Ο ιστός της αράχνης ηλεκτροστατική παγίδα
Η αράχνη η διαδηματοφόρος, ένα είδος που απαντάται και στην Ελλάδα, υφαίνει ιστούς που φορτίζονται με στατικό ηλεκτρισμό και ασκούν μια θανατηφόρο έλξη σε φορτισμένα έντομα όπως οι μέλισσες, αποκαλύπτουν κάμερες υψηλής ταχύτητας.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι πολλά έντομα αποκτούν θετικό φορτίο καθώς τα φτερά τους τρίβονται στα μόρια του αέρα, ή όταν κάθονται πάνω σε φορτισμένες επιφάνειες. Σε αυτές τις περιπτώσεις η ηλεκτρική τάση που αναπτύσσεται μπορεί να ξεπεράσει τα 200 Volt. Το νούμερο αυτό είναι μάλλον μικρό, συγκριτικά με τα χιλιάδες volt που αναπτύσσονται περπατάμε πάνω σε ένα χαλί -και προκαλούν τη χαρακτηριστική ηλεκτρική εκκένωση όταν αργότερα ακουμπήσουμε κάποιο μεταλλικό αντικείμενο.
Συσσώρευση στατικού ηλεκτρισμού έχει παρατηρηθεί μεταξύ άλλων στις μέλισσες, οι οποίες αξιοποιούν τα φορτία για να συγκεντρώσουν αρνητικά φορτισμένη γύρη χωρίς καν να προσγειωθούν στο λουλούδι.
Φαίνεται όμως ότι ο στατικός ηλεκτρισμός μπορεί να αποδειχθεί θανατηφόρος για τα έντομα. Ο Βίκτορ Ορτέγκα Τζιμένεζ στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ είχε την ιδέα για την τελευταία μελέτη την ώρα που έπαιζε με ένα ηλεκτροστατικό παιχνίδι της κόρης του.
Ο ερευνητής συνέλεξε ιστούς της διαδηματοφόρου αράχνης (Araneus diadematus) από την περιοχή του Μπέρκλεϊ και τις μετέφερε στο εργαστήριο. Χρησιμοποίησε στη συνέχεια μια ηλεκτροστατική γεννήτρια για να φορτίσει θετικά μια ποικιλία νεκρών εντόμων, όπως μέλισσες και μύγες.
Όταν άφησε τα φορτισμένα έντομα να πέσουν μπροστά από έναν ιστό, οι κάμερες έδειξαν ότι ορισμένες ίνες μεταξιού -οι λεπτότερες ίνες που σχηματίζουν τις σπείρες του ιστού- τεντώνονταν προς τη μεριά των εντόμων με ταχύτητα έως και 2 μέτρων ανά δευτερόλεπτο (7,2 χιλιόμετρα την ώρα).
«Επιπλέον, όταν πετούν και φτερουγίζουν, τα έντομα μπορούν να αποκτήσουν θετικό φορτίο καθώς τα φτερά τους τρίβονται στον αέρα», εξηγεί ο βιολόγος Βίκτορ Ορτέγκα-Χιμένες, εκ των συντακτών της έκθεσης. «Εμείς δείξαμε ότι ηλεκτροστατικά φορτισμένα έντομα μπορούν να προκαλέσουν ταχείες και σχετικά μεγάλες παραμορφώσεις στον ιστό της αράχνης της διαδηματοφόρου, οι οποίες είναι πιθανό να αυξάνουν τον κίνδυνο αιχμαλωσίας για τα ιπτάμενα θηράματα.»
Ο ερευνητής άντλησε έμπνευση για τη μελέτη του καθώς έπαιζε με ένα ηλεκτροστατικό «μαγικό ραβδί» της κόρης του, το οποίο κάνει αντικείμενα όπως το χαρτί να «αιωρούνται». Γνώριζε ότι και οι μέλισσες αναπτύσσουν ηλεκτρική τάση έως και 200 βολτ καθώς πετούν, κάτι που ενδέχεται να τις βοηθά στη συλλογή γύρης από τα λουλούδια.
Για να διαπιστώσουν εάν το ίδιο βρίσκει εφαρμογή στις αράχνες και στον τρόπο που προσελκύουν το θήραμά τους, ο Ορτέγκα-Χιμένες και οι συνάδελφοί του συνέλεξαν ιστούς από την πανεπιστημιούπολη του Μπέρκλεϊ και χρησιμοποιώντας κάμερες υψηλής ταχύτητας μελέτησαν τις παραμορφώσεις τους όταν έντομα περνούν από κοντά τους.
Είδαν ότι πράγματι, όταν ένα θετικά φορτισμένο έντομο περνάει από μικρή απόσταση, οι ίνες μετακινούνται κατά αρκετά χιλιοστά, κάτι που σημαίνει ότι πολλά από τα μικροσκοπικά πλάσματα καταλήγουν στον ιστό μόνο και μόνο εξαιτίας αυτής της μεταβολής. Αντιθέτως, διαπίστωσαν ότι έντομα που δεν ήταν φορτισμένα δεν προκαλούσαν κίνηση του ιστού.Το συμπέρασμα είναι ότι ο στατικός ηλεκτρισμός αυξάνει την πιθανότητα να παγιδευτούν τα διερχόμενα έντομα, αναφέρει ο Ορτέγκα Τζιμένεζ στην επιθεώρηση Scientific Reports.
Παραμένει ωστόσο ασαφές το πόσο χρήσιμη είναι στη φύση η ηλεκτροστατική παγίδα. Η αράχνη η διαδηματοφόρος τρέφεται κυρίως με μύγες και όχι με μέλισσες, και μέχρι σήμερα κανείς δεν έχει ελέγξει εάν οι μύγες φορτίζονται θετικά.
Το επόμενο βήμα θα είναι να διερευνηθεί πόσα έντομα είναι ηλεκτροστατικά φορτισμένα, λέει ο ερευνητής.
Πηγή: Newsroom ΔΟΛ Ναυτεμπορική
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου