Νετρίνα: Κλειδί για μυστικά του Σύμπαντος

Τα νετρίνα είναι εδώ και δεκαετίες στο επίκεντρο των πειραμάτων φυσικής. Πρόκειται για σωματίδια με ελάχιστη μάζα, την προέλευση της οποίας δε γνωρίζουμε επαρκώς, τα οποία όντας ηλεκτρικά ουδέτερα αλληλεπιδρούν ελάχιστα με την ύλη.

Κάθε δευτερόλεπτο, δισεκατομμύρια τέτοια σωματίδια διαπερνούν εμάς τους ίδιους και ολόκληρο τον πλανήτη συνεχίζοντας απρόσκοπτα το ταξίδι τους στο Σύμπαν.
Τα τελευταία χρόνια, έχει ανακαλυφθεί το φαινόμενο της ταλάντωσης των νετρίνων: καθώς υπάρχουν τρία είδη (ταυ, μιονίου και ηλεκτρονίου), ξέρουμε σήμερα πως τα νετρίνα μπορούν και αλλάζουν από τύπο σε τύπο. Το φαινόμενο αυτό είχε προβλεφθεί για πρώτη φορά το 1962 από τους φυσικούς Pontecorvo, Maki, Nakagawa και Sakata, όμως μόλις τα τελευταία χρόνια ήταν σε θέση να το παρατηρήσουν οι πειραματικοί φυσικοί. Επιστήμονες του πειράματος Τ2Κ, που μελετάει τέτοια φαινόμενα, ανακοίνωσαν την περασμένη Παρασκευή στο συνέδριο Ευρωπαϊκής Φυσικής στη Στοκχόλμη πως βρήκαν και τρίτο τρόπο ταλάντωσης για τα φευγαλέα αυτά σωματίδια.
Το σημαντικό με αυτή την ανακάλυψη, είναι πως θα ακολουθήσει το πείραμα για το αν παρατηρείται η ίδια ταλάντωση και για τα αντισωματίδιά τους, τα αντινετρίνα. Οποιαδήποτε τέτοια ανισορροπία στη συμπεριφορά ύλης και αντιύλης θεωρείται πολύ σημαντική, καθώς ίσως βοηθήσει στο να δοθούν απαντήσεις σε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της σύγχρονης φυσικής, που είναι το γεγονός πως στο Σύμπαν έχει επικρατήσει –ευτυχώς για εμάς- η ύλη, έναντι της αντιύλης. Σύμφωνα με τις θεωρίες μας, ύλη και αντιύλη ήταν εξίσου πιθανές να δημιουργηθούν μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, και είναι ακόμη ανεξήγητο τι συνέβη με την αντιύλη.
Για να παρατηρήσει τις ταλαντώσεις νετρίνων, το Τ2Κ περιλαμβάνει μια γεννήτρια νετρίνων σε ένα εργαστήριο στην ανατολική ακτή της Ιαπωνίας, και έναν ανιχνευτή 295 χιλιόμετρα μακριά, κάτω από τα βουνά του βορειοανατολικού τμήματος της χώρας. Στα δεδομένα τους, παρατήρησαν 28 καταγεγραμμένες εμφανίσεις νετρίνων μιονίου, ενώ περίμεναν τέσσερις ή το πολύ πέντε.
Ελέγχοντας τα στοιχεία ξανά και ξανά για δύο χρόνια, κατέληξαν πως υπάρχει ένας νέος τρόπος ταλάντωσης μεταξύ νετρίνων ηλεκτρονίου και μιονίου. Πλέον, θα ξεκινήσουν πειράματα για την ανίχνευση της ταλάντωσης νετρίνων αντι-ηλεκτρονίου και αντι-μιονίου, με τους επιστήμονες να είναι αισιόδοξοι πως μπορεί να παρατηρήσουν νέου είδους φυσική.

Πηγή: Ναυτεμπορική