Άραγε ο Αινστάιν ανακάλυψε τo E = mc2 ή όχι;

Ποιος ανακάλυψε πρώτος  τον τύπο E = mc²; Όπως μπορείτε να υποθέσετε, δεν είναι ένα τόσο εύκολο θέμα να το απαντήσουμε. Επιστήμονες  από την εποχή των  James Clerk Maxwell και  Max von Laue των αρχών του 20ου αιώνα έχουν προταθεί ως αυτοί που πραγματικά ανακάλυψαν την ισοδυναμία  μάζας-ενέργειας η οποία στις μέρες μας  πιστώνεται στην Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας. Οι ισχυρισμοί αυτοί έχουν γεννήσει πρωτοσέλιδα που κατηγορούν τον  Αϊνστάιν για λογοκλοπή, αλλά πολλοί ισχυρισμοί είναι  πλαστοί  ή υποστηρίζονται ελάχιστα. Ωστόσο, τώρα δύο φυσικοί έδειξαν  ότι ο περίφημος τύπος  του Αϊνστάιν έχει μια πολύπλοκη και κάπως διφορούμενη γέννηση - η οποία μικρή σχέση έχει  με την Σχετικότητα. 
Η πιο κοντινή σχέση  για τον τύπο E = mc²αποδίδεται με τον Fritz Hasenöhrl, καθηγητή φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Σε ένα έγγραφο 1904 Hasenöhrl σαφώς κατέγραψε η εξίσωση E = 3/8mc². Από που πήρε αυτή την εξίσωση  και γιατί είναι η σταθερά της αναλογίας ήταν λάθος; Ο Stephen Boughn του Haverford College στην Πενσυλβάνια και ο Tony Rothman από το Πανεπιστήμιο του Princeton εξέτασαν το θέμα και το παρουσίασαν πρόσφατα με  μία δημοσίευση στο preprint arXiv.
Ο  Hasenöhrl έχει συγκεκριμένη  φήμη , συνήθως αποκαλείται ως ο αντι-Einstein . Η φήμη του ως ο άνθρωπος που ανακάλυψε πραγματικά την εξίσωση E = mc² οφείλεται σε μεγάλο βαθμό τις προσπάθειες του αντισημίτη  και φιλοναζιστή νομπελίστα Φυσικού Philipp Lenard, ο οποίος προσπάθησε να διαχωρίσει το όνομα του Αϊνστάιν από την θεωρία της Σχετικότητας, έτσι ώστε να μην θεωρηθεί η θεωρία της Σχετικότητας προϊόν της "Εβραϊκής επιστήμης". 

Ο Fritz Hasenöhrl

Hasenöhrl ο πιο σημαντικός Αυστριακός φυσικός της εποχής του 

Όμως όλη αυτή η προσπάθεια δεν βοήθησε καθόλου τον Hasenöhrl . Μαθητής του Ludwig Boltzmann και διάδοχος του στη Βιέννη έλαβε την αναγνώριση από τον Έρβιν Σρέντιγκερ, μεταξύ άλλων. "Ο Hasenöhrl ήταν ίσως ο μεγαλύτερος αυστριακός φυσικός της εποχής του", είπε Rothman στο physicsworld.com. Θα μπορούσε να πετύχει πολύ περισσότερα αν δεν είχε σκοτωθεί στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η σχέση της ενέργειας και της μάζας αποτελούσε θέμα συζήτησης πολύ πριν το εξετάσει ο Hasenöhrl Ο Henri Poincaré είχε δηλώσει ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία έχει ορμή και επομένως και μάζα, σύμφωνα με την εξίσωση  E = mc². Ο Γερμανός φυσικός Μαξ Αβραάμ υποστήριζε ότι ένα κινούμενο ηλεκτρόνιο αλληλεπιδρά με το δικό του πεδίο, το E₀, και αποκτά φαινομενική μάζα που δίνεται από την εξίσωση   E₀ = 3/4 mc². Όλα αυτά με βάση την θεωρία της κλασικής ηλεκτροδυναμικής, και με την παραδοχή της θεωρίας του αιθέρα. "Οι Hasenöhrl, Poincaré και Αβραάμ καθώς και άλλα μέλη της τότε επιστημονικής κοινότητας υποστήριξαν ότι πρέπει να υπάρξει μια αδρανειακή μάζα που να συνδέεται με την ηλεκτρομαγνητική ενέργεια, αν και διαφωνούσαν για την σταθερά της αναλογίας», λέει ο Boughn.Ο Robert Crease, φιλόσοφος και ιστορικός της επιστήμης στο πανεπιστήμιο Stony Brook στη Νέα Υόρκη, συμφωνεί. «Οι ιστορικοί λένε συχνά ότι, δεν αν δεν υπήρχε ο Αϊνστάιν, η επιστημονική κοινότητα θα οδηγούνταν στην θεωρία της σχετικότητας σύντομα», λέει. "Τα γεγονότα τους ωθούσαν ουρλιάζοντας προς αυτή την κατεύθυνση." Η εργασία των Boughn και Rothman δείχνει ότι ο  Hasenöhrl ήταν ο επικεφαλής αυτής της κατεύθυνσης.
Μήπως ο Αϊνστάιν γνώριζε το έργο του  Hasenöhrl ; «Δεν μπορώ να το αποδείξω, αλλά είμαι αρκετά σίγουρος ότι ο Αϊνστάιν πρέπει να το γνώριζε και αποφάσισε να το κάνει καλύτερο», λέει ο Ρόθμαν. Σε κάθε περίπτωση, ο Αϊνστάιν υποστήριξε την σημασία της σχέσης μάζας-ενέργειας, όταν αυτό αμφισβητήθηκε από τον Johannes Stark . Και ο Hasenöhrl και ο Αϊνστάιν ήταν παρόντες στην περίφημη πρώτη διάσκεψη στο Solvay το 1911, μαζί με τους περισσότερους μεγάλους φυσικούς της εποχής τους "Μπορούμε να φανταστούμε τις συνομιλίες που είχαν μεταξύ τους ", λένε οι Boughn και Rothman.


Πηγή: Physics World
Ελεύθερη μετάφραση- επιλογή: Τίνα Νάντσου