Ο ευνουχισμός των εκπαιδευτικών ή στη χώρα της ψευτοαριστείας;

Σε μια εποχή που η επιτυχία συχνά προσφέρεται ως έτοιμο δώρο, χωρίς τον απαιτούμενο κόπο και την αντίστοιχη τεράστια προσπάθεια, αξίζει να αναρωτηθούμε: πόσο αυθεντικά είναι τα σχολικά «άριστα» ; Είναι αληθινή η αριστεία που καταγράφεται μαζικά στα περισσότερα σχολεία, ή πρόκειται για μια καλοστημένη θεατρική παράσταση που εξυπηρετεί την ανάγκη όλων να αποφεύγουν τις δυσάρεστες αλήθειες;

Η διαρκής επιβράβευση, συχνά χωρίς ουσιαστική βάση, έχει δημιουργήσει ένα τοπίο όπου η μετριότητα εξισώνεται με την αριστεία. Οι γονείς, φοβούμενοι την απογοήτευση ή την υποτιθέμενη "αδικία" που ενδέχεται να βιώσει το παιδί τους, συχνά ασκούν πίεση στους εκπαιδευτικούς και στην εκπαιδευτική κοινότητα. Η αποστολή email, οι διαμαρτυρίες και η επιμονή για αναπροσαρμογή των αξιολογήσεων είναι πλέον συνηθισμένα φαινόμενα σε όλα τα σχολεία. Το αποτέλεσμα; Μια εκπαιδευτική κοινότητα που υποχωρεί συνεχώς υπό το βάρος της πίεσης και της αποδοκιμασίας από τους μαθητές και τους γονείς τους. Που είναι η αλήθεια στην αξιολόγηση; Που είναι το πραγματικό άριστα;

Πώς φτάσαμε εδώ; Γιατί διδάσκουμε στα παιδιά να αποφεύγουν την πραγματικότητα και την αλήθεια; Στην πραγματική ζωή, το μπράβο είναι κάτι που κερδίζεται δύσκολα. Απαιτεί κόπο, χρόνο και συστηματική προσπάθεια. Ωστόσο, στο σύγχρονο ελληνικό σχολείο, η εύκολη επιβράβευση κυριαρχεί και είναι απαίτηση όλων. Το αποτέλεσμα είναι ένα ψευδο-εκπαιδευτικό περιβάλλον που τρέφει τη ψευδαίσθηση της επιτυχίας, ενώ στην ουσία ευνουχίζει τους δασκάλους, αφαιρώντας τους τη δυνατότητα να ασκήσουν πραγματική παιδαγωγική. Γιατί για μένα η πραγματική παιδαγωγική είναι η αλήθεια. Οφείλουμε να λέμε την αλήθεια στα παιδιά.

Οι εκπαιδευτικοί δεν είναι απλώς μεταδότες γνώσεων· είναι καθοδηγητές, οι οποίοι, μέσα από την αξιολόγηση, ενθαρρύνουν την προσπάθεια και αναδεικνύουν την αξία της αυτοβελτίωσης. Η αποτυχία, άλλωστε, είναι μέρος της διαδικασίας της μάθησης. Πώς θα κατανοήσει ένα παιδί τη σημασία του κόπου και της επιμονής αν δεν του δοθεί η ευκαιρία να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα της αποτυχίας; Η υπερπροστασία, όσο καλοπροαίρετη κι αν φαίνεται, μακροπρόθεσμα ζημιώνει.

Η ανάγκη επιστροφής στην αλήθεια στην σχολική τάξη είναι επιτακτική. Ένα μπράβο που προσφέρεται χωρίς να υπάρχει πίσω του πραγματική αξία χάνει τη σημασία του. Μόνο μέσα από την αυθεντική προσπάθεια και τον κόπο μπορεί να αποδοθεί η πραγματική αριστεία. Οι μαθητές δεν χρειάζονται μια επίπλαστη εικόνα για τον κόσμο. Αντίθετα, έχουν ανάγκη να διδαχθούν τη δύναμη της υπομονής, της επιμονής και της σταθερής προσήλωσης στους στόχους τους. Τότε το μπράβο και το άριστα έχει αξία.

Ίσως, λοιπόν, ήρθε η ώρα να ξαναδώσουμε στους εκπαιδευτικούς τη φωνή και την ελευθερία που χρειάζονται. Να επιτρέψουμε να λέγεται η αλήθεια στα σχολεία, ακόμη κι όταν αυτή είναι δυσάρεστη. Γιατί μόνο τότε τα παιδιά μας θα κατανοήσουν ότι η ζωή δεν μοιράζει εύκολα μπράβο και συγχαρητήρια, αλλά τα επιφυλάσσει για εκείνους που πραγματικά τα αξίζουν. Και αυτό είναι το μεγαλύτερο μάθημα που μπορούμε να τους προσφέρουμε. Είναι δώρο.