Το «ηφαιστειακό» σέλας του Δία

Ερευνητές στο Βέλγιο υποστηρίζουν ότι έλυσαν το μυστήριο με το πολικό σέλας του Δία. Σύμφωνα με τους ερευνητές τα δύο δακτυλίδια στους δύο πόλους του πλανήτη είναι προϊόν της δραστηριότητας της Ιούς, του ηφαιστειογενούς δορυφόρου του Δία.

Η ανακάλυψη

Ερευνητές του Πανεπιστήμιου της Λιέγης παρατηρούσαν με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble τον Δία και την Ιώ επί καθημερινής βάσεως για πέντε μήνες. Σε αυτό το διάστημα συγκέντρωσαν διπλάσιο όγκο δεδομένων για την σχέση και την αλληλεπίδραση Δία και Ιούς από τα δεδομένα που είχαν συλλεχθεί την προηγούμενη δεκαετία.

Συνδυάζοντας τα στοιχεία των δικών τους παρατηρήσεων με εικόνες και δεδομένα που έστειλε κατά το πέρασμά του από τον Δία και τα φεγγάρια του το σκάφος New Horizons πριν από πέντε έτη οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι κεντρικό ρόλο στη δημιουργία του σέλαος στον Δία παίζει η Ιώ.

Τεράστιες ποσότητες ηφαιστειακού υλικού εκτοξεύονται στο διάστημα καθημερινά από την Ιώ. Υπολογίζουν ότι η Ιώ εκτοξεύει στο διάστημα έναν τόνο θειούχου υλικού το δευτερόλεπτο. Σύμφωνα με τους ερευνητές τα φορτισμένα σωματίδια που πηγάζουν από την Ιώ «συλλαμβάνονται» από το μαγνητικό πεδίο του Δία προκαλώντας μόνιμο σέλας στους δύο πόλους του.

Στο φαινόμενο ρόλο παίζει και ο ηλιακός άνεμος ενώ οι ερευνητές συνεχίζουν τις παρατηρήσεις ώστε να αποκρυπτογραφήσουν πλήρως το φαινόμενο. Αναμένουν νέα στοιχεία από την αποστολή Juno όπου ένα εξερευνητικό σκάφος θα πλησιάσει και θα παρατηρήσει τον Δία το 2016. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Geophysical Research Letters.

 H Ιώ

Η Ιώ είναι ο δεύτερος κοντινότερος στον Δία δορυφόρος του. Γεωλογικά είναι το πιο δραστήριο σώμα στο Ηλιακό μας σύστημα επειδή βρίσκεται αιχμαλωτισμένη σε μια βαρυτική παγίδα ανάμεσα στο Δία και τους γειτονικούς δορυφόρους Ευρώπη, Γανυμήδη και Καλλιστώ, που την έλκουν από διαφορετικές συνεχώς γωνίες. Μέσα σ’ αυτές τις παλιρροϊκές δυνάμεις η επιφάνεια του εδάφους της Ιούς ανεβοκατεβαίνει συνεχώς. Οι παλίρροιες θερμαίνουν το εσωτερικό της λιώνοντας τους βράχους, που μαζί με θειούχα αέρια ξεπετάγονται στην επιφάνεια με βίαιες ηφαιστειακές εκρήξεις.

Πηγή: Το Βήμα  NASA