«Κόσμοι Τατουίν»: εκεί όπου η τέχνη συναντά την επιστήμη

Ο Μαρκ Χάμιλ ως νεαρός Λουκ Σκαϊγουόκερ ατενίζει τους δύο ήλιους να δύουν στον πλανήτη Τατουίν. Από τον «Πόλεμο των Αστρων» (1977).

Ο​​ταν το 1977 είδα για πρώτη φορά τον «Πόλεμο των Αστρων», στα επτά μου, καταγοητεύθηκα. Οσο κι αν έχει χαθεί εκείνη η παιδική σαγήνη, κάτι αντέχει ακόμα μέσα μου. Για παράδειγμα, ορισμένες σκηνές, όπως αυτή όπου ο νεαρός Λουκ Σκαϊγουόκερ ατενίζει μελαγχολικός το ηλιοβασίλεμα στον αμμώδη πλανήτη Τατουίν. Πέρα από την αξεπέραστη μουσική του Τζον Ουίλιαμς και την ταύτιση, ώς ένα βαθμό, με τις εσωτερικές αναζητήσεις του χαρακτήρα, μου έμεινε το ότι το δειλινό στον φανταστικό πλανήτη Τατουίν («σε έναν γαλαξία μακρινό, πολύ μακρινό...») δεν είχε έναν αλλά δύο ήλιους.
Τότε δεν με απασχολούσαν τέτοια ζητήματα (τώρα με ωθεί η δυσάρεστη πραγματικότητα να σκέφτομαι όλο και περισσότερο τέτοια ακριβώς θέματα – είναι ένα ταξίδι), πάντως ο πλανήτης του Λουκ ανήκε σε αυτό που σήμερα οι αστρονόμοι αποκαλούν «διπλά συστήματα»: πλανήτες που περιστρέφονται γύρω από δύο άστρα.
Μολονότι ο «Πόλεμος των Αστρων» δεν είναι διόλου «σκληρή» επιστημονική φαντασία (με την έννοια της σχετικής ακρίβειας των επιστημονικών-τεχνολογικών δεδομένων, όπως, π.χ., στο «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος»), εύστοχα ο Τζορτζ Λούκας παρουσιάζει τον πλανήτη Τατουίν ως ένα ζεστό, άνυδρο τόπο με υψηλές θερμοκρασίες και απέραντες ερήμους. Οι δύο ήλιοι κάνουν τη δουλειά.


Το εκπληκτικό είναι ότι πολύ συχνά σήμερα, στη διεθνή αστρονομική κοινότητα, όποτε εντοπίζονται τέτοια αστρικά διπλά συστήματα (όλως παραδόξως δεν είναι λίγα), αποκαλούνται «Κόσμοι Τατουίν» (Tatooine Worlds). Το βρίσκω εξαιρετικά ποιητικό (πέρα από το ότι είναι ένδειξη καλού χιούμορ): η σκληροπυρηνική επιστήμη να εμπνέεται από την καθαρή μυθοπλασία. Αυτό το σημείο τομής μεταξύ τους, όποτε συμβαίνει, προσδίδει μιαν άλλη υπόσταση στην τέχνη και την ίδια στιγμή ανυψώνει την επιστήμη σε άλλες σφαίρες.
Στη δεύτερη συνέχεια του «2001», το «2010» του Πίτερ Χάιαμς, το φαινόμενο επαναλαμβάνεται: ο πλανήτης Δίας (ο μεγαλύτερος, ως γνωστόν, του ηλιακού μας συστήματος) εκρήγνυται και μετατρέπεται σε έναν μικρό ήλιο. Ετσι, στο φινάλε της ταινίας, η ανθρωπότητα αποχαιρετά πλέον το φως της ημέρας υπό τη λάμψη δύο άστρων. Ευτυχώς που στην πραγματικότητα η Γη μας δεν ανήκει σε τέτοιο σύστημα. Οσες προσομοιώσεις έχουν δοκιμάσει οι επιστήμονες στους υπολογιστές, έχουν διαπιστώσει ότι αν η Γη βρισκόταν σε ένα διπλό αστρικό σύστημα, δεν θα ήταν ο παράδεισος που ξέρουμε. Κάπως έτσι, κρατάμε τον αμμουδερό Τατουίν στο μυαλό μας. Πέρα από παιδική (αγορίστικη, καλύτερα) ανάμνηση, αποτελεί μοναδικό σημείο τομής ανάμεσα στην επιστήμη και στην τέχνη.

Πηγή: Καθημερινή  του Ηλία Μαγκλίνη