4 Ιανουαρίου, ο πλανήτης στην πλησιέστερη θέση του ως προς τον Ήλιο – Τι προκαλεί τις εποχές της Γης;

Η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο σε ελλειπτική τροχιά. Υπάρχουν δυο θέσεις του πλανήτη μας που αξίζει να μνημονευθούν: η μια, αυτή που η απόσταση της Γης από τον Ήλιο είναι η μικρότερη – ονομάζεται Περιήλιο– και η αντίθετη, αυτή που η απόσταση της Γης από τον Ήλιο είναι η μεγαλύτερη – ονομάζεται Αφήλιο – σε σχέση με της υπόλοιπες θέσεις του πλανήτη στην συγκεκριμένη περιφορά.
Η ελλειπτική τροχιά της Γης έχει μέση εκκεντρότητα* 0,0167. Αποτέλεσμα αυτής είναι να μεταβάλλεται η απόσταση της Γης από τον Ήλιο (από κέντρο σε κέντρο) με μέσες τιμές 0,9832899 AU (Αστρονομικές Μονάδες)** ή 147.098.074 Km στο περιήλιο και 1,0167103 AU ή 152.097.701 km στο αφήλιο.
Εξαιτίας της βαρυτικής διαταραχής της Σελήνης (και σε ένα πολύ μικρότερο βαθμό των πλανητών), η πραγματική απόσταση της Γης στο περιήλιο μπορεί να ποικίλει από 0,9831914 AU ή 147.083.346 km μέχρι 0,9833860 AU ή 147.112.452 km. Είναι ένα εύρος 0,0001946 AU ή 29.112 km, το οποίο αναλογεί περίπου 2,28 φορές στα 12.756 km της διαμέτρου της Γης στον ισημερινό. Παρομοίως, η απόσταση στο αφήλιο μπορεί να ποικίλει από 1,0166125 AU ή 152,083,061 km μέχρι 1,0168068 AU ή 152,112,126 km. Το εύρος των 0,0001943 AU ή 29,065 km, επίσης αναλογεί περίπου 2,28 φορές στα 12.756 km της διαμέτρου της Γης στον ισημερινό.

Το 2017, το περιήλιο είναι 4 Ιανουαρίου 16:18 ώρα Ελλάδας (και ανατολικής Ευρώπης). Η απόσταση από τον Ήλιο είναι 0,9833094 AU, με μια διαφορά σε σχέση με το μέσο περιήλιο 2919 km, ενώ από το προηγούμενο περιήλιο παρήλθαν 367,65 ημέρες. Αντίστοιχα το αφήλιο γα το 2017 θα συμβεί 3 Ιουλίου 22:11 ώρα Ελλάδας, η απόσταση από τον Ήλιο τότε θα είναι 1,0166756 AU και η διαφορά σε σχέση με το μέσο αφήλιο -5190 km.
Η Γη τον Ιανουάριο βρίσκεται, κατά μέσο όρο, περίπου 5 εκατομμύρια χιλιόμετρα (4.999.627) πιο κοντά στον Ήλιο από τις αρχές Ιουλίου. Βέβαια αυτή δεν είναι κάποια τεράστια απόσταση και φυσικά δεν είναι αρκετή αυτή η αλλαγή να προκαλέσει τις εποχές στον πλανήτη. Στη Γη, επειδή η τροχιά περιφοράς της είναι πολύ κοντά στο να είναι κύκλος (εκκεντρότητα 0,0167), αυτό που διαμορφώνει τις συνθήκες για να υπάρχει χειμώνας και καλοκαίρι είναι η κλίση του άξονα περιστροφής της, η λόξωση και η σταθερότητα της κατεύθυνσης του άξονα σε όλη την περιφορά γύρω από τον Ήλιο. Το χειμώνα, η κλίση του άξονα τον απομακρύνει από τον Ήλιο, ενώ το καλοκαίρι η κλίση είναι προς τον Ήλιο. Οι ημέρες με τη μέγιστη λόξωση (είτε από, είτε προς τον Ήλιο) είναι στο ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου ή του Ιουνίου.



Ενώ δεν είναι υπεύθυνη για τις εποχές η εγγύτητα ή η απομάκρυνση της Γης από τον Ήλιο, επηρεάζει τη διάρκεια των εποχών. Όταν η Γη κινείται πλησιέστερα στον Ήλιο, όπως τώρα περίπου, ο πλανήτης κινείται ταχύτερα (ποιος/α θυμάται τους νόμους του Kepler;) στην τροχιά του γύρω από τον Ήλιο, περίπου 30,3 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο – κινούμενος περίπου ένα χιλιόμετρο την ώρα ταχύτερα από όταν η Γη βρίσκεται στην πιο απομακρυσμένη απόσταση από τον Ήλιο στις αρχές του Ιουλίου. Έτσι στο Βόρειο Ημισφαίριο ο χειμώνας, καθώς η Γη κινείται από το Ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου προς την Ισημερία του Μαρτίου, είναι η συντομότερη εποχή. Στον αντίποδα, το καλοκαίρι, από το Ηλιοστάσιο Ιουνίου μέχρι την Ισημερία Σεπτεμβρίου, διαρκεί 5 ημέρες περισσότερο από την περίοδο του χειμώνα. Φυσικά στο Νότιο Ημισφαίριο, τα φαινόμενα εξελίσσονται αντίθετα.

Πηγή: egno.gr

Σημειώσεις egno:

*Η εκκεντρότητα είναι ένα μέγεθος που χαρακτηρίζει κάθε κωνική τομή και κατ’ επέκταση, και την τροχιά ενός ουράνιου σώματος γύρω από ένα άλλο, καθώς όλες οι τροχιές σε πεδίο βαρύτητας είναι κωνικές τομές. Ουσιαστικά είναι ένα μέτρο του πόσο η κωνική τομή «απέχει» από το να είναι τέλειος κύκλος.

**Ισούται με 149.597.870.700 μέτρα.