Η εναλλαγή των εποχών στον Τιτάνα

o σύννεφο που κάλυπτε τον βόρειο πόλο το χειμώνα εξαφανίστηκε την άνοιξη (Ψευδοχρωματική εικόνα: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona/CNRS/LPGNantes)

Νέα δεδομένα από την αποστολή Cassini της NASA, η οποία μελετά το σύστημα του Κρόνου από το 2004, αποκαλύπτουν ότι στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα, του μεγαλύτερου από τους δορυφόρους του πλανήτη, είναι αισθητή η εναλλαγή των εποχών.

Τρεις νέες μελέτες που δημοσιεύονται αυτή την εβδομάδα «μάς δείχνουν με λεπτομέρεια πώς η ατμόσφαιρα και η επιφάνεια του Τιτάνα συμπεριφέρονται όπως στη Γη -με σύννεφα, βροχοπτώσεις, κοιλάδες ποταμών και λίμνες. Μας δείχνουν επίσης ότι οι εποχές αλλάζουν, έστω και με αναπάντεχο τρόπο» σχολίασε ο Κόνορ Νίξον της NASA.

O Νίξον επιμελήθηκε τις τρεις δημοσιεύσεις στην επιθεώρηση «Planetary and Space Science».

Προηγούμενες παρατηρήσεις του Cassini έχουν δείξει ότι ο Τιτάνας παρουσιάζει εντυπωσιακές ομοιότητες με τον δικό μας πλανήτη. Η πυκνή ατμόσφαιρά του ενδέχεται να μοιάζει σε σύσταση με την ατμόσφαιρα της αρχέγονης Γης, ενώ το μεθάνιο και άλλοι υδρογονάνθρακες του Τιτάνα παίζουν τον ίδιο ρόλο με το νερό της υδρογείου: σε θερμοκρασία γύρω στους -180 βαθμούς Κελσίου, το μεθάνιο σχηματίζει σύννεφα, πέφτει ως βροχή και συγκεντρώνεται σε μεγάλες λίμνες.

Άνοιξη στο βόρειο ημισφαίριο

Η πρώτη από τις νέες μελέτες, την οποία υπογράφουν ερευνητές του Γαλλικού Εθνικού Κέντρου για την Επιστημονική Έρευνα (CNRS), παρακολούθησε τις μεταβολές ενός γιγάντιου σύννεφου υδρογονανθράκων πάνω από τον βόρειο πόλο του φεγγαριού.

This series of images obtained by NASA's Cassini spacecraft shows several views of the north polar cloud covering Saturn's moon Titan. Image credit: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona/CNRS/LPGNantes/SSI

Εικόνες που συνέλεξαν τα τελευταία πέντε χρόνια τα φασματόμετρα του Cassini δείχνουν ότι το σύννεφο διαλύθηκε καθώς το βόρειο ημισφαίριο περνούσε από τον χειμώνα στην άνοιξη.

«Οι εικόνες αυτές προσφέρουν στους επιστήμονες του Cassini τις πρώτες ισχυρές ενδείξεις ότι η ατμόσφαιρα του Τιτάνα αλλάζει με τις εποχές» δήλωσε ο Στεφάν Λε Μουλί, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Τα δεδομένα του Cassini όχι μόνο δείχνουν τις εποχικές ατμοσφαιρικές μεταβολές, αλλά αποκαλύπτουν και τη διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στη μέρα και τη νύχτα (μια μέρα στον Τιτάνα αντιστοιχεί σε περίπου 16 γήινες ημέρες).

This artist's concept shows a possible model of Titan's internal structure that incorporates data from NASA's Cassini spacecraft. In this model, Titan is fully differentiated, which means the denser core of the moon has separated from its outer parts. Image credit: A. D. Fortes/UCL/STFC

Θερμοκρασία επιφανείας όπως στη Γη

Σύμφωνα με τη δεύτερη από τις νέες δημοσιεύσεις, η επιφανειακή θερμοκρασία του Τιτάνα είναι μεγαλύτερη το απόγευμα από ό,τι το ξημέρωμα, όπως συμβαίνει και στη Γη. Όπως εξηγούν οι ερευνητές στο Κέντρο Διαστημικής Πτήσης Goddard της NASA, η μεταβολή της θερμοκρασίας από τη μέρα στη νύχτα είναι περίπου 1,5 βαθμοί Κελσίου.

Η τρίτη δημοσίευση, τέλος, εξετάζει την εσωτερική δομή του Τιτάνα και την ομοιότητα των γεωλογικών χαρακτηριστικών του με ό,τι βλέπουμε στη Γη.

Ο Ντόμινικ Φορτ του University College στο Λονδίνο εκτιμά ότι το εσωτερικό του δορυφόρου είναι διαφοροποιημένο. Αυτό σημαίνει ότι ο πυρήνας του Τιτάνα είναι πυκνότερος από ό,τι τα εξωτερικά στρώματα.

Παρόλα αυτά, η μελέτη υποδεικνύει ότι ο πυρήνας είναι λιγότερο πυκνός από ό,τι είχε εκτιμηθεί σε προηγούμενες έρευνες, ίσως επειδή διαθέτει ακόμα μεγάλες ποσότητες πάγου.

Το νέο μοντέλο της δομής του Τιτάνα δείχνει επίσης ότι το μεθάνιο και το αργό-40, δύο σημαντικά αέρια στην ατμόσφαιρα του φεγγαριού, είναι απίθανο να απελευθερώνονται από τον πυρήνα.

Κανείς δεν ξέρει από πού προήλθε το μεθάνιο του Τιτάνα, και όπως φαίνεται οι επιστήμονες δεν πλησιάζουν στη λύση του μυστηρίου. Και αυτό μοιάζει με το μυστήριο της προέλευσης του νερού της Γης, το οποίο παραμένει ακόμα και σήμερα αναπάντητο.

Πηγή: Το Βήμα
 http://www.jpl.nasa.gov/news/news.cfm?release=2012-048