Δ. Χριστοδούλου: Δεν φτάνει το μυαλό… θέλει αυταπάρνηση και σκληρή δουλειά ο ερευνητικός τομέας

Ένα άλυτο πρόβλημα Ευκλείδειας Γεωμετρίας στην ηλικία των 14 ετών, αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης για τη λαμπρή ακαδημαϊκή και ερευνητική πορεία που χάραξε ο πολυβραβευμένος Έλληνας φυσικός και μαθηματικός, Δημήτρης Χριστοδούλου.
Ο κ. Χριστοδούλου, θεωρείται σήμερα ένας από τους πιο σημαντικούς εν ζωή μαθηματικούς του κόσμου και αυτές τις ημέρες βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη για τη 10η Μαθηματική Εβδομάδα. Μιλώντας στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, επισήμανε ότι «το μυαλό και η εξυπνάδα αποτελούν μόνον την αρχική μαγιά», καθώς για να αναπτυχθεί όμως κάποιος στον ερευνητικό τομέα, «χρειάζεται σκληρή δουλειά, απόλυτη αφοσίωση και αυταπάρνηση».

           

Ζωντανό παράδειγμα των όσων υποστηρίζει αποτελεί η προσωπική του πορεία. Σε ηλικία 16 ετών, μαθητής της Β’ Λυκείου, είχε ήδη ολοκληρώσει τις προπτυχιακές σπουδές του στην Ελλάδα και συνέχισε τις σπουδές του στη φυσική στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον των HΠΑ. Σε τρία χρόνια ολοκλήρωσε το διδακτορικό του και πολύ νέος ξεκίνησε να εργάζεται ως καθηγητής και ερευνητής σε πανεπιστήμια της Αμερικής και της Ευρώπης.
Ευρέως γνωστός έγινε από την απόδειξή του για τη μη γραμμική ευστάθεια του χωροχρόνου Minkowski της Ειδικής σχετικότητας στο πλαίσιο της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας των εξισώσεων του Αϊνστάιν.
Ο κορυφαίος Έλληνας μαθηματικός έχει τιμηθεί με το βραβείο Shaw, που θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά βραβεία, γνωστό ως το «Νόμπελ της Ασίας», για την προσφορά του στα Μαθηματικά, αλλά και με το βραβείο Αστρονομίας Tomalla, το βραβείο Bocher της Αμερικανικής Μαθηματικής Εταιρίας και το βραβείο του Ιδρύματος Mac Arthur για τα Μαθηματικά και τη Φυσική.

Ακολουθεί η συνέντευξη που παραχώρησε ο Δημήτρης Χριστοδούλου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και την Αλεξάνδρα Χατζηγεωργίου

Ερ. Πότε συνειδητοποιήσατε ότι τα μαθηματικά θα πρωταγωνιστήσουν στη ζωή σας;

Απ. Όταν ήμουν περίπου 14 ετών. Είχα τελειώσει την Γ΄ Γυμνασίου και ήταν στην αρχή του καλοκαιριού και τότε άρχισα μανιωδώς να ασχολούμαι με κάποιο πρόβλημα Ευκλείδειας Γεωμετρίας που είχα μάθει ότι είναι άλυτο, αλλά επειδή εγώ δεν το πίστευα ότι είναι άλυτο (με κανόνα και διαβήτη), προσπαθούσα να το λύσω. Προσπαθώντας να βρω λύση άρχισα να καταλαβαίνω ότι κάπου υπάρχει βάθος σ΄αυτήν την ιστορία και άρχισα να μελετάω συστηματικά και μελέτησα όλα τα μαθηματικά των ανωτέρων τάξεων και μετά του Πανεπιστημίου και μέσα σε 2 χρόνια ή 2,5 είχα βασικά καλύψει όλη την ύλη, ακόμα και του Πανεπιστημίου. Μετά έγινα δεκτός στη συνέχεια στο μεταπτυχιακό τμήμα και σε περίπου ένα εξάμηνο – στην αρχή ήμουν υπό δοκιμασία φοιτητής για ένα εξάμηνο – και πριν μετά κλείσω τα 17, ήμουν ήδη μεταπτυχιακός φοιτητής. Και βασικά έκανα και το έργο για το οποίο πήρα και το διδακτορικό δίπλωμα, το έκανα περίπου το 1970, 19 ετών.

Ερ. Ποια ήταν η σημαντικότερη στιγμή στην πορεία της επαγγελματικής σας καριέρας;

Απ. Το πιο σημαντικό βραβείο ήταν το βραβείο Shaw, γιατί βασικά είναι ένα από τα δύο μεγαλύτερα βραβεία στα μαθηματικά που δεν έχουν όριο ηλικίας. Αλλά για μένα οι πιο σημαντικές στιγμές ήταν οι στιγμές όταν ανακάλυπτα κάτι ή όταν ολοκλήρωνα ένα έργο. Τα σημαντικότερα έργα που έχω κάνει είναι τέσσερα και είναι μονογραφίες. Η τελευταία είναι 850 σελίδες. Αλλά κάτι που βγήκε από την πρώτη μονογραφία που έγραψα, αυτή επί της ευστάθειας του χωροχρόνου Mikowski, που παίζει κάποιο ρόλο στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, γιατί αποδεικνύει ότι ο καμπύλος χωροχρόνος της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας, που ενώνει τη γεωμετρία του χώρου και του χρόνου με τη βαρύτητα, εξηγώντας τη βαρύτητα σαν την καμπυλότητα του χωροχρόνου. Όμως ένα βασικό πρόβλημα ήταν εάν ο επίπεδος χωροχρόνος όπου δεν υπάρχει βαρύτητα, της Ειδικής θεωρίας της Σχετικότητας, είναι ευσταθής, αυτός είναι ο χωροχρόνος του Minkowski, είναι ευσταθής στο πλαίσιο της Γενικής θεωρίας, όπου ο χωροχρόνος είναι καμπύλος, επειδή υπεισέρχεται η βαρύτητα και αυτό το έργο ήταν το πρώτο ας πούμε μεγάλο έργο που έχω κάνει και το συμπλήρωσα περίπου 39 ετών. Αυτή η εργασία που είχα κάνει, είχε συμπληρωθεί πριν από 27 χρόνια, αλλά τώρα βρίσκεται στο πειραματικό επίπεδο. Ας πούμε επιχειρείται να επαληθευτεί πειραματικά.

Ερ. Πώς θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας σαν μαθητή, ήσασταν από τους καλύτερους στην τάξη;

Απ. Στα μαθηματικά και στη φυσική δεν νομίζω ότι υπήρχε άλλος (καλύτερος), αφού και οι καθηγητές νόμιζαν ότι ξέρω πολύ περισσότερα από τους ίδιους. Αλλά όχι όμως γενικώς, γιατί τότε δεν είχα άλλα ενδιαφέροντα καθόλου. Ήμουν επικεντρωμένος σε αυτά. Ως μαθητής στο σχολείο ήμουν κάτι μονόπλευρο, δηλαδή στα μαθηματικά και στη φυσική δεν υπήρχε σύγκριση, αφού τότε θυμάμαι ότι ακόμα και οι φοιτητές του Πολυτεχνείου ερχόντουσαν για να τους λύσω τα προβλήματα. Κι εγώ ας πούμε ήμουν 15 χρονών κι αυτοί ήταν τελειόφοιτοι του Πολυτεχνείου. Αλλά όσο αναφορά τα άλλα μαθήματα νομίζω ότι ήμουν κάτω από τον μέσο όρο.

Ερ. Πώς θα σχολιάζατε το φαινόμενο «brain drain» ή αλλιώς «φυγή μυαλών», που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα;

Απ. Το ζήτημα είναι ότι τα τελευταία χρόνια με την οικονομική κρίση, αν και εδώ η Ελλάδα, τα Πανεπιστήμια, μορφώνουν ανθρώπους, παρέχουν υψηλό επίπεδο μόρφωσης, όπως το θέμα της ιατρικής για παράδειγμα, όπου έχουμε μια άριστη ιατρική σχολή όπως όλοι συνομολογούν και αυτοί βέβαια αφού έχουν μορφωθεί εδώ, φεύγουν στο εξωτερικό για να εξασκήσουν το επάγγελμα της ιατρικής, σε πολύ καλύτερες συνθήκες, οικονομικές απ΄ότι υπάρχουν εδώ. Αυτός είναι ένας διαφορετικός λόγος φυγής που είναι αποκλειστικά θα έλεγα, οικονομικός και διαφέρει πολύ από τους λόγους για τους οποίους οι επιστήμονες πηγαίνουν για ένα διάστημα στο εξωτερικό προκειμένου να διευρύνουν τους ορίζοντές τους.

Eρ. Oι Έλληνες διαθέτουν μαθηματικό μυαλό;

Απ. Nομίζω ότι δεν είμαστε οι μοναδικοί, υπάρχουν κι άλλοι λαοί, όπως οι Κινέζοι, οι Εβραίοι, σίγουρα και οι Γάλλοι… Αλλά βέβαια εγώ, η δική μου εμπειρία είναι ότι ο καλύτερος μαθητής που είχα στα μαθηματικά, από μαθηματικής απόψεως, ήταν Έλληνας και αυτή τη στιγμή, έχει μία ονομαστική έδρα στο Πανεπιστήμιο Cambridge. Επομένως, σίγουρα διαθέτουμε το ταλέντο αυτό.

Ερ. Ποια χαρακτηριστικά θα πρέπει να έχει ένας επιστήμονας για να έχει επιτυχημένη πορεία στον ερευνητικό τομέα;

Απ. Για να έχουν επιτυχημένη πορεία στον ερευνητικό τομέα πρέπει να αφοσιωθούν απόλυτα και πρέπει να εργάζονται συνέχεια. Με απόλυτη αφοσίωση και συγκέντρωση, διότι το να έχει κανείς μυαλό, το μυαλό δεν είναι αρκετό, αυτό είναι μια αρχική ας πούμε μαγιά, αλλά για να αναπτυχθεί το μυαλό χρειάζεται φοβερή δουλειά. Είναι πολύ περισσότερο ζήτημα συγκέντρωσης, αυταπάρνησης και σκληρής δουλειάς απ΄ότι οτιδήποτε άλλο. Αλλά εντάξει όταν αγαπάς κάτι τα θυσιάζεις όλα.

πηγή: http://www.amna.gr/home/article/252363/D-Christodoulou-Den-ftanei-to-mualothelei-autaparnisi-kai-skliri-douleia-o-ereunitikos-tomeas-binteo