Το Hubble ανακάλυψε το λαμπρότερο κβάζαρ στο πρώιμο Σύμπαν

Καλλιτεχνική απεικόνιση του κβάζαρ J043947.08+163415.7

Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν το πιο φωτεινό αντικείμενο που έχει ποτέ παρατηρηθεί στο νεαρό σύμπαν, όταν αυτό είχε ηλικία μικρότερη του ενός δισεκατομμυρίου ετών. Πρόκειται για ένα κβάζαρ, δηλαδή το κέντρο ενός νεαρού γαλαξία όπου μια τεράστια μαύρη τρύπα «τρώει» αχόρταγα το υλικό που την περιβάλλει.Tο κβάζαρ (J043947.08+163415.7) βρίσκεται σε απόσταση 12,8 δισεκατομμύρια έτη φωτός, ενώ η λάμψη του ισοδυναμεί με 600 τρισεκατομμύρια ήλιους.
Για την ανακάλυψη συνεργάστηκαν πολλά τηλεσκόπια της Χαβάης (Gemini, James Clerk Maxwell, UKIRT, Keck και Pan-STARRS1). Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον καθηγητή αστρονομίας Σιαοχούι Φαν του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, έκαναν σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal Letters» και ανακοίνωση στο συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στο Σιάτλ.
Οι αστρονόμοι αναζητούν εδώ και 20 χρόνια τόσο μακρινά κβάζαρ και για πρώτη φορά πέτυχαν να βρουν ένα, χάρη σε ένα κοντινότερο γαλαξία, ο οποίος έδρασε ως φακός που μεγέθυνε κατά 50 φορές το φως του μακρινότερου κβάζαρ (το λεγόμενο φαινόμενο του βαρυτικού φακού).

«Δεν περιμένουμε να βρούμε πολλά κβάζαρ φωτεινότερα από αυτό σε όλο το παρατηρήσιμο σύμπαν», δήλωσε ο Φαν.

Εν τω μεταξύ, ένα τεχνικό πρόβλημα έθεσε εκτός λειτουργίας την καλύτερη κάμερα που διαθέτει το «γερασμένο» διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Πάντως, σύμφωνα με την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA), η οποία προσπαθεί να διορθώσει το πρόβλημα, τρία άλλα επιστημονικά όργανα του -μια άλλη κάμερα και δύο φασματογράφοι- λειτουργούν, συνεπώς το τηλεσκόπιο δεν έχει σταματήσει τις παρατηρήσεις του.
Η βλάβη συνέβη στην κάμερα ευρέος πεδίου που είχε τοποθετηθεί από αστροναύτες στη διάρκεια ενός διαστημικού περιπάτου το 2009. Ευτυχώς η κάμερα διαθέτει ηλεκτρονικά «μπακ-απ», που μπορούν να ενεργοποιηθούν, αν χρειαστεί.
Η κάμερα (Wide Field Camera 3), που δουλεύει τόσο στο ορατό, εγγύς υπέρυθρο και υπεριώδες τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, έχει τραβήξει έως τώρα εντυπωσιακές εικόνες άστρων, νεφελωμάτων και γαλαξιών.
Το Hubble, που είχε εκτοξευθεί το 1990, κινείται σήμερα σε απόσταση περίπου 560 χιλιομέτρων από τη Γη. Πρόσφατα είχε σταματήσει πρόσκαιρα να λειτουργεί εξαιτίας μιας βλάβης σε γυροσκόπιο προσανατολισμού του.
Το συνεχιζόμενο shutdown των δημοσίων υπηρεσιών στις ΗΠΑ, που απαγορεύει σε ορισμένους εργαζόμενους να δουλεύουν, ίσως οδηγήσει σε καθυστέρηση της αποκατάστασης της βλάβης, σύμφωνα με τους αναλυτές.

πηγή: http://www.amna.gr/home/article/323658/Anakalufthike-to-foteinotero-kbazar-sto-proimo-sumpan – https://www.theguardian.com/science/2019/jan/10/hubble-loses-best-camera-but-discovers-brightest-ever-quasar – https://news.sky.com/story/hubble-finds-record-breaking-quasar-with-brightness-of-600-trillion-suns-11603311