Μια έκρηξη σουπερνόβα είναι ορατή από τη Γη

Μια έκρηξη σουπερνόβα είναι ορατή από τη Γη

 Οι αστρονόμοι εντόπισαν μια σπάνια σε μέγεθος έκρηξη σουπερνόβα, σε απόσταση μόλις 21 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Η έκρηξη, η πιο κοντινή και πιο ορατή από τον πλανήτη μας σουπερνόβα εδώ και 25 χρόνια, κάθε λεπτό γίνεται πιο φωτεινή, τόσο, που θα είναι ορατή από τον πλανήτη μας ακόμη και με κιάλια. Για πολλούς ανθρώπους θα είναι πιθανότατα η μοναδική ευκαιρία στη ζωή τους να δουν με γυμνά μάτια μια έκρηξη σουπερνόβα, καθώς η επόμενη μπορεί να συμβεί σε 100 χρόνια.

Αυτές οι εικόνες δείχνουν την σουπερνόβα PTF 11kly τύπου Ia. Η αριστερή εικόνα που τραβήχτηκε στις 22 Αυγούστου είναι πριν από την έκρηξη σουπερνόβα, περίπου 1 εκατομμύριο φορές πιο αμυδρή από ότι το ανθρώπινο μάτι μπορεί να εντοπίσει. Η εικόνα στο κέντρο ληφθεί στις 23 Αυγούστου και δείχνει την σουπερνόβα με περίπου 10.000 φορές πιο αμυδρή από ότι το ανθρώπινο μάτι μπορεί να εντοπίσει. Δεξιά η εικόνα λήφθηκε στις 24 Αυγούστου και κατέδειξε ότι το γεγονός αυτό ήταν 6 φορές πιο φωτεινό από όσο την προηγούμενη ημέρα. Αυτές τις μέρες είναι ορατή με ένα καλό ζευγάρι κιάλια.

Οι παρατηρητές του ουρανού στο βόρειο ημισφαίριο (όπου και η Ελλάδα) μπορούν να στρέψουν τα όργανά τους, αν ο νυχτερινός ουρανός είναι καθαρός, στην κατεύθυνση της Μεγάλης Άρκτου, πάνω αριστερά από τα τελευταία δύο άστρα της, από τις 9 έως τις 12 Σεπτεμβρίου, οπότε το φαινόμενο (σε μπλε-άσπρη απόχρωση) θα γίνει πιο ορατό.

Η έκρηξη, που πρωτοεντοπίστηκε στο γαλαξία του Ανεμόμυλου (Pinweel) στις 24 Αυγούστου, από τον αστρονόμο του πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ Peter Nugent, γίνεται συνεχώς πιο λαμπερή κάθε λεπτό που περνάει.

Είναι η πιο ορατή στον ουρανό μετά το 1954, ενώ πρόκειται για μια από τις πιο κοντινές στη Γη αστρικές εκρήξεις μετά το 1987.

Το άστρο (PTF-11kly) που εξερράγη με την μορφή σουεπερνόβα, ήδη παρακολουθείται στενά από διάφορες αστρονομικές ομάδες στον πλανήτη, ενώ έχει επιστρατευτεί και το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.

Πρόκειται για μια από τις πιο έγκαιρες ανακαλύψεις έκρηξης σουπερνόβα (του λεγόμενου "τύπου 1α") στην Ιστορία, αφού έγινε αντιληπτή σχεδόν από το ξεκίνημά της και δεν αποκλείεται έτσι να μελετηθεί επιστημονικά περισσότερο από κάθε άλλη τέτοια έκρηξη μέχρι σήμερα. «Υπάρχουν δισεκατομμύρια άστρα στο γαλαξία μας, αλλά αυτή η σουπερνόβα θα τα επισκιάσει όλα μέσα στο Σαββατοκύριακο», δήλωσε ο Nugent.

Σε λίγες μέρες η λάμψη της θ’ αρχίσει να αργοσβήνει και το φαινόμενο θα είναι ορατό μόνο με μεγάλο τηλεσκόπιο, μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου.

Εκρήξεις αυτού του είδους συμβαίνουν όταν ένα μεγάλης πυκνότητας άστρο «λευκός νάνος», περίπου όσο η Γη σε μέγεθος, αλλά με μεγαλύτερη μάζα από τον ήλιο μας, εκρήγνυται εκτοξεύοντας μεγάλες ποσότητες ύλης σε μεγάλες αποστάσεις. Η ύλη αυτή κάποια στιγμή θα αποτελέσει τη «μαγιά» για τη δημιουργία νέων άστρων και πλανητών.

Έχουν υπάρξει ακόμα πιο φωτεινές εκρήξεις σουπερνόβα στο γαλαξία μας, με την πιο πρόσφατη το 1572, η οποία ήταν ορατή με γυμνό μάτι επί μήνες. Είχε προηγηθεί μια ακόμα πιο θεαματική έκρηξη, το 1006 μ.Χ., που έχει καταγραφεί στα κινεζικά και αραβικά αρχεία. Ήταν τόσο φωτεινή, που οι άνθρωποι μπορούσαν να διαβάζουν τις νύχτες απλώς με το φως της.

Η υπερκαινοφανής αυτή έκρηξη είναι τύπου Ia. Οι εν λόγω εκρήξεις παρατηρούνται όταν η μάζα ενός λευκού νάνου (που είναι το υπόλειμμα του πυρήνα ενός αστέρα μετά τον θάνατό του), ο οποίος αποτελείται από άνθρακα και οξυγόνο αυξάνεται και γίνεται 1,38 φορές μεγαλύτερη από αυτήν του ήλιου (όριο Chandrasekhar). Οι εκρήξεις αυτές μπορούν να θεωρηθούν ως οι μεγαλύτερες θερμοπυρηνικές βόμβες της φύσης και γι’ αυτό δεν αφήνουν κάποιο άλλο κοσμικό σώμα πίσω τους, δηλαδή ούτε κάποιο αστέρι νετρονίων ούτε κάποια μαύρη τρύπα.

Πηγή: Physics 4u