Μαγνητικά πεδία με... ελευθέρας

Αποδυναμώνεται η θεωρία σύμφωνα με την οποία το μαγνητικό πεδίο ενός πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος «παγιδεύει» ολοκληρωτικά τα φορτισμένα σωματίδια που υπάρχουν στην ατμόσφαιρά του και δεν τους επιτρέπει να ξεφύγουν. Την άποψη αυτή ενισχύει η ανακάλυψη που έκανε πρόσφατα η ελληνική ομάδα του γραφείου Διαστημικής της Ακαδημίας Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Σταμάτη Κριμιζή, αναλύοντας στοιχεία από τον πλανήτη Κρόνο.

Τα στοιχεία αυτά στάλθηκαν από το διαστημόπλοιο Cassini, το οποίο από το 2004 βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Κρόνο και συλλέγει αδιάκοπα στοιχεία από το γιγάντιο αέριο πλανήτη, τους δακτυλίους και τους δορυφόρους του. Η ελληνική ομάδα συμμετέχει στη διαστημική αυτή αποστολή μαζί με τις διαστημικές υπηρεσίες των ΗΠΑ (NASA), της Ευρώπης (ESA) και της Ιταλίας (ASI).
Οι Ελληνες επιστήμονες κατάφεραν να ταυτοποιήσουν φορτισμένα σωματίδια οξυγόνου που προέρχονται από τον Κρόνο σε περιοχές έξω από την κλειστή μαγνητική περιοχή που περιβάλλει τον πλανήτη, τη μαγνητόσφαιρά του, να αποδείξουν την ενδογενή προέλευσή τους και να περιγράψουν επιτυχώς το φυσικό μηχανισμό που τα οδηγεί μακριά από τη μαγνητική «φυλακή» τους. Το άπαξ ιονισμένο οξυγόνο δεν αποτελεί συστατικό του ηλιακού ανέμου, του πλάσματος, δηλαδή, που εκτοξεύεται διαρκώς από το μεσοπλανητικό χώρο λόγω της εκτόνωσης του ηλιακού στέμματος. Αντιθέτως, αποτελεί τη χαρακτηριστική σωματιδιακή «υπογραφή» του Κρόνου, αφού υπάρχει άφθονο στη μαγνητόσφαιρά του. Από πού προέρχεται;

Δραπέτες
Από το 2005 είχε ανακαλυφθεί ότι ένας μικρός δορυφόρος του Κρόνου, που ονομάζεται Εγκέλαδος, έχει κάτω από την παγωμένη επιφάνειά του νερό. Κοντά στο νότιο πόλο του Εγκέλαδου το νερό αυτό εκτοξεύεται στην επιφάνεια μέσα από ρήγματα με τη μορφή θερμοπιδάκων παρόμοιων με αυτούς που συναντάμε στη Γη, και συγκεκριμένα στην Ισλανδία. Στη συνέχεια, το νερό που εκτοξεύεται διασπάται και τα ιόντα οξυγόνου διαχέονται στη μαγνητόσφαιρα του Κρόνου. Και ενώ θα περίμενε κανείς να παραμείνουν παγιδευμένα, εκείνα καταφέρνουν να δραπετεύσουν στο μεσοπλανητικό χώρο και με τη βοήθεια του ηλιακού ανέμου να φτάσουν ώς τα όρια του ηλιακού μας συστήματος.

Σύμφωνα με το δρα Νίκο Σέργη, ερευνητικό συνεργάτη του γραφείου Διαστημικής της Ακαδημίας Αθηνών, «το κρόνιο σύστημα, μέσα από ένα μέχρι πρότινος ασήμαντο δορυφόρο, με μέγεθος λίγο μεγαλύτερο εκείνου της Ελλάδας, τροφοδοτεί συνεχώς το μεσοπλανητικό χώρο με ιόντα οξυγόνου και μας παρέχει μέσα από το Cassini ένα ιδανικό εργαστήριο μελέτης του θερμού πλάσματος και της συμπεριφοράς του με φυσικούς μηχανισμούς, που δεν συναντάμε εύκολα στη Γη»...

Πηγή; Ελευθεροτυπία