To ALMA εξερευνά τα μυστικά των γιγάντιων μελανών οπών

Με την βοήθεια του τηλεσκοπίου ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array), δύο ομάδες αστρονόμων παρατήρησαν πίδακες από γιγάντιες μαύρες τρύπες που βρίσκονται στο κέντρο γαλαξιών και τον τρόπο με τον οποίο οι πίδακες επηρεάζουν το περιβάλλον τους.

Οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες, με μάζα έως και αρκετά δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες, βρίσκονται στην καρδιά σχεδόν όλων των γαλαξιών στο Σύμπαν, συμπεριλαμβανομένου και του δικού μας Γαλαξία. Στο μακρινό παρελθόν ήταν πολύ δραστήριες, καταβροχθίζοντας τεράστιες ποσότητες ύλης από το περιβάλλον τους, λάμποντας εκθαμβωτικά και αποβάλλοντας μικρή ποσότητα αυτής της ύλης μέσω εξαιρετικά ισχυρών πιδάκων.
Σήμερα οι περισσότερες υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες είναι πολύ λιγότερο δραστήριες, αλλά η αλληλεπίδραση μεταξύ των πιδάκων και του περιβάλλοντος τους, διαμορφώνει ακόμη την εξέλιξη των γαλαξιών.
Το ALMA αποκάλυψε μια εκπληκτική σπειροειδή δομή στο μοριακό νέφος κοντά στο κέντρο του γαλαξία NGC 1433, εξηγώντας έτσι τον τρόπο ροής της ύλης που τροφοδοτεί την μαύρη τρύπα, ενώ ανακάλυψε ένα πίδακα ύλης που ρέει μακριά από τη μαύρη τρύπα σε απόσταση μόνο 150 ετών φωτός, η μικρότερη μοριακή ροή που έχει παρατηρηθεί ποτέ σε γαλαξία.
Η ανακάλυψη της εκροής, η οποία παρασύρεται από τον πίδακα της κεντρικής μαύρης τρύπας, μας αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο οι πίδακες μπορούν να σταματήσουν την αστρογένεση και να ρυθμίσουν την ανάπτυξη του κεντρικού εξογκώματος των γαλαξιών.
Η διαδικασία της ανατροφοδότησης εξηγεί την παράξενη σχέση ανάμεσα στην μάζα της μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξία και της μάζας του εξογκώματος: η τροφοδοτούμενη από τα αέρια μαύρη τρύπα γίνεται ολοένα και πιο ενεργή, παράγοντας έτσι πίδακες που διασκορπίζουν τα αέρια των γειτονικών περιοχών σταματώντας τον σχηματισμό νέων άστρων.

Πηγή: http://www.eso.org/public/news/eso1344/  ΟΦΑ