1973 στη Θεωρητική Φυσική των Υψηλών Ενεργειών. Διετέλεσε ερευνητής στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών Ευρώπης (CERN) στη Γενεύη και επί σειρά ετών ανήκε στο ανώτερο ερευνητικό προσωπικό του.

Oppenheimer: η νέα ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν

Πριν δύο χρόνια ο Κρίστοφερ Νόλαν με το «Tenet» έκανε αυτό που αγαπά να κάνει περισσότερο με το σινεμά του: ζόρισε το μυαλό μας και έπαιξε με αυτό, αυτή τη φορά, κινούμενος γύρω από την έννοια της εντροπίας.

Χειμερινό Ηλιοστάσιο σήμερα

Όμιλος Φίλων Αστρονομίας

Χειμερινό ηλιοστάσιο σήμερα, με τον Ήλιο να βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο κατά την μεσουράνηση του στο βόρειο ημισφαίριο, σηματοδοτώντας την έναρξη του χειμώνα.

Βαρέα μέταλλα στον βυθό της Σύρου, ερωτήματα στην… επιφάνεια

Γιώργος Λιάλιος Καθημερινή

Τη σοβαρή ρύπανση του πυθμένα του λιμανιού της Σύρου επιβεβαιώνει μελέτη του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ). Το ερώτημα τώρα είναι τι μέλλει γενέσθαι, καθώς η νομοθεσία απαγορεύει μεν την απόρριψη ρύπων στη θάλασσα, δεν προβλέπει όμως κάποια διαδικασία για τους ρύπους που έχουν συσσωρευθεί στον βυθό, χωρίς να είναι εξακριβωμένο ποιος ευθύνεται. Παράλληλα με την έκθεση έληξε και το πρώτο «επεισόδιο» στη διαμάχη που δημιουργήθηκε ανάμεσα σε περιβαλλοντική οργάνωση της Σύρου και στην εταιρεία που διαχειρίζεται τα τελευταία τρία χρόνια τα ναυπηγεία της.

Παιδικά βιβλία φυσικής για όλους

Συχνα μου ζητούν προτάσεις για παιδικά βιβλία φυσικής.

Γιαυτό με αφορμή τις γιορτές σας ανεβάζω ένα αφιέρωμα στο παιδικό επιστημονικό βιβλίο.

Στέφανος Τραχανάς: Η Τέχνη της Διαστατικής Ανάλυσης

 

Κβαντομηχανική Ο Σ. Τραχανάς απαντά στις απορίες μας

 

Εκδήλωση του Συλλόγου Φυσικών Κρήτης

Συζήτηση με τον Στέφανο Τραχανά για την εισαγωγή της σύγχρονης Φυσικής στα Σχολεία.

Το James Webb επιτυγχάνει νέο ορόσημο στην αναζήτηση μακρινών γαλαξιών

Το τηλεσκόπιο James Webb στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος PEARLS GTO εντόπισε και κατέγραψε εικόνες από χιλιάδες γαλαξίες και αστρικά σμήνη που δημιουργήθηκαν μόλις 300 εκατ. έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. 

Παρατηρήστε τους 5 λαμπρότερους πλανήτες αυτές τις μέρες

Όμιλος Φίλων Αστρονομίας

Παρατηρήστε τους πέντε λαμπρότερους πλανήτες τις επόμενες ημέρες.

Πώς βλέπουμε τη φιλοσοφία

Ίκαρος
O Αριστοτέλης και οι μαθητές του. Σχέδιο του Αλέκου Παπαδάτου για το εξώφυλλο του βιβλίου.

του Π. Μπασάκου

Τάσος Αποστολίδης (σενάριο) – Αλέκος Παπαδάτος (σχέδιο), Αριστοτέλης, μελάνωμα σχεδίων: Annie Di Donna, Ίκαρος, Αθήνα 2022, 224 σελ.

Υπάρχει τρόπος να απεικονιστεί η φιλοσοφία; Η φιλοσοφία είναι έννοιες, δεν παύει ωστόσο να είναι λόγος ζωντανός, που σχηματίζεται μέσα από αναζήτηση, διάλογο και διαμάχη. Όταν σκέφτεσαι, διάλογο αναπαριστάς με το μυαλό σου, λόγους που από κάποιους εκφέρονται – που επομένως έχουν ήθος, είναι δηλαδή καταρχήν απεικονίσιμοι. Υπ’ αυτούς τους όρους, πώς είναι ο Πλάτων; Και πώς ο Αριστοτέλης; Ο Αλέκος Παπαδάτος, στηριγμένος στο σενάριο του Τάσου Αποστολίδη, έχει τις απαντήσεις.

Από το διοξείδιο του άνθρακα στο μεθάνιο

Πανεπιστήμιο Αθηνών

Για κάποιους μικροοργανισμούς o σχηματισμός μεθανίου από διοξείδιο του άνθρακα (CO2) ήταν ένας τρόπος για να παράξουν ενέργεια ήδη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Αυτό ανακάλυψε ο Δρ Παναγιώτης Αδάμ (Πτυχιούχος του Τμήματος Βιολογίας του ΕΚΠΑ) και Υπότροφος Alexander von Humboldt στο University of Duisburg-Essen με την συνεργασία του καθηγητή Κωνσταντίνου Βοργιά από το Τμήμα Βιολογίας του ΕΚΠΑ, του καθηγητή Alexander Probst και του μεταδιδακτορικού φοιτητή Till Bornemann από το Research Center One Health Ruhr του University of Duisburg-Essen.

Σημαντικό επιστημονικό επίτευγμα στην πυρηνική σύντηξη

 

Credit: Jason Laurea/Lawrence Livermore National Laboratory

πληροφορίες από Εθνος, in.gr, CNN

Αμερικανοί επιστήμονες ανακοίνωσαν σήμερα ότι πέτυχαν ένα «τεράστιο επιστημονικό επίτευγμα» στον τομέα της πυρηνικής σύντηξης, μια μέθοδος που θα μπορούσε κάποια μέρα να φέρει επανάσταση στην παραγωγή ενέργειας στη Γη.

Πώς μια πέτρα από τη Σελήνη έφτασε στη Λευκωσία με καθυστέρηση μισού αιώνα

του Βαγγέλη Πρατικάκη

Το πολύτιμο δείγμα είχε χαθεί μετά την τουρκική εισβολή το 1974

Από την περιφρόνηση στο βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2022

 

Jonas Enander

 μετάφραση physicsgg.me

Κανείς δεν έπαιρνε στα σοβαρά τα κβαντικά πειράματα του John F. Clauser – 50 χρόνια μετά, βραβεύθηκε με Νόμπελ Φυσικής

Σ. Τραχανάς. Μεγάλη επιστήμη ενδιαφέρουσες ζωές

Με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων από την ίδρυσή τους, οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης προσφέρουν ως δώρο στους αναγνώστες τους ένα «βιβλιαράκι» που ο συγγραφέας του το έκανε δώρο στον εαυτό του πρώτ’ απ’ όλα.

Γ. Ευσταθίου Ο πρώτος Διευθυντής του Ινστιτούτου Κοσμολογίας στο Cambridge

από   https://www.ellines.com/

Ο Γιώργος Ευσταθίου είναι αστροφυσικός, καθηγητής Αστροφυσικής και μέλος της Βασιλικής Εταιρείας (Βρετανική Ακαδημία Επιστημών), ενώ υπήρξε και Διευθυντής του Ινστιτούτου Κοσμολογίας του Πανεπιστημίου Cambridge και καθηγητής Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Διαδικτυακή συζήτηση με τον Σ. Τραχανά. Η κβαντομηχανική στα σχολεία

Ο Σύλλογος Φυσικών Κρήτης διοργανώνει διαδικτυακό σεμινάριο-συζήτηση με τον Στέφανο Τραχανά με αφορμή το μεταβατικό πρόγραμμα σπουδών της Γ Λυκείου και την διδασκαλία εισαγωγικών εννοιών της Κβαντομηχανικής.

33χρονη φυσικός πρόσθεσε στη Wikipedia πάνω από 1.600 λήμματα άγνωστων γυναικών επιστημόνων για να αναδείξει το έργο τους

από την Γεωργία Καρκάνη

Ποιος θα διαφωνούσε ότι η Wikipedia είναι ένα από τα διαδικτυακά media με τη μεγαλύτερη απήχηση στον κόσμο; Κι όμως μια 33χρονη Βρετανίδα ήταν, μάλλον, η μοναδική που σκέφτηκε να αξιοποιήσει το προσβάσιμο από όλους αυτό μέσο έτσι ώστε να αναδείξει το έργο κυριολεκτικά χιλιάδων γυναικών επιστημόνων.

Φεστιβάλ Γρίφων Καστελλορίζου στην Αθήνα

 

Το Φεστιβάλ Γρίφων Καστελλορίζου σε λίγες μέρες έρχεται στην Αθήνα, στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο.

Σ. Τραχανάς.Εισαγωγή στην Κβαντική Φυσική 1: Οι βασικές αρχές

Γιατί τα άτομα συμπεριφέρονται ως συμπαγή και ασυμπίεστα σφαιρίδια ενώ είναι τελείως κούφια;

Νόμπελ Φυσικής 2022: Οι διαλέξεις των βραβευθέντων φυσικών

 

Οι Alain Aspect, John F. Clauser και Anton Zeilinger βραβεύθηκαν με το Νόμπελ Φυσικής 2022 «για τα πειράματα με συν-πλεκόμενα (entangled) φωτόνια, που επιβεβαιώνουν την παραβίαση των ανισοτήτων Bell και την πρωτοποριακή επιστήμη της κβαντικής πληροφορικής».

Η παρουσία των γυναικών στην ηγεσία της Ανώτατης Εκπαίδευσης

του Αλέξανδρου-Σταμάτιου Αντωνίου, Καθηγητή ΠΤΔΕ-ΕΚΠΑ

Η αλληλεπίδραση της έννοιας της ηγεσίας και του φύλου εντοπίζεται ήδη σε παραδείγματα από την αρχαία Αθήνα, με τον Πλάτωνα να δίνει θέση στις γυναίκες στην Πολιτεία του. Συγκεκριμένα, αναγνώριζε στις γυναίκες τη δυνατότητα να αποκτήσουν τη θέση των φυλάκων, να εκπαιδεύονται, να πολεμούν, να αναλαμβάνουν ευθύνες και να φιλοσοφούν μαζί με τους άνδρες. Ισχυρίστηκε, ακόμη, ότι δεν στοιχειοθετούνται θεμελιώδεις διαφορές μεταξύ των δύο φύλων, τονίζοντας ότι δεν θα υπήρχε τίποτα καλύτερο από μία πόλη στην οποία και οι γυναίκες και οι άνδρες θα γίνονταν κατά το δυνατόν καλύτεροι.

Symmetry Magazine Προτεινόμενα βιβλία φυσικής 2022

Παρακάτω παραθέτω τα βιβλία φυσικής  που προτείνει το κορυφαίο Symmetry Magazine (Fermilab)  για το 2022. Μερικά ήδη σκέφτομαι να τα παραγγείλω. 

Σ. Τραχανάς: Σχετικά με την αστρολογία

Περισσότερα στο δωρεάν διαδικτυακό μάθημα

Όταν οι Νεάντερταλ περπατούσαν στον Σμόλικα – Ευρήματα 60.000 ετών στη Σαμαρίνα

Οι αλπικοί χώροι της έρευνας (Φωτογραφίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Νίκος Ευσταθίου)
Newsroom



Όταν το 2002 ξεκινούσε το ερευνητικό πρόγραμμα στον Σμόλικα, στην ευρύτερη περιοχή της Σαμαρίνας, κανείς από τους αρχαιολόγους και πανεπιστημιακούς που το σχεδίασαν δεν φαντάστηκαν αυτό που θα ανακάλυπταν: Χιλιάδες κατάλοιπα από λίθινα εργαλεία τα οποία ανήκαν σε Νεάντερταλ, το πιο συγγενικό είδος του ανθρώπου.

Σκότωσε κι εσύ τον Αριστοτέλη: Μπορείς! Το πείραμα απέναντι στην αυθεντία

 

Από το υπέροχο μάθημα  του Mathesis. Ο Σ. Τραχανάς δίνει ρέστα για ακόμη μία φορά.

Ανορθολογισμός και ψευδοεπιστήμη: Ένα μάθημα για τον πολίτη του καιρού μας

Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού περνάει κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο

(AP Photo/Michel Spingler, File)

Ένα ενδιαφέρον άρθρο από την ΕΡΤ

ΣύνταξηΔάφνη Σκαλιώνη

Η έλλειψη κατάρτισης, οι μη ελκυστικές συνθήκες εργασίας και η ανεπαρκής χρηματοδότηση υπονομεύουν το επάγγελμα του εκπαιδευτικού και επιδεινώνουν την παγκόσμια μαθησιακή κρίση, συμπεραίνει η Unesco, σε μια απόπειρα να εξηγήσει ένα πρόβλημα που βρίσκεται σε ανησυχητική άνοδο σε παγκόσμια κλίμακα: τις ελλείψεις εκπαιδευτικών.

Ο Σταμάτης Κριμιζής αντιπρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών

Η Ακαδημία Αθηνών, κατά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας της 1ης Δεκεμβρίου 2022, εξέλεξε τον κορυφαίο επιστήμονα και Ακαδημαϊκό κ. Σταμάτιο Κριμιζή, Επόπτη του Γραφείου Διαστημικής Ερεύνης και Τεχνολογίας της Ακαδημίας Αθηνών και Ομότιμο Διευθυντή του Κέντρου Διαστημικής Έρευνας του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, ως Αντιπρόεδρό της για το έτος 2023.

Ταινία μικρού μήκους για την δυσλεξία

 

Ένα αγόρι με δυσλεξία δεν μπορεί να διαβάσει και να γράψει μέχρι που η μητέρα του παίρνει την κατάσταση στα χέρια της | Mical

Παρακολουθήστε ένα αυγό να πέφτει από το διάστημα

 

Παρακολουθήστε ένα αυγό να πέφτει από το διάστημα. Αυτό και αν είναι ωραίο πείραμα που μου δίνει πολλές ιδέες.

Ανορθολογισμός και ψευδοεπιστήμη: Ένα μάθημα για τον πολίτη του καιρού μας

 

Ένα πολύ ενδιαφέρον νέο διαδικτυακό μάθημα του Mathesis at Crete University Press που θα έπρεπε όλοι όσοι διδάσκουν να το παρακολουθήσουν.

Για να γραφτείτε μπείτε στον παρακάτω σύνδεσμο

https://mathesis.cup.gr/

Περιγραφή του μαθήματος

Θεμέλιο της επιστημονικής προσέγγισης αποτελεί η αρχή πως η γνώση τελεί υπό αίρεση και πως οι θεωρίες μπορεί να τροποποιηθούν υπό το φως νέων δεδομένων. Τούτη η συνειδητοποίηση δημιουργεί σύγχυση στο ευρύ κοινό και προκαλεί δυσπιστία απέναντι στην επιστήμη, ειδικά σ’ εκείνους που επιδεικνύουν μικρή ανεκτικότητα στην αμφιβολία που είναι σύμφυτη με την αναζήτηση της γνώσης. Ως συνέπεια, πολλοί συμπολίτες μας οδηγούνται στην αγκαλιά ψευδοεπιστημονικών δοξασιών και ευφάνταστων θεωριών συνωμοσίας, φαινόμενο που απειλεί όχι μόνο τη δημόσια υγεία αλλά και την ίδια τη συνοχή των κοινωνιών μας. Τα παραπάνω καταδεικνύουν την κρίσιμη ανάγκη καλλιέργειας του επιστημονικού εγγραμματισμού και της κριτικής σκέψης, καθώς και της ανάπτυξης δεξιοτήτων διαχείρισης των λογικών και γνωστικών μεροληψιών στις οποίες όλοι μας υποπίπτουμε.