Πρωτοφανή απώλεια στο όζον της Αρκτικής κατέγραψε φέτος η NASA

Αριστερά, οι συγκεντρώσεις όζοντος στην Αρκτική, δεξιά οι συγκεντρώσεις μονοξειδίου του χλωρίου, του κύριου παράγοντα που προκαλεί την τρύπα   (Φωτογραφία:  NASA/JPL-Caltech )

Λονδίνο

Η τρύπα του όζοντος τείνει να επουλωθεί στην Ανταρκτική, μια άλλη τρύπα όμως ανοίγει στην άλλη άκρη του κόσμου: το ασυνήθιστα παρατεταμένο ψύχος στη στρατόσφαιρα προκάλεσε πρωτοφανή απώλεια στο στρώμα του όζοντος τους πρώτους μήνες του 2011.

Η λεγόμενη τρύπα του όζοντος στην Ανταρκτική εμφανίζεται κάθε άνοιξη στο νότιο ημισφαίριο, όταν η πτώση της θερμοκρασίας στη στρατόσφαιρα πυροδοτεί αντιδράσεις που μετατρέπουν ανθρωπογενείς χλωριωμένες ενώσεις σε μορφές που καταστρέφουν το όζον.

Η ίδια απώλεια όζοντος καταγράφεται και στην Αρκτική κάθε χειμώνα και άνοιξη, συνήθως όμως είναι ήπια λόγω των υψηλότερων θερμοκρασιών σε σχέση με την Ανταρκτική.

Στις αρχές του 2011 οι θερμοκρασίες στη στρατόσφαιρα πάνω από το Βόρειο Πόλο δεν ήταν χαμηλότερες από ό,τι συνήθως, διατηρήθηκαν όμως για 30 ημέρες περισσότερο από το κανονικό, αναφέρει διεθνής ερευνητική ομάδα στο περιοδικό Nature.

«Αυτό υποδεικνύει ότι, εάν η στρατοσφαιρική θερμοκρασία πέσει έστω και λίγο στην Αρκτική, για παράδειγμα ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, η απώλεια όζοντος μπορεί να εμφανίζεται συχνότερα» προειδοποιεί η Γκλόρια Μάνεϊ, ερευνήτρια του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA και επικεφαλής της μελέτης.

Η νέα τρύπα του όζοντος εμφανίστηκε εντός της λεγόμενης Αρκτικής πολικής δίνης, ενός μόνιμου κυκλώνα που πνέει γύρω από την Αρκτική. Η περιοχή αυτή είναι 40% μικρότερη σε μέγεθος συγκριτικά με την πολική δίνη της Αρκτικής και περιέχει σημαντικά περισσότερο όζον.

Αν και η συγκέντρωση του όζοντος παραμένει υψηλότερη από ό,τι στην Ανταρκτική, η απώλεια είναι συγκρίσιμη, επισημαίνουν οι ερευνητές.

Προειδοποιούν μάλιστα ότι το φαινόμενο θα εμφανίζεται περιοδικά για δεκαετίες, δεδομένου ότι οι χλωριωμένες ενώσεις που το προκαλούν έχουν μεν απαγορευτεί, ωστόσο έχουν μεγάλη ημιζωή στην ατμόσφαιρα.

Η τρύπα στην Ανταρκτική εκτιμάται ότι δεν θα έχει επουλωθεί πλήρως πριν από το 2060.

Η τρύπα απειλεί τώρα τη ζωή στην Αρκτική, δεδομένου ότι το όζον, μια τριατομική μορφή του οξυγόνου, προστατεύει το έδαφος από την ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία.

Πηγή : Newsroom ΔΟΛ