H αποχαιρετιστήρια ομιλία του Δημήτρη Χριστοδούλου στο ETHZ

O Δημήτριος Χριστοδούλου γεννήθηκε στην Αθήνα στις 19 Οκτωβρίου 1951, από μια ελληνική οικογένεια που είχε δεσμούς με την Κύπρο, την Αίγυπτο και την Μικρά Ασία.
Πολύ νωρίς εκδήλωσε ενδιαφέρον για τις επιστήμες και το ασυνήθιστο ταλέντο του στα μαθηματικά τον οδήγησε στον μεταπτυχιακό κύκλο σπουδών στο Πανεπιστήμιο Princeton σε ηλικία 17 ετών! Μετά από δυο χρόνια δημοσίευσε την πρώτη εργασία του με τίτλο «Reversible and irreversible transformations in black hole physics». Το 1971 απέκτησε το διδακτορικό του στη φυσική υπό την επίβλεψη του διάσημου θεωρητικού φυσικού John Archibald Wheeler. Εργάστηκε στο Caltech, στο πανεπιστήμιο της Αθήνας, στο CERN και το πανεπιστήμιο της Τεργέστης. Στη συνέχεια μεταπήδησε στο Ινστιτούτο Max-Plank στο Μόναχο και κατόπιν στο Ινστιτούτο Μαθηματικών Επιστημών Courant στη Νέα Υόρκη όπου συνεργάστηκε με τον Shing-Tung Yau.
Σύμφωνα με τον Δημήτριο Χριστοδούλου, τα χρόνια στο Μόναχο και τη Νέα Υόρκη έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην πρωτοποριακή εργασία του σχετικά με τη σταθερότητα του χώρου Minkowski. Το 1991, τιμήθηκε με το Mac-Arthur Fellowship, και το 1999 το Bocher Memorial Price της Αμερικανικής Μαθηματικής Εταιρείας για αυτή την σημαντική του εργασία. Πριν από την ένταξή του στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης το 2001, εργάστηκε στο ινστιτούτο Courant από το 1988 έως το 1992 και στο Princeton από το 1992 έως το 2001.
Ο Δημήτρης Χριστοδούλου αφιέρωσε μεγάλο μέρος της σταδιοδρομίας του στην μελέτη της Γενικής Σχετικότητας. Η πρώτη ερευνητική του εργασία, βασισμένη στα αποτελέσματα της διδακτορικής του διατριβής, έθεσε τις βάσεις στο πεδίο της θερμοδυναμικής των μαύρων τρυπών – ένα πεδίο που αργότερα έγινε γνωστό μέσα από τις εργασίες του Stephen Hawking. Ο Δημήτρης Χριστοδούλου προέβλεψε επίσης φαινόμενα τα οποία θα μπορούσε να «δει» ένας ανιχνευτής βαρυτικών κυμάτων. Τα βιβλία και οι δημοσιεύσεις του θα αποτελέσουν τις σταθερές βάσεις που θα εμπνεύσουν τις μελλοντικές γενιές των μαθηματικών και των φυσικών.

Ο Δημήτρης Χριστοδούλου (αριστερά) συνομιλεί με τον Kip Thorne (Νόμπελ φυσικής 2017) στην École de Physique des Houches το 1972. Στην ίδια φωτογραφία βλέπουμε τους Yuval Ne’eman και Bryce DeWitt. (Photo: Wikimedia / A. T. Service, CC BY-SA 3.0)

Στο ETH Ζυρίχης ολοκληρώνεται η ακαδημαϊκή σταδιοδρομία του Δημήτριου Χριστοδούλου, όπου τον τον Φεβρουάριο του 2017 του αποδόθηκε ο τίτλος του ομότιμου καθηγητή. Εκεί, διετέλεσε καθηγητής στα τμήματα Μαθηματικών και Φυσικής από το 2001. Υπενθυμίζεται ότι, στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης έκανε τα πρώτα βήματα της επιστημονικής του καριέρας και ο θεμελιωτής της θεωρίας της σχετικότητας Αϊνστάιν. Στην Ζυρίχη ο Αϊνστάιν παρακολούθησε μαθήματα του Hermann Minkowski, ο οποίος ανάπτυξε την έννοια του τετραδιάστατο χώρου, συνδέοντας τον τρισδιάστατο Ευκλείδειο χώρο με τον χρόνο. Κι άλλοι μεγάλοι επιστήμονες πέρασαν από τον ίδιο χώρο, όπως για παράδειγμα οι Hermann Weyl, ο Wolfgang Pauli και ο Jürg Fröhlich.
Στη Ζυρίχη ξεκίνησε μια εποχή για τον Χριστοδούλου, την οποία αργότερα ο ίδιος αποκάλεσε ως την «περίοδο της πιο έντονης πνευματικής προσπάθειας», αναφερόμενος κυρίως στην χρονική περίοδο 2001-2008. Τότε άρχισε να διερευνά σε βάθος την σχέση των εξισώσεων του Αϊνστάιν με την μηχανική των ρευστών. Η έρευνα αυτή τον οδήγησε σε επιπλέον ανακαλύψεις σχετικά με τον χωροχρόνο και σε μαθηματικά εργαλεία που επιτρέπουν την διερεύνησε των ιδιοτήτων του.
Ο Δημήτριος Χριστοδούλου έλαβε πολλές τιμές και βραβεία. Το 2011 τιμήθηκε με το βραβείο Shaw. Η Ελληνική Δημοκρατία τίμησε τον καθηγητή Δημήτριο Χριστοδούλου με το «Τάγμα του Φοίνικα» τον Ιούλιο του 2000.
Παρακολουθήστε την διάλεξη του Δημήτρη Χριστοδούλου, που δόθηκε στις 16 Μαΐου 2018, στο βίντεο που ακολουθεί:

            

πηγή: https://www.math.ethz.ch/news-and-events/news/d-math-news/2018/05/demetrios-christodoulou-farewell-lecture.html (via JD M)  physicsgg.me