Ο Feynman και η ροή του «ξηρού νερού»

Τα κεφάλαια 40 και 41 των «Διαλέξεων Φυσικής» του Richard Feynman έχουν τους εξής περίεργους τίτλους:
40. The Flow of Dry Water (Η Ροή του Ξηρού Νερού) και
41. The Flow of Wet Water (Η Ροή του Υγρού Νερού).

Ποιο είναι το νόημα των όρων «ξηρό νερό» και «υγρό νερό»;

Στα κεφάλαια αυτά ο Feynman μας εισάγει στην Υδροδυναμική. Μάλιστα επισημαίνει ότι αρκετές εξισώσεις της Υδροδυναμικής είναι ανάλογες με τις εξισώσεις της Ηλεκτροδυναμικής, και δεδομένου ότι θεωρεί την Υδροδυναμική δυσκολότερη από την Ηλεκτροδυναμική, προτείνει να διδάσκεται μετά την Ηλεκτροδυναμική.

Στο κεφάλαιο με τίτλο «Η Ροή του Ξηρού Νερού» πραγματεύεται τα υγρά στα οποία αγνοούμε την εσωτερική τριβή – το ιξώδες – ενώ στο επόμενο κεφάλαιο με τίτλο «Η Ροή του Υγρού Νερού» , μελετά τα υγρά τα οποία εμφανίζουν εσωτερική τριβή, δηλαδή τα πραγματικά υγρά.

Ο ίδιος μας εξηγεί πως προέκυψε ο όρος «ξηρό νερό»:

«… Ο John von Neumann γνώριζε καλά την τεράστια διαφορά ανάμεσα στο τι συμβαίνει όταν παίρνουμε υπόψιν στους υπολογισμούς μας το ιξώδες ενός ρευστού σε σχέση μ’ αυτό που συμβαίνει όταν το παραλείπουμε,
και γνώριζε επίσης ότι κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης της υδροδυναμικής γύρω στα 1900, το κυρίως ενδιαφέρον των ερευνητών ήταν η επίλυση όμορφων μαθηματικών προβλημάτων όπου η εσωτερική τριβή θεωρούνταν αμελητέα, αλλά αυτή η προσέγγιση δεν είχε καμία σχέση με τα πραγματικά ρευστά. Χαρακτήριζε τον θεωρητικό που έκανε τέτοιες αναλύσεις ως ο άνθρωπος που μελετά το «ξηρό νερό». Τέτοιες αναλύσεις αγνοούν μια ουσιώδη ιδιότητα του ρευστού ...»,
και γι αυτό ο Feynman ονομάζει το κεφάλαιο που μελετά τα «εξωπραγματικά» ρευστά, χωρίς την ιδιότητα της εσωτερικής τριβής, ως «Η ροή του Ξηρού Νερού» και στο επόμενο κεφάλαιο, όπου λαμβάνεται υπόψιν το ιξώδες και προσεγγίζεται η πραγματική συμπεριφορά του νερού δίνει τον τίτλο «Η ροή του υγρού νερού».

Πηγή: physicsgg.me