Τα απραγματοποίητα όνειρα του Escher

Για την τέχνη και την προσωπικότητα του Maurits Cornelis Escher, ενός από τους σπουδαιότερους εικαστικούς του προηγούμενου αιώνα (1898-1972), έχουμε γράψει με πολλές αφορμές. Η ιδιόμορφη και πολυεπίπεδη τέχνη του, με τις ευφάνταστες απεικονίσεις αντικειμένων, χώρων και ζώων προσφέρεται, άλλωστε, για ποικίλες προσεγγίσεις.
Η παράδοξη αρχιτεκτονική των κτιρίων που έχει σχεδιάσει αντλεί έμπνευση από τα μαθηματικά, κυρίως από τις αρχές της προβολικής γεωμετρίας και τις προτάσεις της μη Ευκλείδειας γεωμετρίας. Σε αρκετά έργα του ανπαριστώνται, με τρόπο πρωτόγνωρο, οι έννοιες της συμμετρίας, o χωροχρόνος, τα θεωρήματα της μη πληρότητας του Gödel, το τρίγωνο Penrose, η έννοια της αυτοαναφοράς, τοπολογικές έννοιες και πολλά άλλα.



Το πάθος του για την προοπτική, τη γεωμετρία και τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα κυριαρχεί και στο ντοκιμαντέρ με τίτλο, Adventures in Perception, που γυρίστηκε με πρωτοβουλία του ολλανδικού Υπουργείου Εξωτερικών το 1971, σχεδόν ένα χρόνο πριν από το θάνατό του. Στο πρώτο μισό του ντοκιμαντέρ παρακολουθούμε ένα μικρό ταξίδι στον ονειρικό και ουτοπικό κόσμο του δημιουργού, που δήλωνε ότι είναι εθισμένος στην παραγωγή γεωμετρικών σχημάτων και μοτίβων.
Στο δεύτερο μέρος, ο φακός παρακολουθεί τον Escher να εργάζεται, σε προχωρημένη ηλικία, στο εργαστήριό του στη Βόρεια Ολλανδία. Οι θεατές μπορούν να παρατηρήσουν, ακόμη, τον τρόπο δημιουργίας των περίπλοκων έργων του με τις παραστάσεις φιδιών, κύκλων και άλλων περίτεχνων συνθέσεων, και να τον ακούσουν να λέει για κάποιο έργο του που δεν κατάφερε να ολοκληρώσει όπως το είχε φανταστεί: «ήταν ένα όνειρο που δεν μπόρεσε να πραγματοποιηθεί. Αλλά αυτά τα απραγματοποίητα όνειρα μάς επιτρέπουν, τελικά, να ονειρευόμαστε και να διατηρούμε τη σκέψη μας ζωντανή».

Πηγή: Θαλής και Φίλοι