Ο άνθρωπος που έστειλε τον Γκαγκάριν στο Διάστημα

του Άρη Χατζηστεφάνου

«Σου ευχόμαστε να έχεις μια καλή πτήση. Ολα πηγαίνουν καλά» δήλωσε ο επικεφαλής από το κέντρο ελέγχου στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. «Φύγαμε» απάντησε μια φωνή από το διαστημικό σκάφος «Vostok 1», που σε λίγα λεπτά θα έστελνε τον πρώτο άνθρωπο στο Διάστημα. Ο δεύτερος ονομαζόταν Γιούρι Γκαγκάριν και μόλις επέστρεψε στον πλανήτη ήταν ήδη ένας ζωντανός θρύλος.«Τον φίλησε ακόμη και η Τζίνα Λολομπρίτζιτα», όπως έγραφαν σε σχετικό αφιέρωμα συντάκτες του «Guardian». Ο άνθρωπος όμως που του ευχήθηκε καλή πτήση, ο πατέρας του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος Σεργκέι Κορολιόφ, έμεινε στην αφάνεια. Κανένας από τους δυο βέβαια δεν ευθύνεται για αυτή την αδικία.

Θα εξαφανιστούμε και δεν θα γραφτεί για εμάς ούτε μια νεκρολογία

Σεργκέι Πάβλοβιτς Κορολιόφ

Ο Γκαγκάριν, προς τιμήν του, έλεγε πάντα ότι ήταν μόνο ένας από τους 7.000 ανθρώπους που συνεργάστηκαν για την επιτυχία της αποστολής. Ο ίδιος δικαιούνταν κάθε ρανίδα αυτής της επιτυχίας, όχι μόνο γιατί έθεσε τη ζωή του στον απόλυτο κίνδυνο αλλά και για τη μέχρι τότε πορεία του. Ο Γιούρι ήταν ο μαθητής Δημοτικού που έριχνε άμμο για να σαμποτάρει τα εξαρτήματα των ναζιστικών αρμάτων μάχης, όταν οι Γερμανοί έκαψαν το σχολείο του τον Οκτώβριο του 1941. Ήταν ένας εργάτης της βιομηχανίας μετάλλου, στο πρόσωπο του οποίου αποτυπώθηκε η πορεία μιας χώρας, η οποία σε λιγότερο από δυο δεκαετίες πέρασε από την σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου με τα 25 εκατομμύρια νεκρούς, στην πρωτοπορία της τεχνολογικής καινοτομίας.
Για τον Κορολιόφ, βέβαια, τα πράγματα είχαν ξεκινήσει λίγο διαφορετικά. Στα νεανικά του χρόνια ήταν το μοναχικό παιδί-θαύμα στα Μαθηματικά αλλά και το διαρκές θύμα μπούλινγκ στο σχολείο. Η μητέρα του δεν του επέτρεψε να γνωρίσει ποτέ τον πατέρα του, λέγοντάς του ότι έχει πεθάνει. Και όταν ο Σεργκέι βρήκε τον δρόμο του, θητεύοντας ως μηχανικός δίπλα στον θρυλικό αεροναυπηγό Αντρέι Τουπόλεφ, το σταλινικό κράτος ήρθε να διαλύσει τα όνειρά του. Το υπουργείο Εσωτερικών υποθέσεων NKVD τον συνέλαβε και τον βασάνισε με ανυπόστατες κατηγορίες, ενώ στη συνέχεια οδηγήθηκε σε γκουλάγκ στην ανατολική Σιβηρία. Το αποτέλεσμα από τις διώξεις επιστημόνων ήταν ότι το πρωτοπόρο πυραυλικό πρόγραμμα της Σοβιετικής Ενωσης έχασε έδαφος απέναντι στους ναζιστές επιστήμονες, που προχωρούσαν προς την κατασκευή των πρώτων διηπειρωτικών πυραύλων.

Γραμματόσημα με τους Γιούρι Γκαγκάριν και Σεργκέι Κορολιόφ , ΕΣΣΔ, 1981

Ακόμη και αυτή τη χαμένη μάχη, όμως, ήταν τελικά ο Κορολιόφ που ήρθε να την ξανακερδίσει. Μετά την απελευθέρωση της Ευρώπης από τον Κόκκινο Στρατό και ενώ οι επικεφαλής του πυραυλικού προγράμματος της ναζιστικής Γερμανίας περνούσαν στις υπηρεσίες των ΗΠΑ, ο Κορολιόφ στάλθηκε στη Γερμανία για να μελετήσει τους πυραύλους τύπου V-2. Από εκείνη τη στιγμή, και ιδιαίτερα μετά το 1957 όταν αποσύρθηκαν ως ψευδείς όλες οι εναντίον του κατηγορίες, ο δρόμος του Διαστήματος είχε ανοίξει μπροστά του. Υπό την εποπτεία του, η ΕΣΣΔ ήταν η πρώτη χώρα που έστειλε ζωντανό οργανισμό στο διάστημα και κατάφερε να τον επιστρέψει σώο στη Γη, έθεσε τον πρώτο δορυφόρο σε τροχιά («Sputnik 1»), έστειλε τον πρώτο άνθρωπο σε περιστροφή γύρω από τον πλανήτη μας (Γιούρι Γκαγκάριν) και αργότερα την πρώτη γυναίκα κοσμοναύτισσα (Βαλεντίνα Τερέσκοβα). Ακόμη, είχε τον πρώτο κοσμοναύτη που περπάτησε στο Διάστημα (Αλεξέι Λεόνοφ), έστειλε το πρώτο σκάφος που προσέκρουσε στη Σελήνη («Luna 2»), την πρώτη αποστολή που περιστράφηκε γύρω από τον πλανήτη Αρη («Mars 1») και το πρώτο διαστημόπλοιο που έφτασε την Αφροδίτη («Venera 3»).
Καθεμιά από αυτές τις πρωτιές έκρυβε πίσω της και μια τεράστια υπερπροσπάθεια από την πλευρά του Κορολιόφ, ο οποίος έβλεπε την υγεία του να δέχεται σαρωτικά χτυπήματα. Σε συνδυασμό με χρόνια προβλήματα, που κουβαλούσε από τα χρόνια της φυλακής και των βασανιστηρίων, πέθανε κατά τη διάρκεια μιας τυπικής επέμβασης ρουτίνας, στις 14 Ιανουαρίου του 1966. Μόνο δυο ημέρες αργότερα, οι συμπατριώτες του έμαθαν, από την νεκρολογία που δημοσιεύθηκε στην «Pravda», το πραγματικό όνομα του ανθρώπου που χάρισε στη Σοβιετική Ενωση την πρωτοκαθεδρία στη μάχη του Διαστήματος. Αν και ο δυτικός Τύπος υποστήριζε ότι η Μόσχα κρατούσε κρυφό το όνομά του γιατί καταδίκαζε την ατομική διάκριση και την… αριστεία, στην πραγματικότητα οι Σοβιετικοί αξιωματούχοι ήθελαν να τον προστατεύσουν καθώς πίστευαν ότι μπορεί να δολοφονηθεί – μια συνήθεια που σήμερα βλέπουμε να εφαρμόζουν μυστικές υπηρεσίες εναντίον κορυφαίων επιστημόνων από το Ιράν.
Ο Κορολιόφ, όπως και ο Γκαγκάριν, ήταν δύο από τα γνησιότερα τέκνα της Σοβιετικής Ενωσης. Ο Γιούρι είχε την ευκαιρία να «εκτοξευθεί» από την απόλυτη φτώχεια και τη σεμνή ζωή ενός εργάτη μετάλλου μέχρι το Διάστημα. Ο Σεργκέι έζησε σε εκείνη την κομβική στιγμή όπου το προσωπικό του ταλέντο συνάντησε τα δημόσια προγράμματα ταχύρρυθμης εκπαίδευσης μηχανικών, που προωθούσε το Κομμουνιστικό Κόμμα από το 1929, για να επιτρέψει στη χώρα να σταθεί στα δικά της πόδια. Ο Γκαγκάριν όμως έζησε την απόλυτη αποθέωση σε κάθε γωνιά του πλανήτη, ενώ ο Κορολιόφ έζησε σαν ήρωας μόνο στα μάτια των συνεργατών του και ενός στενού κύκλου στελεχών που γνώριζαν την ταυτότητά του.

info-war.gr