Ο αστροφυσικός Αθ. Οικονόμου αποκαλύπτει μυστικά της Αφροδίτης

Πριν από μερικές ημέρες βρισκόταν στα άδυτα της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας, ως ένας από τους τρεις «σοφούς» της ΝΑΣΑ που έχουν αναλάβει την προετοιμασία της μη επανδρωμένης αποστολής που θα γίνει το 2027 στον πλανήτη Αφροδίτη. Σήμερα, το ΑΠΕ-ΜΠΕ τον συνάντησε στην Κοζάνη, στην έδρα της περιφέρειας δυτικής Μακεδονίας, όπου με ορισμένους πιστούς του συνεργάτες προσπαθεί να προωθήσει την υλοποίηση ενός οράματος ζωής: τη δημιουργία αστρονομικού πάρκου με αστεροσκοπείο, για ερασιτεχνικούς και επιστημονικούς σκοπούς, πάνω από το χωριό Ζιάκα Γρεβενών, στην κορυφή του Όρλιακα, όπου μικρός ατένιζε, τις νύκτες του καλοκαιριού, τον έναστρο ουρανό.
Πρόκειται για τον καθηγητή Αστροφυσικής του πανεπιστημίου του Σικάγου Θανάση Οικονόμου που, ως επιστήμονας, ευτύχησε να έχει λάβει μέρος σε όλες τις μεγάλες αποστολές για την εξερεύνηση του Διαστήματος και ειδικότερα του πλανήτη ‘Αρη. Πολλά από τα διαστημικά οχήματα και σκάφη έφεραν δικό του εξοπλισμό και όργανα μέτρησης, ενώ έχει συνεργαστεί με επιτυχία με τρεις κορυφαίες υπηρεσίες διαστήματος του κόσμου, τη ΝΑΣΑ, τη Ρωσική Διαστημική Υπηρεσία και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος.
Ποιο είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της αποστολής της Αφροδίτης; «Ότι θα έχουμε πολύ περιορισμένο ωφέλιμο χρόνο στην διάθεση μας για να συλλέξουμε στοιχεία. Μόνο τέσσερις ώρες. Κοιτάξτε στην επιφάνεια της Αφροδίτης, οι θερμοκρασίες αγγίζουν τους 460 βαθμούς Κελσίου και η πίεση στο περιβάλλον της ατμόσφαιρας της είναι 80 φορές μεγαλύτερη από αυτή που επικρατεί στην επιφάνεια της Γης. Η Αφροδίτη είναι ένας από τους πολύ σκληρούς πλανήτες, εάν τον συγκρίνουμε με τη Γη» λέει.
Με τα εκπληκτικά ελληνικά του, στην προφορά και την άρθρωση, παρότι ζει πάνω από εβδομήντα χρόνια εκτός Ελλάδας, εξηγεί: «Έχουμε βρει τον τρόπο που θα γίνει η προσεδάφιση του σκάφους στην επιφάνεια του πλανήτη και όλο το ενδιαφέρον συγκεντρώνεται τώρα στον ωφέλιμο χρόνο που θα υπάρξει προκειμένου τα όργανα του σκάφους να προλάβουν να στείλουν τα δεδομένα τους, πριν καταστραφούν από τις υψηλές θερμοκρασίες».
Στην επιχείρηση, συνεχίζει ο Θανάσης Οικονόμου, έχουμε προβλέψει την παρουσία ενός δορυφόρου που θα φωτογραφίσει, βλέποντας μέσα από τα σύννεφα, την επιφάνεια του πλανήτη, ενώ ταυτόχρονα θα λαμβάνει και θα αναμεταδίδει τις πληροφορίες τού μη επανδρωμένου οχήματος που θα έχει προσεδαφιστεί νωρίτερα στην επιφάνειά του.
Ο ίδιος εκφράζει την αισιοδοξία του για τη θετική έκβαση του εγχειρήματος της αποστολής στην Αφροδίτη, και πως γι’ αυτόν τον λόγο χρειάζεται τέσσερις φορές τον χρόνο να βρίσκεται στη Μόσχα όπου συζητούνται θέματα και λεπτομέρειες της προετοιμασίας κάθε σταδίου.
Για την επανδρωμένη αποστολή στον ‘Αρη, αποκαλύπτει ότι αυτό που μελετάται με εντατικό τρόπο από τους επιστήμονες, σε συνδυασμό με την εξέλιξη της τεχνολογίας και τη χρήση νέων υλικών, είναι η δημιουργία εκείνων των προϋποθέσεων, ώστε η αποστολή που θα φτάσει στον ‘Αρη, να μπορέσει να αξιοποιήσει τις τοπικές πρώτες ύλες που υπάρχουν άφθονες στον πλανήτη και να «κατασκευάσουν» επί τόπου τα καύσιμα που θα χρειαστούν για την επιστροφή του διαστημικού σκάφους στη Γη. Ως μικρότερου μεγέθους πρόβλημα θεωρείται η αποθήκευση η παραγωγή απαραίτητων εφοδίων, όπως νερό, οξυγόνο και φαγητό, αφού το ταξίδι στον κόκκινο πλανήτη μαζί με τον χρόνο επιστροφής υπολογίζεται περίπου στα 3 χρόνια. Ο χρόνος της επανδρωμένης αποστολής έχει υπολογιστεί να είναι το 2036.
Στο ερώτημα εάν είναι καλό ή κακό που βλέπουμε τελευταία χρόνια μεγάλες ιδιωτικές εταιρίες να λαμβάνουν μέρος της διαστημικής πίτας, με αποστολές στον διεθνή διαστημικό σταθμό, απαντά ότι «η ΝΑΣΑ προσπαθεί να μεταδώσει την τεχνολογία της στην εγχώρια βιομηχανία, και ότι δεν επιθυμεί στο μέλλον να τα κάνει όλα μόνη της». Εξήγησε ότι με αυτό τον τρόπο ενισχύει την ανάπτυξη της διαστημικής βιομηχανίας, ενώ πετυχαίνει να απελευθερώνει τεράστιους πόρους και σημαντικό ανθρώπινο δυναμικό, για άλλες πιο σύνθετες και περισσότερο πολύπλοκες έρευνες και αποστολές στο διάστημα.
Στις αποστολές του Διαστήματος, αν και εμπλέκονται εκατοντάδες ή χιλιάδες άνθρωποι από πολύ διαφορετικές επιστημονικές ειδικότητες, σε κάθε στάδιο της προετοιμασίας τους συνήθως δεν υπάρχει καμία παρέκκλιση από το αρχικό πλάνο έως την τελική ημερομηνία της εκτόξευσης. Κι αναφέρεται με πικρία στη δική μας πραγματικότητα και στα χρόνια που πέρασαν για την ίδρυση και λειτουργία του Αστρονομικού Πάρκου στον Όρλιακα Γρεβενών που ενώ όλες οι προβλεπόμενες ενέργειες ξεκίνησαν το 2007, σήμερα δέκα χρόνια μετά «έχουμε κάνει ελάχιστη πρόοδο». Είναι κοινός τόπος ότι αρχικά υπήρξαν προβλήματα σε ό,τι αφορά την παραχώρηση της δημοσίας έκτασης και το ρυμοτομικό σχέδιο που έπρεπε να γίνει και να εγκριθεί από τις αρμόδιες Αρχές, ενώ φαίνεται ότι ζητήματα που καθυστέρησαν σοβαρά την εξέλιξη του έργου ήταν και οι ενέργειες προηγούμενων αυτοδιοικητικών Αρχών που αντί να του δώσουν ώθηση, τελικά έθεσαν σε κίνδυνο την υλοποίηση του.
Όπως ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας Θόδωρος Καρυπίδης «εμείς τρέξαμε από την αρχή της θητείας μας όλες τις σοβαρές εκκρεμότητες του έργου, διευθετήσαμε το ρυμοτομικό του Αστρονομικού πάρκου σε άμεση συνεννόηση με το υπουργό Γ. Σταθάκη ως απαραίτητη προϋπόθεση και τις επόμενες ημέρες μέσω της διαχειριστικής Αρχής θα τρέξουμε την πρόσκληση ενδιαφέροντος για συμμετοχή φορέων στην υλοποίηση ταυ έργου, μέσω του προγράμματος ΕΣΠΑ». Ο Θόδωρος Καρυπίδης σημείωσε ότι επειδή θεωρεί «ότι η λειτουργία του πάρκου θα είναι πολύ σημαντική για τη δυτική Μακεδονία, η Περιφέρεια θα συνδράμει οικονομικά εάν χρειαστεί στη μελέτη βιωσιμότητας του έργου και σε όποιες εκκρεμότητες παρουσιαστούν στην πορεία υλοποίησής του».
Το αστρονομικό πάρκο θα περιλαμβάνει εκπαιδευτικά τηλεσκόπια και ραδιοτηλεσκόπια, ένα ερευνητικό τηλεσκόπιο που το μέγεθός του θα το κατατάσσει στη δεύτερη θέση, μετά από αυτό της Πελοποννήσου, και φυσικά ερασιτεχνικά τηλεσκόπια για σχολεία και ερασιτέχνες αστρονόμους στην παρατήρηση του ουρανού.

πηγή:www.amna.gr