Οι αστροναύτες γέρασαν μια δεκαετία σε 288 ημέρες
Συγκλονιστικές είναι οι φωτογραφίες της Σουνίτα (Σούνι) Ουίλιαμς, της Αμερικανίδας αστροναύτη, που μαζί με τον συνάδελφό της Μπουτς Ουίλμορ, αναγκάστηκαν να παραμείνουν σχεδόν εννέα μήνες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), καθώς το διαστημόπλοιο που θα τους μετέφερε πίσω υπέστη βλάβη.
Κατά την επιστροφή τους στη Γη, η 59χρονη αστροναύτης Σούνι Γουίλιαμς έδειχνε να έχει γεράσει σχεδόν μια δεκαετία, καθώς η παραμονή της στο Διάστημα επιβάρυνε πάρα πολύ την υγεία της. Οι Ουίλιαμς και Ουίλμορ θα υποβληθούν σε πρόγραμμα αποκατάστασης 45 ημερών, το οποίο απαιτεί από αυτούς να ασκούνται για δύο ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα.
Γερνώντας μια δεκαετία σε λίγους μήνες
Σύμφωνα με ειδικούς που μίλησαν στην εφημερίδα Daily Mail, βιολογικά μιλώντας, αυτές οι 288 ημέρες στο Διάστημα μπορεί πράγματι να γέρασαν τη Σούνι μια δεκαετία, λόγω των επιπτώσεων που μπορεί να έχει τόσο στον εγκέφαλο όσο και στο σώμα η παραμονή μηνών σε τροχιά γύρω από τη Γη. Συνέπειες, παρόμοιες με την ακραία γήρανση.
Οταν η Σούνι Ουίλιαμς έφυγε από τη Γη τον Ιούνιο του 2024, ήταν γνωστή για τα μακριά καστανόξανθα μαλλιά της. Ακόμη και ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, την αποκάλεσε «η γυναίκα με τα άγρια μαλλιά», όταν ανακοίνωσε τις προσπάθειες να φέρει εκείνη και τον συνάδελφό της αστροναύτη Μπουτς Ουίλμορ πίσω στη Γη.
Οταν έπεσε, όμως, με την κάψουλα Dragon της SpaceX στα ανοιχτά της Φλόριντα, τα μαλλιά της ήταν εντελώς λευκά. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το στρες μπορεί να κάνει τα μαλλιά λευκά, καθώς η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη επιταχύνουν την εξάντληση των βλαστικών κυττάρων που παράγουν μελανίνη στους θύλακες των τριχών.
Επίσης, καθ’ όλη την παραμονή της στον ISS, η Γουίλιαμς είχε πάντα τα μαλλιά της κάτω ή χαλαρά δεμένα, διότι η μικροβαρύτητα μετατοπίζει τα σωματικά υγρά προς τα πάνω, οδηγώντας σε αυξημένη πίεση στο τριχωτό της κεφαλής. Οι αστροναύτες, επειδή έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε νερό, λούζονται σε σακούλες νερού από αλουμινόχαρτο και πλαστικό με σαμπουάν χωρίς ξέβγαλμα. Τα μαλλιά που αφήνονται ελεύθερα επιτρέπουν καλύτερο αερισμό, μειώνοντας τις πιθανότητες φραγμένων θυλάκων, πιτυρίδας ή ανάπτυξης βακτηρίων.
Το 2007, η Σούνι Ουίλιαμς έγινε το πρώτο άτομο που έτρεξε μαραθώνιο (σε διάδρομο) στο Διάστημα, ενώ βρισκόταν στον ISS. Ωστόσο, παρά τη δυνατότητα να γυμνάζεται στο Διάστημα, κατά την επιστροφή της στη Γη έδειχνε αδύναμη. Αιτία, το γεγονός ότι οι αστροναύτες χάνουν γρήγορα μυϊκή μάζα επειδή δεν χρησιμοποιούν τα πόδια, τους γοφούς και τη σπονδυλική τους στήλη για να στηρίξουν το βάρος τους. Τα οστά τους γίνονται εύθραυστα και χάνουν 1% της οστικής τους μάζας ανά μήνα. Το ποσοστό αυτό ισοδυναμεί με ένα ολόκληρο έτος γήρανσης στη Γη.
Τα οστά πλήττονται επίσης επειδή οι αστροναύτες δεν λαμβάνουν βιταμίνη D από το ηλιακό φως. Παρόλο που οι αστροναύτες λαμβάνουν συμπληρώματα βιταμίνης D, το αβαρές σώμα τους δεν διευκολύνει τη διατήρηση της υγείας των οστών. Η NASA συμβουλεύει τους αστροναύτες της να γυμνάζονται για 2,5 ώρες κάθε μέρα για να εξουδετερώσουν την ατροφία των οστών και των μυών, η οποία είναι παρόμοια με τις επιπτώσεις της κατάκλισης. Ακόμη και έτσι όμως, έρευνες έχουν δείξει ότι ένας αστροναύτης 30 έως 50 ετών που περνάει έξι μήνες στο Διάστημα χάνει περίπου τη μισή του δύναμη.
Επιπτώσεις στην καρδιά
Η παραμονή στο Διάστημα αποδυναμώνει και την καρδιά, η οποία δεν χρειάζεται να αντλεί αίμα κόντρα στη βαρύτητα, οπότε δεν εργάζεται όσο πρέπει. Αυτό έχει ως συνέπεια καρδιακές αρρυθμίες. Στο Διάστημα, επίσης, ο όγκος του αίματος μειώνεται και ο τρόπος ροής του αίματος αλλάζει. Επειδή επιβραδύνεται σε ορισμένες περιοχές του σώματος, μπορεί να προκληθούν θρόμβοι.
Επιπλέον, τα υγρά του σώματος δεν αποστραγγίζονται τόσο εύκολα, γεγονός που μπορεί να κάνει το πρόσωπο πρησμένο. Παράλληλα, τα πόδια και τα πέλματα χάνουν μάζα και φαίνονται πιο λεπτά καθώς χάνουν υγρά. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται «πόδια της κότας».
Λόγω όλων των παραπάνω, οι Ουίλιαμς και Ουίλμορ βγήκαν με φορείο από την κάψουλα, καθώς οι περισσότεροι αστροναύτες δυσκολεύονται να περπατήσουν κατά την επιστροφή τους στη Γη.
Διατροφή σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας
Η 59χρονη αστροναύτης ήταν εμφανώς πιο αδύνατη από πριν. Οι αστροναύτες τείνουν να τρώνε λιγότερο στο Διάστημα λόγω ναυτίας ή έλλειψης όρεξης. Επιπλέον, το «διαστημικό φαγητό» (υδατοστεγείς συσκευασμένες σούπες κ.λπ.) δεν είναι και τόσο ελκυστικό. Οι περισσότεροι αστροναύτες χάνουν περίπου το 5% του σωματικού τους λίπους όταν επιστρέφουν στη Γη, και κανένας από αυτούς δεν κάνει αποστολές τόσο μεγάλες όσο αυτή της Ουίλιαμς.
Ωστόσο, ακόμη και αν η απώλεια μερικών κιλών μπορεί να ακούγεται ως κάτι καλό, μπορεί να είναι πολύ ανησυχητική για τους εξαιρετικά γυμνασμένους αστροναύτες που δεν έχουν περιττά κιλά.
Αλλο σοβαρό πρόβλημα είναι η κόπωση που προκαλείται από την ουσιαστική έλλειψη ποιοτικού ύπνου. Στον ISS, ένας αστροναύτης κοιμάται σε έναν χώρο στο μέγεθος ενός τηλεφωνικού θαλάμου, σε έναν υπνόσακο δεμένο στον τοίχο. Φοράει ωτασπίδες για να καταπολεμήσει τον θόρυβο των αντλιών και των ανεμιστήρων που ελέγχουν συνεχώς τα επίπεδα υγρασίας, θερμότητας και διοξειδίου του άνθρακα. Οι αστροναύτες φορούν επίσης μάσκες προσώπου για να καταπολεμήσουν τον έντονο φωτισμό που παράγεται από τις 16 ανατολές του Ηλίου κάθε μέρα.
Πολλοί αστροναύτες υποφέρουν από έλλειψη ύπνου και έπειτα από εννέα μήνες κακού ύπνου η Γουίλιαμς θα αντιμετωπίζει τις συνέπειες της σωρευτικής κόπωσης στη λειτουργία της μνήμης, στην αρτηριακή πίεση και στην εξωτερική εμφάνιση.
Βλάβες στο DNA παρόμοιες με το βαρύ κάπνισμα
Η πιο επικίνδυνη επίπτωση της παρατεταμένης παραμονής στο Διάστημα είναι πιθανότατα η έκθεση σε ακτινοβολία, η οποία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων όπως διάφορες μορφές καρκίνου και η νόσος Αλτσχάιμερ.
Η ατμόσφαιρα και το μαγνητικό πεδίο της Γης μάς προστατεύουν από υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας. Στο Διάστημα οι αστροναύτες δεν έχουν αυτή την προστασία. Ενας αστροναύτης σε αποστολή διάρκειας έξι μηνών ή περισσότερο, δέχεται πάνω από δέκα φορές περισσότερη ακτινοβολία από αυτή που φυσιολογικά εμφανίζεται στη Γη.
«Το επίπεδο της αλλαγής που βλέπουμε είναι το ίδιο με αυτό που θα βλέπαμε σε κάποιον που καπνίζει ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα», σύμφωνα με τον Σκοτ Μ. Σμιθ, επιστήμονα διατροφής στο διαστημικό κέντρο «Lyndon B. Johnson» της NASA.
Επίσης, είναι ορατές και οι αλλοιώσεις στο δέρμα. Ομάδα ερευνητών διαπίστωσε ότι η επιδερμίδα ενός αστροναύτη γίνεται σχεδόν 20% λεπτότερη στο Διάστημα, ίσως λόγω της χαμηλής βαρύτητας, γεγονός που μπορεί να βλάψει την ικανότητα του δέρματος να αναπτύσσεται και να επιδιορθώνεται. Επειδή είναι τόσο λεπτή, το δέρμα είναι πιο επιρρεπές σε κοψίματα, τα οποία χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να επουλωθούν.
Κίνδυνος απώλειας όρασης και όσφρησης
Η συγκέντρωση υγρών στο σώμα μπορεί να αλλάξει το σχήμα των βολβών των ματιών των αστροναυτών και να εξασθενίσει την όρασή τους, ενδεχομένως για πάντα. Καθώς η πίεση συσσωρεύεται στο κεφάλι, πιέζει τα μάτια και τα οπτικά νεύρα, προκαλώντας κάτι που ονομάζεται Νευροοφθαλμικό Σύνδρομο, που σχετίζεται με διαστημικές πτήσεις. Η ακτινοβολία αυξάνει επίσης τον κίνδυνο εμφάνισης καταρράκτη.
Οι αστροναύτες αναφέρουν επίσης αίσθημα συμφόρησης και μειωμένη αίσθηση της όσφρησης.
Και αφυδάτωση
Οι περισσότεροι αστροναύτες χάνουν περίπου το 20% των υγρών του σώματός τους στο Διάστημα. Επειδή τα υγρά στο σώμα μετατοπίζονται προς το κεφάλι με τη μικροβαρύτητα, το σώμα των αστροναυτών νομίζει ότι έχει πάρα πολλά υγρά μέσα του και προσπαθεί να απαλλαγεί από την περίσσεια νερού.
Πηγή: Daily Mail
