Υπολογίζοντας το τέλος του κόσμου

Οι αριθμοί δεν εμπνέουν αισιοδοξία. Οι ανθρωπολόγοι εκτιμούν πως περίπου 70 δισ. άνθρωποι έχουν ζήσει μέχρι σήμερα στον πλανήτη Γη. Εάν υποθέσουμε πως δεν έχουμε κάποια ξεχωριστή θέση στην ανθρώπινη ιστορία, οι πιθανότητες δείχνουν πως κατά 95% βρισκόμαστε ανάμεσα στο τελευταίο 95% των ανθρώπων που θα γεννηθούν ποτέ.
Και αυτό σημαίνει πως κατά 95% ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που θα υπάρξουν στο εξής θα είναι μικρότερος από 20x70 δισ. (δηλαδή 1,4 τρισεκατομμύριο). Αν υποθέσουμε λοιπόν πως ο παγκόσμιος πληθυσμός σταθεροποιείται στα 10 δισεκατομμύρια και το προσδόκιμο ζωής στα 80 χρόνια, αυτό σημαίνει πως οι υπόλοιποι άνθρωποι θα γεννηθούν μέσα στα επόμενα 10.000 χρόνια. Με βάση αυτούς τους υπολογισμούς, το μέλλον της ανθρωπότητας δεν αναμένεται ιδιαίτερα μακρόχρονο.

Με άλλο μάτι
Σήμερα, όμως, ο Οστιν Γκέρινγκ από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και δύο συνάδελφοί του προτείνουν μία νέα θεωρία με λίγο πιο ευτυχές τέλος. Στην εισαγωγή της εργασίας τους, ο Γκέρινγκ γράφει: «Οι πιθανότητες εγώ και εσείς να υπάρχουμε σε έναν πολιτισμό που έχει παραγάγει μόλις 70 δισ. ανθρώπους είναι θεωρητικά πολύ μικρές, κι όμως υπάρχουμε. Η κατάσταση αυτή εξηγείται ευκολότερα, εάν υπάρχουν πολλοί άλλοι πολιτισμοί και εάν σχεδόν όλοι αυτοί οι πολιτισμοί, ανάμεσά τους και ο δικός μας, εξαφανίζονται σχετικά γρήγορα (δηλαδή πριν παράξουν ένα τρισ. άτομα)»... Ο Γκέρινγκ και οι συνεργάτες του εξετάζουν το σενάριο σύμφωνα με το οποίο πολλοί πολιτισμοί έχουν εξελιχθεί σε όλο το σύμπαν. Η θεωρία αυτή έχει ονομαστεί «Καθολική Συντέλεια»: «Σε αυτήν την περίπτωση, θεωρούμε πως επιλεγόμαστε τυχαία από όλα τα άτομα στο σύμπαν ή πολυσύμπαν», εξηγεί ο Γκέρινγκ.

Στο παρελθόν, τα σενάρια που εξέταζαν το σύμπαν στο σύνολό του ήταν εξίσου απαισιόδοξα με αυτά που λάμβαναν υπόψη τους μόνο τον πληθυσμό της Γης. Σε γενικές γραμμές, προβλέπουν πως οι μακρόβιοι πολιτισμοί πρέπει να είναι εξαιρετικά σπάνιοι, διότι -αν δεν ήταν- θα ζούσαμε σε έναν από αυτούς. Επιπλέον, λόγω του ότι οι μακρόβιοι πολιτισμοί είναι σπάνιοι, οι προοπτικές να επιζήσει η ανθρωπότητα για μακρύ χρονικό διάστημα στο εξής είναι μικρές.

Γενικολογίες
Το πρόβλημα με αυτά τα συμπεράσματα είναι πως βασίζονται σε πολύ γενικά επιχειρήματα. Έτσι, αυτό που έκαναν ο Γκέρινγκ και οι συνεργάτες του ήταν να προχωρήσουν σε μία πιο λεπτομερή ανάλυση, που λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως ο αριθμός των απειλών που θα αντιμετωπίσουν οι πολιτισμοί -απειλές όπως πυρηνικοί πόλεμοι, προσκρούσεις αστεροειδών και πανδημίες, για να μην αναφέρουμε πολλές απειλές που δεν έχουμε ακόμα σκεφτεί. Αυτή η νέα προσέγγιση επιτρέπει στον Γκέρινγκ και την ομάδα του να εξετάσουν πιο αναλυτικά τις πιθανότητες επιβίωσης της ανθρωπότητας στο μέλλον. Το ερώτημα είναι, αν ο πολιτισμός μας θα διαρκέσει περισσότερο στο μέλλον από όσο έχει διαρκέσει έως σήμερα.

Τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα περίπλοκα, όμως το βασικό τους συμπέρασμα δίνει ελπίδες για το μέλλον. «Εάν ο αριθμός των απειλών δεν είναι πολύ μεγάλος, υπάρχουν μερικές πιθανότητες για μακροχρόνια επιβίωση», τονίζουν. Παρ' ότι δεν μπορούμε να πούμε πως αυτή η εκτίμηση είναι αισιόδοξη, δεν είναι τόσο ζοφερή όσο οι υπόλοιπες. «Ο πολιτισμός μας αντιμετωπίζει αυτήν τη στιγμή τεράστιες απειλές που μπορούν να μας αφανίσουν, όμως ως ανθρώπινο γένος έχουμε τη δυνατότητα να μετριάσουμε τους κινδύνους αυτούς», υποστηρίζει ο Γκέρινγκ.

Με τους υπολογισμούς της, η ομάδα του προτείνει σειρά από μέτρα που η ανθρωπότητα μπορεί να πάρει έτσι ώστε να βελτιώσει δραστικά τις πιθανότητες επιβίωσής της. «Εάν υπάρχει κάποιο μήνυμα για τον πολιτισμό μας, αυτό είναι πως θα ήταν σοφό να αφιερώσουμε σημαντικούς πόρους για την ανάπτυξη μεθόδων αποφυγής γνωστών απειλών και για την εξερεύνηση και αποίκηση του Διαστήματος. Οι πολιτισμοί που υιοθετούν αυτήν τη στρατηγική είναι πιο πιθανό να βρίσκονται ανάμεσα στους λίγους τυχερούς που θα ανατρέψουν τα εις βάρος τους προγνωστικά»...

Πηγή: Ελευθεροτυπια

 Από το The Physics arXiv Blog