Γιατί σε νοιάζει το μποζόνιο Higgs

Και τι με νοιάζει εμένα το σωματίδιο (το λέμε και μποζόνιο) Χιγκς; Πώς με αφορά αυτή η ανακάλυψη; Άνετα μπορώ να φανταστώ κάποιους να αναρωτιούνται κάτι τέτοιο με αφορμή την ανακοίνωση του φετινού βραβείου νόμπελ φυσικής.

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου το όφελος μιας ανακάλυψης είναι ξεκάθαρο και άμεσο. Δες το φετινό νόμπελ χημείας, για παράδειγμα. Καθένας από εμάς καταλαβαίνει ότι το να μπορείς να προβλέπεις με υπολογιστικά μοντέλα πώς συμπεριφέρονται και πώς αντιδρούν μεγάλα μόρια όπως οι πρωτεϊνες μπορεί να οδηγήσει στον ευκολότερο σχεδιασμό φαρμάκων. Το ίδιο και με το φετινό νόμπελ ιατρικής. Το να γνωρίζουμε έναν μηχανισμό επικοινωνίας των κυττάρων μπορεί να οδηγήσει γρηγορότερα σε θεραπείες διαφόρων ασθενειών.

Από την άλλη, μια ανακάλυψη στον τομέα της σωματιδιακής φυσικής μπορεί να είναι ύψιστης σημασίας διότι μας λέει πως το μοντέλο που έχουμε για τον κόσμο καλά κρατεί αλλά δεν είναι ξεκάθαρο το πού οδηγεί αυτό. Προς το παρόν μάθαμε ότι υπάρχει το μποζόνιο Χιγκς και άρα το πεδίο Χιγκς που δίνει μάζα σε κάποια άλλα σωματίδια όπως προβλέφθηκε πριν δεκαετίες. Δικαίως θα αναρωτηθεί κάποιος προς τι ο ντόρος. Η αλήθεια είναι πως δεν μπορούμε να ξέρουμε σε τι νέες ανακαλύψεις μπορεί να οδηγήσει αυτή η εξέλιξη. Πολλές φορές περνούν δεκαετίες μέχρι να δούμε τις δραματικές συνέπειες.

Για παράδειγμα, από αστρονομικές παρατηρήσεις φτάσαμε σε σημαντικές θεωρίες που περιγράφουν τη βαρύτητα των σωμάτων και αιώνες αργότερα στη σχετικότητα και πάνω σε αυτές τις γνώσεις χτίστηκαν πολλές δεκαετίες αργότερα οι τεχνολογίες που μας έδωσαν δορυφόρους, το GPS και το να μπορούμε να στέλνουμε επιστημονικά όργανα σε άλλους κόσμους. Φαντάζομαι και τότε κάποιους να αναρωτιούνται γιατί τόσος ντόρος για τους νόμους του Νεύτωνα και αργότερα για τις δημοσιεύσεις του Αϊνστάιν. Επίσης από ατομικές παρατηρήσεις φτάσαμε στην κβαντική θεωρία και πολλές δεκαετίες αργότερα είχαμε λέιζερ και υπολογιστές. Πώς να ξέρει όμως ο μη ειδικός σύγχρονος του Πλανκ πόσο σημαντικά είναι όλα αυτά και που θα οδηγήσουν... ούτε οι ειδικοί δεν μπορούν να προβλέψουν το μέγεθος των όσων ανακαλύπτουν συνήθως. Το μήνυμά μου είναι ότι δεν είναι ανάγκη το πρακτικό αποτέλεσμα να είναι άμεσο για να είναι σημαντική η ανακάλυψη. Οτιδήποτε μας αποκαλύπτει το πώς λειτουργεί ο κόσμος είναι σημαντικό και σε φιλοσοφικό και σε τεχνολογικό επίπεδο.

Αλλά για να μην αφήσω τον μη ειδικό αναγνώστη παραπονεμένο θα του πω το εξής κλείνοντας. Αν δεν ψάχναμε το μποζόνιο Χιγκς ίσως να μη διάβαζες τα ωραία σου τα άρθρα στο Protagon ούτε να σέρφαρες στο διαδίκτυο για να βρεις και να κάνεις τόσα πολλά μέσα στον κυβερνοχώρο. Διότι για να βρούμε αν το μποζόνιο αυτό υπάρχει χτίσαμε τον μεγαλύτερο επιταχυντή σωματιδίων στο CERN... και εκεί αναπτύχθηκε το ίντερνετ.

Πηγή: Protagon

* O Δρ Σπύρος Κιτσινέλης είναι φυσικοχημικός, ενώ παράλληλα έχει δραστηριότητα στην επικοινωνία της επιστήμης. Έχει εργαστεί ως ερευνητής στη Βρετανία, Ιαπωνία, Ολλανδία, Ελλάδα και Γαλλία. Ήταν επίσης ο πρώτος Έλληνας νικητής του διαγωνισμού της επικοινωνίας της επιστήμης Famelab. Περισσότερες πληροφορίες στο www.the-nightlab.com