Christophe Galfard:Το Σύμπαν στα χέρια σας


Στο γυμνάσιο και στο λύκειο υπήρξα ο κλασικός σκράπας μαθητής σε ό,τι αφορά τα φυσικομαθηματικά. Δεν το λέω με υπερηφάνεια (όχι ότι δεν το διασκεδάζω, αφού δεν μπορώ να κάνω και αλλιώς).
Για την ακρίβεια, ήμουν εκείνος ο κουτοπόνηρος τύπος που έριχνε το στυλό του από το γραφείο τη στιγμή που ο φυσικός ή μαθηματικός έψαχναν να βρουν ποιον θα σηκώσουν στον πίνακα. Και ως συνήθως, σήκωναν εμένα και το αποτέλεσμα ήταν Βατερλώ. Από τα χρόνια του Δημοτικού, ωστόσο, είχα την πετριά «με το Διάστημα», γι’ αυτό και έλεγα με παράπονο πως αν ήμουν καλός στην αριθμητική, θα γινόμουν αστρονόμος (είχα και τηλεσκόπιο!). Στην πραγματικότητα, αυτό που θα ήθελα να είχα γίνει (αν ήμουν καλός στα φυσικομαθηματικά, είπαμε) ήταν αστροφυσικός ή/και κοσμολόγος.
Τέλος πάντων, στα είκοσι οκτώ μου, σε μια ξεκάρφωτη νυχτερινή κουβέντα στον «Ένοικο» των Εξαρχείων, βρέθηκα σε μια παρέα, όπου ένας μαθηματικός μάς εξήγησε τι εστί μαύρη τρύπα, αναφέροντας τον όρο «ορίζοντας γεγονότων». Με καταγοήτευσε η αινιγματική αυτή έννοια και ζήτησα να μάθω τι σημαίνει. «Το νοητό όριο μιας μαύρης τρύπας, μετά το οποίο τα γεγονότα, όπως τα ξέρουμε στο Σύμπαν, παύουν να ισχύουν».

Ξετρελάθηκα· έκτοτε ρήμαξα ό,τι βιβλία εκλαϊκευμένης επιστήμης πετύχαινα, ορισμένα από τις εκδόσεις Ωρόρα (όπως του Τζον Γκρίμπιν και του Καρλ Σαγκάν), κυρίως από τις εκδόσεις Τραυλός και τις εκδόσεις Κάτοπτρο, πιο όψιμα από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης και την Αλεξάνδρεια. Εσχάτως από τις εκδόσεις Καλέντη. Θα εξηγηθώ παρακάτω.
Κατηγορούν συχνά τους καθηγητές στα σχολεία ότι ευθύνονται που δεν μας δίδαξαν τη μαγεία της φυσικής, των μαθηματικών – ή και των αρχαίων ελληνικών. Έχει μια δόση αλήθειας αυτό, αλλά ας μην είμαστε ισοπεδωτικοί. Σκέφτομαι όμως, από την άλλη, πως η παιδική μου φοβία απέναντι στους αριθμούς και στις εξισώσεις ίσως να είχε καμφθεί αν είχε βρεθεί ένας μαθηματικός, όπως εκείνος στη βραδιά του «Ένοικου».
Όλη αυτή η αυτοαναφορά, για να τονίσω πως το φρέσκο βιβλίο του Γάλλου αστροφυσικού Κριστόφ Γκαλφάρ «Το Σύμπαν στα χέρια σας», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καλέντη (εξαιρετική η μετάφραση του Μιχάλη Μακρόπουλου), είναι μια τέτοια μαγική βραδιά στον «Ένοικο», συν το ότι διαρκεί πολύ περισσότερο: σχεδόν πεντακόσιες σελίδες επιστημονικής σαγήνης, γραμμένες με τον οίστρο του προικισμένου αφηγητή, είναι απλώς ένα μεγάλο δώρο. Δεν χρειάζεται να έχετε κάποια πετριά «με το Διάστημα» για να σας κερδίσει. Αρκεί να έχετε την απαιτούμενη τρέλα με την αφήγηση, την ανάγνωση και το μυστήριο που μας περιβάλλει.

ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ – kathimerini.gr

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις