Το Βαλς των αστέρων νετρονίων

Τον Αύγουστο του 1967 οι Άγγλοι ραδιοαστρονόμοι Hewish και Bell παρατήρησαν κάποια περίεργα ραδιοσήματα να προέρχονται από το ίδιο σημείο στον ουρανό. Επρόκειτο για ραδιοπαλμούς που απείχαν 1.33 δευτερόλεπτα μεταξύ τους και μη μπορώντας αρχικά να εξηγήσουν την προέλευσή τους, ονόμασαν το σήμα LGM-1 από το LittleGreenMen (=μικρά πράσινα ανθρωπάκια)! Δεν επρόκειτο ωστόσο για κάποιο εξωγήινο πολιτισμό. Η πηγή των ραδιοκυμάτων ήταν ένα πάλσαρ: ένας περιστρεφόμενος μαγνητισμένος αστέρας νετρονίων απαράμιλλης πυκνότητας.Ένας αστέρας νετρονίων γεννιέται από την ταχύτατη βαρυτική κατάρρευση ενός γιγάντιου άστρου με αρχική μάζα πολλαπλάσια από αυτή του δικού μας Ήλιου. Όταν ο πυρήνας τέτοιων αστεριών καταρρέει, η συμπίεση των υλικών εξαναγκάζει ηλεκτρόνια και πρωτόνια να συγχωνευθούν σε νετρόνια. Ως αποτέλεσμα, έχουμε τη δημιουργία μιας υπέρπυκνης σφαίρας νετρονίων της οποίας ένα κουταλάκι ύλης ζυγίζει περίπου 10 εκατομμύρια τόνους. Καθώς η σφαίρα συμπιέζεται, περιστρέφεται με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα, ακριβώς όπως οι αθλητές του καλλιτεχνικού πατινάζ περιστρέφονται όλο και πιο γρήγορα όταν μαζεύουν τα χέρια προς το σώμα τους. Λόγω της περιστροφής, ορισμένα ηλεκτρόνια κατορθώνουν να διαφύγουν από τον αστέρα δημιουργώντας τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που εντόπισαν πρώτοι οι Hewish και Bell, καταγράφοντας τον πρώτο πάλσαρ.
Όταν δύο τέτοια αστέρια νετρονίων βρεθούν δίπλα-δίπλα, αρχίζει ένας ιδιότυπο βαλς μεταξύ τους. Ένας χορός κατά τον οποίο περιστρέφονται σε ζευγάρι και έχει ως κατάληξη τη σύγκρουση των δύο και τον επακόλουθο σχηματισμό ενός βαρύτερου αστέρα νετρονίων ή μιας μαύρης τρύπας.
Ο κοσμικός αντίλαλος μιας τέτοιας χωρογραφίας που συνέβη σε απόσταση 130 εκατομμυρίων ετών φωτός καταγράφηκε τον περασμένο Αύγουστο από τον ανιχνευτή LIGO. Σύμφωνα με τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, οι δύο αστέρες λόγω της τεράστιας μάζας τους, καθώς στροβιλίζονται ο ένας γύρω από τον άλλο, καμπυλώνουν τον περιβάλλοντα χωροχρόνο δημιουργώντας ένα βαρυτικό κύμα. Η πρώτη ανίχνευση τέτοιων κυμάτων ανακοινώθηκε το 2016, επιβεβαιώνοντας 100 χρόνια μετά, τη θεωρία που είχε διατυπωθεί από τον AlbertEinstein.
Τα δεδομένα από αυτές τις παρατηρήσεις αναμένεται να μας δώσουν καλύτερη κατανόηση ως προς το πως δημιουργούνται στο σύμπαν τα βαρύτερα χημικά στοιχεία όπως ο χρυσός και ο μόλυβδος, αλλά και να υπολογίσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια τη λεγόμενη σταθερά του Hubble που εκφράζει το ρυθμό διαστολής του σύμπαντος.

Πηγή: http://www.periou.gr του Χρήστου Λαζαρίδη