Οι ρίγες ενός καφέ νάνου

 

Οι καφέ (φαιοί) νάνοι δεν είναι ούτε άστρα, ούτε πλανήτες. Θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως αποτυχημένα άστρα. Έχουν περίπου το μέγεθος του Δία, αλλά (συνήθως) με δεκάδες φορές μεγαλύτερη μάζα. Οι πυρήνες τους δεν έχουν αρκετή θερμοκρασία και πίεση για να διατηρήσουν τις πυρηνικές αντιδράσεις σύντηξης που πραγματοποιούνται στα άστρα όπως ο ήλιος μας. Είναι θερμοί όταν σχηματίζονται και σταδιακά η θερμοκρασία τους μειώνεται. H λάμψη τους είναι μικρή καθώς εξασθενίζει αργά στην διάρκεια της ζωής τους και τα τηλεσκόπια δεν μπορούν να δουν καθαρά την ατμόσφαιρα αυτών των αντικειμένων.
Τα διαστημικά τηλεσκόπια της NASA, Spitzer και Hubble κατάφεραν το 2013 να ρίξουν μια πρώτη ματιά στην «θυελλώδη ατμόσφαιρα» ενός καφέ νάνου, του 2MASS J22282889–4310262.
Την ίδια χρονιά ανακοινώθηκε και η ανακάλυψη του δυαδικού συστήματος καφέ νάνων (Luhman 16Α και Luhman 16Β), σε μια απόσταση 6,5 ετών φωτός από τη Γη. Το εύρημα αυτό έδωσε την ευκαιρία στους αστρονόμους να μελετήσουν με μεγαλύτερη λεπτομέρεια αυτά τα περίεργα αντικείμενα. Και το 2014 οι αστρονόμοι του ινστιτούτου Max Planck κατάφεραν να διακρίνουν την ατμόσφαιρα του Luhman 16B.

Πριν από μερικές μέρες οι αστρονόμοι Apai et al δημοσίευσαν στο περιοδικό Astrophysical Journal μια σχετική εργασία με τίτλο ‘ΤESS Observations of the Luhman 16 AB Brown Dwarf System: Rotational Periods, Lightcurve Evolution, and Zonal Circulation‘. Χρησιμοποιώντας τις υψηλής ακρίβειας μετρήσεις λαμπρότητας από το διαστημικό τηλεσκόπιο της NASA TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite), διαπίστωσαν ότι η ατμόσφαιρα του φαιού νάνου Luhman 16B κυριαρχείται από ρεύματα ανέμων μεγάλης ταχύτητας, η κυκλοφορία των οποίων του δίνει μια ‘ριγέ’ εμφάνιση. Η μελέτη των αστρονόμων δείχνει ότι υπάρχει μεγάλη ομοιότητα στην μετακίνηση των αερίων μαζών στις ατμόσφαιρες των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος και των καφέ νάνων.

Στο βίντεο που ανεβασα και το άρθρο από το πανεπιστήμιο της Αριζόνα ΕΔΩ: ‘Striped or Spotted? Winds and Jet Streams Found on the Closest Brown Dwarf‘, εξηγούν με περισσότερες λεπτομέρειες γιατί οι ζώνες και οι ρίγες που παρατήρησαν οι αστρονόμοι στον καφέ νάνο Luhman 16B υποδεικνύουν ταραχώδεις διεργασίες στο εσωτερικό της ατμόσφαιράς του.

https://physicsgg.me/