Η κατασκευή της ουτοπικής βιβλιοθήκης του Μπόρχες

O Αργεντινός συγγραφέας Χόρχε Λουίς Μπόρχες (1899-1986) ανήκει στους συγγραφείς που οραματίσθηκαν, αρκετό καιρό πριν από την τεχνολογική έκρηξη, δομές που εμπεριείχαν την πολυπλοκότητα της υπερκειμενικής φύσης του διαδικτύου. Το μαρτυρά ο τρόπος με τον οποίο αξιοποίησε την έννοια του λαβύρινθου τόσο στα θέματα ορισμένων ιστοριών του όσο και στη δομή τους, αναμιγνύοντας συχνά τη λογοτεχνία με την επιστήμη, τη φαντασία και τη φιλοσοφία. Κορυφαίο παράδειγμα αυτής της προσπάθειας είναι το αφήγημα «Η Βιβλιοθήκη της Βαβέλ» στο οποίο φαντάζεται μια ατέρμονη, χαοτική βιβλιοθήκη που περιλαμβάνει όλα τα βιβλία που έχουν γραφτεί ή που πρόκειται να γραφτούν σε κάθε γλώσσα και αλφάβητο.




Η δομή της φανταστικής βιβλιοθήκης του συγγραφέα είναι αρκετά περίπλοκη, αφού αποτελείται από ένα ακαθόριστο αριθμό εξαγωνικών στοών, σπειροειδείς σκάλες και ερμάρια σε διάφορες θέσεις. Στοιχεία που ανακαλούν τις αινιγματικές κατασκευές, χωρίς αρχή και τέλος, που παρατηρούμε σε ορισμένα έργα του Ολλανδού εικαστικού και χαράκτη M.C. Escher. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που προσπάθησαν, μέσα στα χρόνια, να μεταφέρουν στις διαστάσεις της πραγματικότητας την ουτοπική βιβλιοθήκη του Μπόρχες. Τα αποτελέσματα ήταν, τις περισσότερες φορές, κατώτερα της δημιουργικής φαντασίας του συγγραφέα. Πώς μπορεί, άλλωστε, να μεταφέρει κάποιος στον κόσμο μας το ακριβές μοντέλο μιας κατασκευής χωρίς πεπερασμένα όρια και με ασαφή αρχιτεκτονική δομή;



Ο Αμερικανός προγραμματιστής υπολογιστών Jamie Zawinski επιχειρεί να υλοποιήσει, με όση ακρίβεια μπορεί και σε ψηφιακή, τρισδιάστατη μορφή τη φανταστική βιβλιοθήκη του Μπόρχες. Με την αξιοποίηση του προγράμματος τρισδιάστατων εφαρμογών SketchUp, σχεδίασε ένα μοντέλο της βιβλιοθήκης όσο πιο πιστό γίνεται στο λογοτεχνικό όραμα του συγγραφέα. Στις ερωτήσεις που δέχεται για να εξηγήσει τους λόγους που τον οδήγησαν σε αυτή την προσπάθεια, απαντά αινιγματικά, όπως αρμόζει στην περίσταση: «Το μπορχεσιανό καθήκον, όπως και αυτό του βιβλιοθηκονόμου, είναι ατέρμονο και εκτελείται με σχολαστική δριμύτητα για εντελώς προσωπικούς λόγους, χωρίς να έχει στόχο κάποια μεγάλη ανταμοιβή».

Πηγή: Open Culture Θαλής και Φίλοι