Βρέθηκε «χαμένη» τεκτονική πλάκα

Μία τεκτονική πλάκα που εξαφανίστηκε κάτω από τη Βόρειο Αμερική πριν από εκατομμύρια χρόνια φαίνεται να είναι ακόμη παρούσα κάτω από διάφορους τομείς της κεντρικής Καλιφόρνια και του Μεξικό.

Η συγκεκριμένη αρχαία τεκτονική πλάκα, με την ονομασία ωκεανική πλάκα Farallon, ήταν αρχικά τοποθετημένη μεταξύ των πλακών του Ειρηνικού και της Βορείου Αμερικής, οι οποίες πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια ήρθαν σε σύγκλιση και δημιούργησαν το ρήγμα του Αγίου Ανδρέα. Το ρήγμα ήρθε στη δημοσιότητα το 1906, όταν και προκάλεσε το σεισμό που κατέστρεψε ολοσχερώς το Σαν Φρανσίσκο και «γέννησε» την επιστήμη της τεκτονικής γεωλογίας.

Η αργή γεωλογική κίνηση των δύο πλακών «έσπρωξε» την πλάκα Farallon κάτω από τη Βόρειο Αμερική, μια διαδικασία που ονομάζεται καταβύθιση. Το μεγαλύτερο μέρος της πλάκας απωθήθηκε προς το μανδύα της Γης, όμως κάποια κομμάτια της παρέμειναν στην επιφάνεια, κολλημένα στην πλάκα του Ειρηνικού.

Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, τα κομμάτια αυτά είναι προσκολλημένα σε πολύ μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας. Συγκεκριμένα, μέρος της περιοχής Μπάχα του Μεξικό και μέρος της κεντρικής Καλιφόρνια κοντά στην οροσειρά Σιέρα Νεβάδα βρίσκονται ακριβώς πάνω από μεγάλα κομμάτια της πλάκας Farallon.

Τα ευρήματα της έρευνας λύνουν ένα μεγάλο μυστήριο της γεωλογίας της Καλιφόρνια. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν σεισμικά κύματα για να χαρτογραφήσουν την περιοχή κάτω από την επιφάνεια της Γης. Τα κύματα ήταν ήδη καταγεγραμμένα από παλαιότερους σεισμούς είτε παράχθηκαν χρησιμοποιώντας δυναμικά φορτία ή άλλες μεθόδους. Τα σεισμικά κύματα ταξιδεύουν γρήγορα μέσα από ψυχρά, σκληρά υλικά, ενώ καθυστερούν όταν ταξιδεύουν μέσα από μαλακά και θερμά υλικά.

Η έρευνα αποκάλυψε στην Καλιφόρνια μία μεγάλη ψυχρή μάζα μεγέθους 100-200 χιλιομέτρων κάτω από την επιφάνεια. Το παράξενο αυτό σημείο ονομάστηκε «ανωμαλία της Ισαβέλλας», ενώ καμία θεωρία δεν μπορούσε να την εξηγήσει επακριβώς, έως ότου διαπιστώθηκε ότι πράγματι ήταν σε αντιστοιχία με τα υπολείμματα της πλάκας Farallon.

Μία παρόμοια ανωμαλία ανακαλύφθηκε κάτω από την Μπάχα, και λόγω της εγγύτητάς της στην Καλιφόρνια, οι επιστήμονες υποπτεύθηκαν ότι σχετίζεται με την ανωμαλία της Ισαβέλλας. Στην ανατολική άκρη της ανωμαλίας εντοπίστηκαν αποθέματα ηφαιστειακών πετρωμάτων με την ονομασία ανδεσίτες υψηλού μαγνησίου. Τα συγκεκριμένα πετρώματα συνήθως σχετίζονται με την τήξη ωκεανικού φλοιού, υποδηλώνοντας πως σε εκείνο το σημείο η πλάκα Farallon αποκόπηκε και καταβυθίστηκε.

«Η έρευνα αυτή θα προκαλέσει μία ριζική επανεξέταση της γεωλογικής ιστορίας της Βορείου Αμερικής όπως και άλλων ηπείρων», δήλωσε ο Μπράιαν Σάβατζ, μέλος της επιστημονικής ομάδας.

Πηγή: Ναυτεμπορική