Αλήθεια και επιστήμη

«Ποιο κοινό χαρακτηριστικό συνδέει τους θεμελιωτές της κβαντομηχανικής; Το γεγονός ότι είναι όλοι άντρες, φυσικά». Με αυτήν την παρατήρηση ξεκινά ένα ολιγόλεπτο, αλλά διαφωτιστικό, βίντεο που είναι αφιερωμένο σε μια σπουδαία γυναίκα επιστήμονα, τη Γερμανίδα μαθηματικό και φιλόσοφο Grete Hermann (1901-1984). Το βίντεο παρουσιάζεται στην πλατφόρμα Aeon. Αναφέρεται στη συμβολή της Hermann στην εξέλιξη της επιστήμης, αν και η προσφορά της μάλλον έχει ξεχαστεί, και στην πολιτική της στάση ενάντια στο ναζισμό.Η Hermann γεννήθηκε το 1901 στη Βρέμη, μια από τις παλαιότερες πόλεις της βόρειας Γερμανίας. Σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν, όπου και εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή, σε ηλικία είκοσι τεσσάρων ετών, υπό την επίβλεψη της κορυφαίας, επίσης, μαθηματικού Έμι Νέτερ.
Την εποχή εκείνη, η κβαντική επανάσταση βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη με την ανακάλυψη ενός υποατομικού κόσμου που αψηφούσε τους νόμους της κλασικής φυσικής. Στις αρχές του 20ού αιώνα, η Νευτώνεια Φυσική διευρύνθηκε από νέα πειράματα που έφεραν στο φως ένα παράξενο υποατομικό σύμπαν με ασυνήθιστες ιδιαιτερότητες και ασυνέπειες. Γιατί τα φωτόνια και τα ηλεκτρόνια συμπεριφέρονται ως σωματίδια αλλά και ως κύματα; Με ποιο τρόπο η πράξη της παρατήρησης επηρεάζει τη συμπεριφορά των φυσικών συστημάτων; Τα νέα δεδομένα δεν προκαλούσαν προβληματισμό μόνο στους επιστήμονες. Αυτή η κβαντική ιδιορρυθμία είχε ενοχλητικές, για ορισμένους, συνέπειες στον τρόπο κατανόησης της πραγματικότητας και της αλήθειας.

Η Grete Hermann έδωσε μερικές ενδιαφέρουσες και πρωτότυπες απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Υποστήριξε ότι σ ’ένα κβαντικό σύμπαν, η ιδέα της απόλυτης αλήθειας πρέπει να υποχωρήσει και να δώσει τη θέση της σε μια κατακερματισμένη εκδοχή της – μιας και ο τρόπος που εξετάζουμε τον κόσμο επιδρά στο μέρος εκείνο που παρατηρούμε. Αναφερόμενη σε αυτήν την ιδέα μίλησε για τη «διάσπαση της αλήθειας», μια έννοια που δεν έχει ισχύ μόνο, σύμφωνα με τη Hermann, στο κλειστό περιβάλλον των επιστημονικών εργαστηρίων, αλλά και στην καθημερινή ζωή.

Πηγή : Aeon.co  Θαλής και Φίλοι