Χειροποίητες μάσκες με απλά υλικά
Και όμως, μπορούμε να φτιάξουμε αποτελεσματικές μάσκες με τα υλικά που έχουμε ήδη στο σπίτι μας. Αυτό λέει στην «Καθημερινή» η ειδική στον τομέα των νανοϋλικών Ελληνίδα επιστήμονας Κατερίνα Αϋφαντή, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανολόγων - Μηχανικών και Αεροδιαστημικής Μηχανικής στο πανεπιστήμιο της Φλόριντας. «Βεβαίως μπορούμε!
Αυτή είναι η ομορφιά των υλικών. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πολλές εφαρμογές. Ολα τα 100% βαμβακερά (ή κυρίως βαμβακερά υφάσματα) με πυκνή ύφανση προσφέρουν προστασία πάνω από 50%». Σύμφωνα με την ίδια, το πιο αποτελεσματικό ύφασμα που έχουμε στο σπίτι μας για να φιλτράρει σωματίδια παρόμοιου μεγέθους με τον νέο κορωνοϊό και παράλληλα να μπορούμε να αναπνέουμε είναι οι 100% βαμβακερές πετσέτες κουζίνας. «Μάσκα με δύο στρώσεις μιας τέτοιας πετσέτας παρέχει προστασία 72% από τα νανοσωματίδια και 83% από μικροσωματίδια (π.χ. βήχας, φτέρνισμα). Δύο στρώσεις από 100% βαμβακερό T-shirt προσφέρουν προστασία 69% και 50% από μικρο- και νανο- σωματίδια, αντιστοίχως. Δύο στρώσεις από μεταξωτό μαντίλι προστατεύουν 58% (μικρο-) και 54% (νανο-), ενώ από λινό, 60% (μικρο-) και 61% (νανο-). Οι απλές υφασμάτινες μάσκες εμπορίου που πωλούνται δεν είναι πιο αποτελεσματικές».
Φυσικά, οφείλουμε να τηρούμε τους κανόνες υγιεινής. «Πρέπει να βγάζουμε προσεκτικά τη μάσκα έπειτα από κάθε έξοδο και να την πλένουμε με καυτό νερό (τουλάχιστον 60 βαθμοί Κελσίου) και απορρυπαντικό. Πάντα να πλένουμε καλά τα χέρια όποτε ακουμπάμε τη μάσκα και να την πιάνουμε προσεκτικά μόνο από τις άκρες».
Οπως εξηγεί η κ. Αϋφαντή, ο ιός SARS-CoV-2 έχει διάμετρο 60-140 νανόμετρα, μπορεί να παραμείνει στον αέρα έως 3 ώρες και διαχέεται στα 5 μέτρα χωρίς άνεμο. «Η κατεξοχήν μετάδοση του ιού γίνεται κατά το φτέρνισμα και τον βήχα, όπου εκβάλλονται υγρά σταγονίδια, με διάμετρο από 500 νανόμετρα έως και χιλιοστά, τα οποία περιέχουν πολλά νανοσωματίδια SARS-CoV-2. Οι απλές χειρουργικές μάσκες που φοριούνται από κάποιον υγιή έχουν αποτελεσματικότητα 89,5% στο να απορροφούν σωματίδια διαμέτρου 23 και πάνω νανόμετρα και 96% αποτελεσματικότητα στο να απορροφούν σωματίδια διαμέτρου 950-1.250 και πάνω νανόμετρα που βρίσκονται στο εξωτερικό περιβάλλον. Ακόμη πιο αποτελεσματικές είναι οι μάσκες όταν φοριούνται από κάποιον που είναι ασθενής, διότι έχουν αποτελεσματικότητα (πάνω από 92%) στο να συγκρατούν σωματίδια που εκβάλλονται κατά την εκπνοή και δεν διαχέονται στο περιβάλλον, κυρίως κατά το βήξιμο ή το φτέρνισμα. Η μάσκα επίσης μας θυμίζει να μην πιάνουμε το στόμα και τη μύτη όταν βρισκόμαστε έξω, που είναι από τους κύριους τρόπους μετάδοσης του ιού».
«Σπιτικές» μάσκες
Μολονότι αρχικά υπήρχε σύγχυση στις ΗΠΑ, σήμερα το CDC (κέντρο ελέγχου και πρόληψης ασθενειών) συνιστά τη χρήση μασκών από τον γενικό πληθυσμό. «Και για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη, προτείνει “σπιτικές” μάσκες. Τουλάχιστον οι υπάλληλοι σε όλα τα σούπερ μάρκετ της Ελλάδας θα έπρεπε να φορούν μάσκες, καθώς και όσοι μπαίνουν να ψωνίσουν, διότι γίνεται συνωστισμός, παρά τα μέτρα», συστήνει η Ελληνίδα ερευνήτρια.
Η Κατερίνα Αϋφαντή ειδικεύεται στην παρασκευή και μελέτη νέων νανοϋλικών. «Η ομορφιά των υλικών είναι ότι παρόμοια υλικά έχουν μεγάλη γκάμα εφαρμογών κι έτσι η έρευνά μου μπορεί παράλληλα να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής μας και να συμβάλει στη βιώσιμη ανάπτυξη. Τα νανοσωματίδια είναι 800-1.000 φορές πιο μικρά από τα ερυθρά αιμοσφαίρια, επομένως από τις πρώτες εφαρμογές τις Ιατρικής με τις οποίες ασχολήθηκα ήταν η διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου, καθώς και η μελέτη της μετάστασης. Πολύ σημαντική επίσης είναι η χρήση υλικών ως εμφυτεύματα, όπως είναι τα ηλεκτρόδια που τοποθετούνται στον εγκέφαλο και μέσω της βαθιάς εγκεφαλικής διέγερσης μπορούν να αντιμετωπισθούν νευρολογικές παθήσεις, για παράδειγμα η επιληψία και η νόσος του Πάρκινσον. Πολύ με ενθουσιάζουν αυτές οι εφαρμογές, και οι πιο πρόσφατες δημοσιεύσεις μου είναι σχετικές με την κατασκευή νέων νανοδομημένων ηλεκτροδίων που καταγράφουν την εγκεφαλική δραστηριότητα για την πρόληψη κρίσεων. Συνήθως, βέβαια, όταν ακούμε για υλικά και ηλεκτρόδια ο νους μας πάει σε πιο τεχνολογικές εφαρμογές, όπως είναι οι μπαταρίες. Από εκεί ξεκίνησα την έρευνά μου ως φοιτήτρια κι έχω αναπτύξει μοντέλα που βοηθούν στη δημιουργία νέων νανοϋλικών για ηλεκτρόδια μπαταριών. Τα υλικά αυτά έχουν επιτρέψει να κατασκευάσουμε στο εργαστήριό μου πιο αποδοτικές μπαταρίες λιθίου, αλλά και νέες μπαταρίες από νάτριο, που είναι πολύ υποσχόμενες για την αποθήκευση ηλιακής ενέργειας».
Μολονότι λείπει αρκετά χρόνια από τη χώρα μας, η κ. Αϋφαντή διατηρεί ακόμη συνεργασία με το Εργαστήριο Τεχνικής Μηχανικής των Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ. «Στην Ελλάδα γίνεται πολύ καλή δουλειά στην επιστήμη των υλικών, που είναι το ευρύ πεδίο μου. Με χαρά μαθαίνω πως στόχος του υφυπουργού Ερευνας και Τεχνολογίας κ. Δήμα είναι η εμπορική αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων, κάτι που θα βοηθήσει πολύ στην ανάπτυξη της χώρας».
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου