Κάθοδος στον Τιτάνα: Πώς θα έμοιαζε η εξωγήινη ζωή στο φεγγάρι του Κρόνου

Ο Τιτάνας, το μεγαλύτερο φεγγάρι του Κρόνου, είναι ένας από τους πλέον ενδιαφέροντες προορισμούς του Ηλιακού Συστήματος, καθώς θεωρείται από τους πλέον «δυνατούς» υποψηφίους για ύπαρξη εξωγήινων μορφών ζωής (έστω μικροβιακών).
Με βάση τα «δικά μας» δεδομένα, σίγουρα δεν πρόκειται για έναν φιλόξενο κόσμο, καθώς η θερμοκρασία στην επιφάνειά του βρίσκεται στους -178 βαθμούς Κελσίου, ενώ οι θάλασσές του δεν έχουν νερό (τον βασικό «ζωοδότη» του πλανήτη μας) αλλά υγρό μεθάνιο. Ακόμη, θεωρείται πολύ πιθανό να υπάρχουν πολλά ενεργά ηφαίστεια στον Τιτάνα, τα οποία διοχετεύουν ακόμα περισσότερο μεθάνιο στην ατμόσφαιρα, δημιουργώντας πυκνά σύννεφα. Ως εκ τούτου, θα ήταν πολύ δύσκολο να ζήσουν άνθρωποι εκεί (αν και ο Τιτάνας έχει πρωταγωνιστήσει σε πολλές ιστορίες επιστημονικής φαντασίας, μεταξύ των οποίων και το κλασικό «Οι Σειρήνες του Τιτάνα», του Κερτ Βόνεγκατ).

Αυτό όμως δεν σημαίνει πως το φεγγάρι του Κρόνου δεν θα μπορούσε να φιλοξενήσει ζωή προσαρμοσμένη εξαρχής στα δεδομένα του, η οποία όμως θα διέφερε πάρα πολύ από ό,τι γνωρίζουμε εμείς, βάσει αυτών που ξέρουμε για τη Γη. Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Science Advances το 2015, ομάδα χημικών μηχανικών και αστρονόμων από το Πανεπιστήμιο Κορνέλ παρουσιάζει μια (προφανώς θεωρητική) εικόνα των ειδών οργανισμών που θα μπορούσαν να ζουν στον Τιτάνα, εάν υποτεθεί ότι στον κόσμο αυτόν υπάρχει ζωή βασισμένη στο μεθάνιο, με εντελώς διαφορετικές κυτταρικές δομές.
Όπως σημειώνεται σε σχετικό δημοσίευμα του Popular Science, στον πλανήτη μας τα ζωντανά κύτταρα έχουν μια εξωτερική μεμβράνη που αποτελείται από μια λιπιδική διπλοστοιβάδα- ένα «φράγμα» που διαχωρίζει τα ενδοκυτταρικά υγρά (με βάση το νερό) από τα εξωκυτταρικά. Μία «κούφια» φυσαλίδα που καλύπτεται από μια λιπιδική διπλοστοιβάδα ονομάζεται λιπόσωμα. Οι ερευνητές εκτιμούν πως η εξωγήινη ζωή στον Τιτάνα πιθανότατα θα αποτελείται επίσης από κύτταρα, αλλά αντί για «κέλυφος» λιπιδίων, οι μεμβράνες των κυττάρων θα αποτελούνται από χημικές ενώσεις με βάση το μεθάνιο, που παγώνει σε πολύ χαμηλότερες θερμοκρασίες από το νερό.

           
Η θεωρητική αυτή μεμβράνη, στην οποία δόθηκε το όνομα «αζωτόσωμα» από τους ερευνητές, θα περιελάμβανε μόρια αζώτου, άνθρακα και υδρογόνου- στοιχεία που μπορούν να βρεθούν στις παγωμένες θάλασσες μεθανίου του Τιτάνα. Το αζωτόσωμα θα είχε γενικότερα τα χαρακτηριστικά (αντοχή/ ευκαμψία) μιας μεμβράνης λιπιδίων, ελέγχοντας την κίνηση υλικών από και προς το εσωτερικό του κυττάρου.
Για να διαπιστώσουν εάν τέτοιου είδους μορφές ζωής θα ήταν δυνατές, οι ερευνητές αναζήτησαν χημικές ενώσεις σε μεθάνιο σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες που θα μπορούσαν να σχηματίσουν μεμβρανοειδείς δομές. Αυτό που βρήκαν ήταν το ακρυλονιτρίλιο (C3H3N), μια άχρωμη υγρή χημική ένωση η οποία συναντάται στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα. Υπό τη μορφή μεμβράνης, το ακρυλονιτρίλιο επέδειξε αξιοσημείωτη σταθερότητα και πολύ καλές επιδόσεις ενάντια στην αποσύνθεση- πολύ σημαντικά χαρακτηριστικά για μια κυτταρική μεμβράνη.
Οι ερευνητές εξεπλάγησαν που βρήκαν ένα μοντέλο μεμβράνης το οποίο ήταν λειτουργικό, καθώς είχαν ξεκινήσει απλά με τα «συστατικά» τα οποία υπάρχουν στον Τιτάνα και χωρίς να έχουν κάποιο πρότυπο όσον αφορά μια τέτοια μεμβράνη.

Η κάθοδος του Huygens

Η «σύμπτωση» αυτή δίνει τροφή για σκέψη και προσδοκίες όσον αφορά στο ενδεχόμενο εξωγήινης ζωής στο Ηλιακό Σύστημα, και μάλιστα σε έναν κόσμο στην επιφάνεια του οποίου έφτασε για πρώτη φορά γήινο σκάφος πριν από 12 χρόνια: Πρόκειται για το Huygens της ESA, το οποίο κατάφερε να προσεδαφιστεί στην επιφάνεια του Τιτάνα και να συλλέξει πληροφορίες για διάστημα περίπου μίας ώρας, μέχρι που τελείωσαν οι μπαταρίες του και το «μητρικό» σκάφος του, το Cassini της NASA, απομακρύνθηκε.

              

Οι πληροφορίες που συνέλεξε ήταν εξαιρετικά πολύτιμες, και πρόσφατα δόθηκε στη δημοσιότητα ένα εντυπωσιακό βίντεο από την κάθοδό του, με αποτέλεσμα το ευρύ κοινό να μπορεί να παρακολουθήσει πραγματικές εικόνες από μια μοναδική αποστολή σε έναν αληθινά ξένο, εξωγήινο κόσμο- ο οποίος όμως φαντάζει παραπλανητικά «κοντινός» στη Γη, εμφανισιακά.

      

Σημειώνεται πως το 2017 θα είναι το έτος κατά το οποίο λαμβάνει τέλος η αποστολή του πραγματικά ηρωικού διαστημοπλοίου Cassini, μετά από 20 χρόνια στο Διάστημα: Το σκάφος θα πραγματοποιήσει ελεγχόμενη κάθοδο στον Κρόνο, στην ατμόσφαιρα του οποίου θα καεί σαν μετεωρίτης, στέλνοντας πολύτιμες πληροφορίες «μέχρι τελικής πτώσης».

Πηγή:http://www.huffingtonpost.gr