Επαναπροσδιορισμός της απόστασης Γης - Ήλιου

Πλέον η απάντηση στην ερώτηση «με τι ισούται μία Αστρονομική Μονάδα», είναι 149.597.870.700 μέτρα.

Τα μέλη της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης (IAU) ψήφισαν τον επαναπροσδιορισμό ενός από τα πιο βασικά μεγέθη στην αστρονομία, αυτό της Αστρονομικής Μονάδας (ΑU), της απόστασης δηλαδή μεταξύ Γης και Ήλιου.
Καθώς η απόσταση μεταξύ των δύο σωμάτων δεν είναι σταθερή κάθε στιγμή, αφού η Γη δεν κινείται σε κυκλική τροχιά γύρω από τον Ήλιο αλλά σε ελλειπτική, η Αστρονομική Μονάδα είναι ίση πλέον με τη μέση απόσταση κατά τη διάρκεια ενός έτους, μεταξύ Γης και Ήλιου. Με τον τρόπο αυτό πιστεύεται πως θα εκλείψουν οι αβεβαιότητες που σχετίζονταν με τον προηγούμενο ορισμό, και πλέον η απάντηση στην ερώτηση «με τι ισούται μία Αστρονομική Μονάδα», είναι 149.597.870.700 μέτρα.

Improved accuracy (Image: Stocktrek Images/Getty)

Η απόσταση αυτή θεωρήθηκε σημαντική ήδη από την αρχαιότητα, και με την πάροδο των αιώνων έγιναν μετρήσεις από διάσημους αστρονόμους, όπως ο Αρίσταρχος ο Σάμιος, ο Αρχιμήδης, ο Πτολεμαίος ή και από τους μεταγενέστερους Κοπέρνικο, Christian Huygens και Tycho Brahe. Η πλέον εφαρμοσμένη μέθοδος για τον υπολογισμό μιας αστρονομικής απόστασης, είναι η μέθοδος της παράλλαξης, κατά την οποία μετριέται η γωνία που σχηματίζεται όταν παρατηρείται το ίδιο αντικείμενο, από δύο διαφορετικά σημεία στη Γη, σε σχέση με το υπόβαθρο που αποτελείται από άλλα, μακρινότερα άστρα. Με αυτό τον τρόπο, ο αστρονόμος Giovanni Cassini, είχε υπολογίσει το 17ο αιώνα πως η απόσταση Γης - Ήλιου ήταν 140 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Αυτή η μέτρηση, η οποία με τον καιρό έγινε πολύ πιο ακριβής, έγινε ένα μέτρο σύγκρισης των αποστάσεων των ουράνιων σωμάτων στην ευρύτερη περιοχή μας.

Η σύγχυση προέκυψε το 1976, όταν η IAU όρισε την Αστρονομική Μονάδα με έναν πολύ πιο τεχνικό ορισμό, ως την ακτίνα μιας κυκλικής τροχιάς γύρω από τον Ήλιο, ενός σώματος πολύ μικρής μάζας, το οποίο διανύει 0.01720209895 ακτίνια την ημέρα. Αυτός ο ορισμός όμως είναι εξαρτώμενος από τη θεωρία της σχετικότητας και από τη μάζα του Ήλιου, η οποία δεν είναι σταθερή, καθώς διαχρονικά μειώνεται. Χρησιμοποιώντας το συγκεκριμένο ορισμό, δύο παρατηρητές σε διαφορετικά σημεία του Ηλιακού συστήματος, θα κατέληγαν σε ελαφρώς διαφορετικές τιμές για την Αστρονομική Μονάδα. Για παράδειγμα, ένας παρατηρητής από το Δία, θα έβρισκε μια διαφορά 1000 μέτρων στην απόσταση Γης - Ήλιου σε σχέση με έναν παρατηρητή στη Γη.
Για να αποφύγουν λοιπόν αυτή την ανούσια περιπλοκή, αλλά και να την κάνουν συμβατή με τη θεωρία της Σχετικότητας, οι αστρονόμοι ψήφισαν υπέρ ενός πολύ απλούστερου ορισμού για την Αστρονομική Μονάδα, προς ανακούφιση όλων των ενδιαφερόμενων.

Πηγή: Ναυτεμπορική
 http://www.newscientist.com/article/dn22276-sizing-up-a-new-measuring-ruler-for-the-solar-system.html
 http://www.iau.org/