Υπάρχουν ωκεανοί σε εξωπλανήτες;

Η αναζήτηση πλανητών σε άλλα ηλιακά συστήματα είναι ένας πολύ ενεργός κλάδος της σύγχρονης αστρονομίας. Μέχρι σήμερα έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη 777 εξωπλανητών που γυρίζουν σε τροχιά γύρω από τα δικά τους άστρα. Οι περισσότεροι από αυτούς που έχουν ήδη παρατηρηθεί είναι γιγάντιοι πλανήτες που μοιάζουν με τους «δικούς μας» Δία και Ποσειδώνα, καθώς λόγω μεγέθους είναι πιο εύκολη η ανίχνευσή τους.
Παρόλα αυτά, στην παραπάνω λίστα περιέχονται και κάποιοι πλανήτες οι οποίοι μοιάζουν σε χαρακτηριστικά με αυτά της Γης. Το ερώτημα που οι αστρονόμοι θέλουν τώρα να απαντήσουν είναι αν είναι δυνατό να ανιχνεύσουν την ύπαρξη ωκεανών σε κάποιους από αυτούς, καθώς η ύπαρξη νερού στην επιφάνεια ενός πλανήτη είναι πολύ σημαντική για την ανάπτυξη και συντήρηση της ζωής, τουλάχιστον όπως τη γνωρίζουμε.

Ocean glint as seen from Earth orbit by STS-05. Image Credit: NASA/JSC

Από τους διαθέσιμους προς εξέταση εξωπλανήτες, οι ερευνητές επιλέγουν αυτούς που κινούνται στη λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη», σε κατάλληλη δηλαδή απόσταση από το άστρο, ώστε η θερμοκρασία να είναι τέτοια που το νερό να βρίσκεται σε υγρή κατάσταση στην επιφάνεια του πλανήτη. Στο δικό μας ηλιακό σύστημα, η ζώνη αυτή εκτείνεται από 110 μέχρι και 450 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Ήλιο, και συνεπώς περιλαμβάνει τη Γη και τον ’ρη, και οριακά την Αφροδίτη, στην οποία όμως η υψηλή συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έχει οδηγήσει σε ένα φαινόμενο θερμοκηπίου με πολύ υψηλές θερμοκρασίες.

A crescent Venus as seen by NASA’s MESSENGER spacecraft. Image Credit: NASA

Οι ερευνητές πιστεύουν πως η ύπαρξη ωκεανών επηρεάζει την ανάκλαση του φωτός από την επιφάνεια του πλανήτη, μεταβάλλοντας τη λεγόμενη ακτινοβολία albedo το φως δηλαδή που ανακλάται από την επιφάνεια του πλανήτη και φτάνει σε μας. Καθώς η επιφάνεια του νερού ανακλά καλύτερα το φως από ότι το έδαφος, θυμίζοντας ένα είδος καθρέφτη, η διαφορά στη μετρούμενη ακτινοβολία όλης της επιφάνειας ενός πλανήτη μπορεί να οδηγήσει στην ανίχνευση εξω-ωκεανών. Μία ομάδα από το Northwestern University στο Evanston των ΗΠΑ, χρησιμοποιεί αυτή τη μέθοδο έχοντας μάλιστα ανακαλύψει τέτοιες μεταβολές στην φωτεινότητα των πλανητών.

Ocean glint as seen from Earth orbit by STS-05. Image Credit: NASA/JSC

Για να καταλήξουν όμως σε ασφαλή συμπεράσματα χρειάζεται ακόμη χρόνος, καθώς υπάρχει ένα πλήθος παραγόντων που πρέπει να λάβουν υπόψη και να συμπεριλάβουν στα μοντέλα τους. Τα σύννεφα, οι εποχές, το χιόνι κι ο πάγος, όλα επηρεάζουν την ανάκλαση του φωτός από ένα πλανήτη και υπάρχουν ακόμη και άλλοι αστρονομικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο, όπως η κλίση του άξονα περιστροφής του πλανήτη. Βασιζόμενοι στη θεωρία τους και στα αποτελέσματα των προσομοιώσεών τους η ομάδα θα προχωρήσει τώρα στην εξέταση γήινων πλανητών στην κατοικήσιμη ζώνη μικρών άστρων. Ίσως δεν απέχει πολύ η μέρα που θα επιβεβαιωθεί η ύπαρξη της πρώτης θάλασσας εκτός ηλιακού συστήματος.

Πηγή: Ναυτεμπορική
 http://www.astrobio.net/exclusive/4882/can-astronomers-detect-exoplanet-oceans