Να συσταθεί Εθνικό Δίκτυο Αριστείας

Επένδυση στην επιστήμη και στη νέα γενιά της χώρας προκρίνουν με κείμενό τους 53 διακεκριμένοι Ελληνες πανεπιστημιακοί, που καταθέτουν πρόταση για τη δημιουργία ενός Εθνικού Δικτύου Αριστείας, ανεξάρτητου και υπερκομματικού. «Σε περιόδους, όπως αυτή, που οι πόροι δεν επαρκούν, προέχει η ιεράρχηση προτεραιοτήτων με στήριξη όσων μπορούν να είναι διεθνώς ανταγωνιστικοί και κατά συνέπεια έχουν τη δυνατότητα να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της γνώσης», αναφέρεται εισαγωγικά στην σχετική επιστολή τους προς την κυβέρνηση.
«Παίρνουμε την πρωτοβουλία να προτείνουμε σχέδιο δημιουργίας Εθνικού Δικτύου Αριστείας για τους επιστήμονες που βρίσκονται στην Ελλάδα και παράγουν έργο υψηλών διεθνών προδιαγραφών, μια επένδυση που θα έχει πολλαπλασιαστική απόδοση στην επιστήμη και την οικονομία», λένε οι 53 επιστήμονες, που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό και στην Ελλάδα. Οπως σχολιάζει στην «Κ» ο δρ Κωνσταντίνος Στρατάκης, ερευνητής του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας και Ανάπτυξης των Παιδιών στις ΗΠΑ και πρόεδρος του ARISTEiA (Ινστιτούτο για την Προώθηση της Ερευνας και της Εκπαίδευσης Τεχνών, Επιστημών και Τεχνολογίας), που επανέφερε στο τραπέζι τη συζήτηση για τη σύσταση του Δικτύου, «πρόκειται για το απαύγασμα παλαιότερων προτάσεων και προ πάντων εκείνης που είχε καταθέσει ο δρ Σταμάτης Κριμιζής και είχε υποστηριχθεί μεταξύ άλλων από τους καθηγητές Χρούσο, Αντωναράκη και Μανταλάρη». Στόχος είναι, έπειτα από προσπάθειες δεκαετιών, να συσταθεί ένα ανεξάρτητο και καλά χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα έρευνας στην Ελλάδα, όπως π.χ. λειτουργεί στην Ιρλανδία. Σύμφωνα με το Εθνικό Ιδρυμα Επιστημών της Ιρλανδίας, το ετήσιο ποσό που έχει επενδυθεί εδώ και είκοσι χρόνια στην έρευνα απέδωσε 5πλάσια έσοδα στην εγχώρια οικονομία.

Το 2014, ο νομπελίστας Ρότζερ Κόρνμπεργκ πρότεινε στην ελληνική κυβέρνηση να επενδύσει 50 εκατ. ευρώ/έτος (0,03% του ΑΕΠ) σε μικρό αριθμό αρίστων επιστημόνων. Διευκρινίζεται ότι το εν λόγω ποσό θα είναι ανεξάρτητο από τα ήδη προγραμματισμένα κονδύλια για την παιδεία. «Αρχικά η χρηματοδότηση θα είναι από το κράτος και από ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού, αλλά καθώς ο θεσμός θα εξελίσσεται και θα ισχυροποιείται, θα έχει ουσιαστικά τη δυνατότητα αυτοχρηματοδότησης», διευκρινίζει ο δρ Στρατάκης από τις ΗΠΑ, «έτσι θα κατακτήσει την οικονομική του ανεξαρτησία και το ποσοστό της κρατικής συμβολής συν τω χρόνω θα περιορίζεται».

Στόχος είναι με τα 50 εκατ. ευρώ να χρηματοδοτούνται για πέντε χρόνια κατόπιν αξιολόγησης 150 ερευνητές, επικεφαλής επιστημονικών ομάδων με 300.000 ευρώ το έτος ανά ερευνητή. Το ποσό αυτό επαρκεί για να στηρίξει έμμισθη απασχόληση για πάνω από 1.000 νέους ερευνητές και μεταπτυχιακούς φοιτητές, από πέντε έως δώδεκα άτομα ανά επιστημονική ομάδα. Η επιλογή θα στηρίζεται στο παραχθέν έργο των επιστημόνων. «Η αξιολόγηση θα διενεργείται από διεθνή διεπιστημονική επιτροπή, αποτελούμενη από ομογενείς Ελληνες του εξωτερικού και ξένους επιστήμονες με διεθνή εμπειρία, που δεν θα έχουν σύγκρουση συμφερόντων».


Ανά πέντε χρόνια, θα πραγματοποιείται νέος διαγωνισμός με διττό σκοπό· αφενός την ένταξη νέων ομάδων στο Δίκτυο, αφετέρου την ανανέωση χρηματοδότησης για όσα μέλη του Δικτύου εξασφάλισαν διακεκριμένες χρηματοδοτήσεις, όπως αυτές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ερευνας (ERC), δημοσιεύσεις υψηλού δείκτη απήχησης κ.ά.

Είναι γνωστό ότι η κατάσταση στα ελληνικά πανεπιστήμια δεν είναι καλή. «Οι παγκόσμιοι οργανισμοί αξιολόγησης κατατάσσουν τα ελληνικά πανεπιστήμια πολύ χαμηλότερα από τα 100 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, παρατηρείται μάλιστα καθοδική πορεία τα τελευταία δέκα χρόνια», τονίζουν οι συντάκτες της πρότασης. Με ορίζοντα 30ετίας «πρέπει να ληφθούν τέτοιες πρωτοβουλίες ώστε η χώρα να αποκτήσει ένα πανεπιστήμιο ή ερευνητικό ίδρυμα στα εκατό καλύτερα του κόσμου, να διατηρήσει διεθνείς διακρίσεις σε πεδία, όπου παραδοσιακά έχει καλές επιδόσεις και βεβαίως να προσελκύσει επενδυτές που αναζητούν ευκαιρίες στις σύγχρονες μορφές τεχνολογίας».

H επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό της χώρας θα συμβάλλει στην ενίσχυση της οικονομίας και της εθνικής άμυνάς της. «Η ορθή εφαρμογή του προτεινόμενου σχεδίου μπορεί να μετατρέψει την Ελλάδα σε παγκόσμιο επιστημονικό και επενδυτικό προορισμό», καταλήγουν οι 53 πανεπιστημιακοί. Το εύλογο ερώτημα, βέβαια, είναι αν η δεδομένη στιγμή ενδείκνυται για να ανοίξει μια τέτοια συζήτηση, δεδομένης της παρατεταμένης ύφεσης και ευρύτερης αποδιοργάνωσης λόγω πανδημίας. «Θεωρώ τη συγκυρία ιδανική, τώρα πρέπει η κυβέρνηση να αποφασίσει ποιες είναι οι προτεραιότητες για το 2021 και το 2022», καταλήγει ο δρ Στρατάκης, «σύμφωνα με τις εξαγγελίες το 2021 ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι 5% και αν η πρόταση μας εγκριθεί, θα μπορεί το Δίκτυο να τεθεί σε λειτουργία στα μέσα του 2021, όταν θα έχει επανέλθει μια σχετική κανονικότητα». Ο ίδιος, άλλωστε, αισιοδοξεί ότι μετά το πέρας της πανδημίας, η οικονομία θα σταθεροποιηθεί. «Είναι διαπιστωμένο ιστορικά ότι κάθε 20 με 25 χρόνια η χώρα μας βιώνει μια οικονομική κρίση, η οποία ακολουθείται από περιόδους ανάπτυξης». Οταν Ελληνες φοιτητές ζητούν τη γνώμη του σχετικά με μια πιθανή παλιννόστηση, ο δρ Στρατάκης τους ενθαρρύνει «να το τολμήσουν την επόμενη τριετία».

Επισυνάπτεται η λίστα με τους υπογράφοντες και η επιστολή τους.

https://www.kathimerini.gr/society/561094438/na-systathei-ethniko-diktyo-aristeias/

H πρόταση υπογράφεται από τους εξής (αλφαβητικά):

-        Στυλιανός Αντωναράκης, Ομότιμος Kαθηγητής Γενετικής Ιατρικής Παν. Γενευης, Μέλος Ακαδημίας Επιστημών Ελβετίας

-        Χαράλαμπος Αντωνιάδης, Καθηγητής και Αναπλ. Δ/ντής Καρδιαγγειακής Ιατρικής, Παν. Οξφόρδης, Μεγ. Βρετανία

-        Αριστείδης Βέβες, Καθηγητής και Δ/ντής Κέντρου Αναγεννητικής Θεραπευτικής, Παν. Harvard, ΗΠΑ

-        Γεώργιος Βέλμαχος, Καθηγητής και Δ/ντής Τμήματος Τραύματος και Επείγουσας Χειρουργικής, Παν. Harvard, ΗΠΑ

-        Γεώργιος Γεωργίου, Καθηγητής Χημικής Μηχανικής και Μοριακής Βιολογίας, Παν. Texas, Austin, ΗΠΑ

-        Εύη Γιαννακάκου, Καθηγήτρια Φαρμακολογίας, Ιατρική Σχολή Weill Cornell, ΗΠΑ

-        Γεώργιος Γιαννάκης, Καθηγητής και Δ/ντής Κέντρου Ψηφιακών Τεχνολογιών, Παν. Minnesota, ΗΠΑ

-        Ιωάννης Γιαννάς, Καθηγητής Επιστήμης Πολυμερών και Μηχανικής, ΜΙΤ, ΗΠΑ

-        Στάθης Γουργουρής, Καθηγητής και Δ/ντής Ινστιτούτου Συγκριτικής Λογοτεχνίας και Κοινωνικών Σπουδών, Παν. Columbia, ΗΠΑ

-        Αχιλλέας Γραβάνης, Καθηγητής Φαρμακολογίας Ιατρικής Σχολής Παν. Κρήτης, Ερευνητής ΙΜΒΒ-ΙΤΕ

-        Χρήστος Νταβατζίκος, Καθηγητής Ακτινολογίας, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Συστημάτων  και Δ/ντης Κέντρου Βιοϊατρικής Απεικονιστικής Υπολογιστικής και Ανάλυσης, Πανεπιστήμιο Pennsylvania, ΗΠΑ

-        Παναγιώτης Δελούκας, Δ/ντής Ερευνητικού Ινστιτούτου και Κοσμήτωρ Επιστ. Υγείας, Παν. Queen Mary, Μεγ. Βρετανία

-        Ελευθέριος Διαμαντής, Καθηγητής Εργαστηριακής Ιατρικής και Παθοβιολογίας, Δ/ντής Κλινικής Βιοχημείας, Νοσοκομείο Mount Sinai, Παν. Τορόντο, Καναδάς

-        Θεοκλής Ζαούτης, Καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας, University of Pennsylvania, ΗΠΑ

-        Θεοχάρης Θεοχαρίδης, Καθηγητής Φαρμακολογίας και Εσωτερικής Παθολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Tufts, Βοστώνη, ΗΠΑ και Δ/ντής Βιοιατρικών Επιστημων και Ερευνας, Αμερικανικο Κολλεγιο Ελλαδας

-        Ιωάννης Ιωαννίδης, Καθηγητής Παθολογίας, Επιδημιολογίας και Πληθυσμιακής Υγείας, Επιστήμης Δεδομένων και Στατιστικής, Παν. Stanford, ΗΠΑ

-        Μερκούριος Κανατζίδης, Καθηγητής Χημείας, Παν. Northwestern, ΗΠΑ

-        Δημήτρης Καρδάσης, Καθηγητής Βιοχημείας και Δ/ντής Μεταπτυχιακού Προγράμματος, Ιατρική Σχολή Κρήτης

-        Σοφία Κοσσίδα, Καθηγήτρια & Δ/ντρια πληροφορικού συστήματος Ανοσογενετικής, Πανεπ. Montpellier, Γαλλία

-        Στέλλα Κουρεμπάνα, Καθηγήτρια & Δ/ντρια Νεογνολογίας, Παιδιατρικό Νοσοκομείο, Πανεπ. Harvard, ΗΠΑ

-        Αθηνά Κουστένη, Διευθύντρια Ερευνών, Εργαστήριο Μελετών Διαστήματος και Οργάνων Αστροφυσικής, Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών, Αστεροσκοπείο Παρισίων, Γαλλία

-        Σταυρούλα Κουστένη, Καθηγήτρια Φυσιολογίας, Παν. Columbia, ΗΠΑ

-        Λίτσα Κρανιά, Καθηγήτρια & Δ/ντρια Καρδιαγγειακής Βιολογίας, Παν. Cincinnati, ΗΠΑ

-        Νίκος Κυρπίδης, Διευθυντής Προγράμματος Μεταγονιδιωματικής, Ινστιτούτο Γονιδώματος, Υπ. Ενέργειας, ΗΠΑ

-        Κώστας Κωνσταντινίδης, Καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής, Ινστιτούτο Τεχνολογίας Georgia , ΗΠΑ

-        Μιχάλης Λιονάκης, Δ/ντής Τμήματος Μυκητιάσεων, Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων, ΗΠΑ

-        Νίκος Λογοθέτης, Δ/ντής Κέντρου Βιολογικής Κυβερνητικής Ινστιτούτου Max Planck, Γερμανία

-        Χριστόφορος Λογοθέτης, Καθηγητής και Δ/ντής Τμ. Ογκολογίας Ουρογεννητικού Συστήματος και Αντικαρκινικού Κέντρου “Koch”, MD Anderson Παν. Texas, ΗΠΑ

-        Σάκης Μανταλάρης, Καθηγητής Εμβιομηχανικής, Ινστιτούτο Τεχνολογίας Georgia Georgia, ΗΠΑ

-        Γεώργιος Μιχαλόπουλος, Πρόεδρος και Καθηγητής Έδρας Παθολογικής Ανατομικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Pittsburgh, ΗΠΑ

-        Νίκανδρος Μπούρας, Ομότιμος Καθηγητής Ψυχιατρικής, King’s College London, Μεγάλη Βρετανία

-        Μάνος Μπριλάκης, Διευθυντής Κέντρου Σύνθετων Επεμβάσεων Στεφανιαίας Αρτηρίας, Καρδιολογικό Ινστιτούτο Μιννεάπολης, ΗΠΑ

-        Γεώργιος Ντάγγας, Καθηγητής Καρδιολογίας, Δ/ντής Κέντρου Καινοτομίας Καρδιαγγειακού Ινστιτούτου, Ιατρική Σχολή Mount Sinai, ΗΠΑ

-        Πάνος Παρδαλός, Διακεκριμένος Καθηγητής Μηχανικής Βιομηχανίας και Συστημάτων και Δ/ντής Κέντρου Εφαρμοσμένης Βελτιστοποίησης, Παν. Florida, ΗΠΑ

-        Αριστείδης Πατρινός, Δ/ντής Ερευνών εταιρείας NOVIM & Πρώην συντονιστής χαρτογράφησης του ανθρωπίνου γονιδιώματος, ΗΠΑ

-        Χαράλαμπος Ποθουλάκης, Καθηγητής & Δ/ντής Κέντρου Φλεγμονωδών Νόσων Εντέρου, UCLA, ΗΠΑ

-        Κωνσταντίνος Σεντικίδης, Καθηγητής Κοινωνικής Ψυχολογίας και Ψυχολογίας Προσωπικότητας, Παν. Southampton, Μεγάλη Βρετανία

-        Νικόλαος Σκαρμέας, Καθηγητής Νευρολογίας, Ιατρική Σχολή, Παν. Αθηνών

-        Κωνσταντίνος Σταθόπουλος, Καθηγητής Βιοχημείας, Ιατρική Σχολή, Παν. Πατρών

-        Νεκτάριος Ταβερναράκης, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν. Κρήτης, Πρόεδρος Ιδρύματος Τεχνολογίας & Έρευνας

-        Ανδρέας Τζάκης, Καθ. Χειρουργικής & Επίτιμος Δ/ντής Κέντρου Μεταμοσχεύσεων, Lerner College of Medicine, Cleveland Clinic Florida, ΗΠΑ

-        Αθανάσιος Φωκάς, Καθηγητής Μαθηματικών Επιστημών, Παν. Cambridge, Μεγάλη Βρετανία

-        Άγγελος Χανιώτης, Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας, Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών, Πρίνστον, ΗΠΑ

-        Νικόλας Χρηστάκης, Καθηγητής Κοινωνικών και Φυσικών Επιστημών, Παθολογίας και Εμβιομηχανικής, Παν. Yale, ΗΠΑ

-        Παναγιώτης Χριστοφίδης, Διακεκριμένος Καθηγητής και Πρόεδρος Τμήματος Χημικής και Βιομοριακής Μηχανικής, Παν. UCLA, ΗΠΑ

-        Γεώργιος Χρούσος, Δ/ντής Ερευνητικoύ Ινστιτούτου Υγείας Μητέρας, Παιδιού, και Ιατρικής Ακριβείας, Επικεφαλής Έδρας UNESCO Εφηβικής Υγείας και Ιατρικής, Παν. Αθηνών

-        ARISTEiA: Ινστιτούτο για την Προώθηση της Έρευνας και της Εκπαίδευσης Τεχνών, Επιστημών και Τεχνολογίας (Institute for the Advancement of Research & Education in Arts, Sciences & Technology), ΗΠΑ

o   Κωνσταντίνος Στρατάκης, Ερευνητής Εθνικού Ινστ. Υγείας και Ανάπτυξης των Παιδιών, Πρόεδρος ARISTEiA

o   Kωνσταντίνος Δροσάτος, Αναπλ. Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν. Temple, Αντιπρόεδρος ARISTEiA

o   Ευστράτιος Ταβουλαρέας, Ενεργειακός Σύμβουλος, Ταμίας ARISTEiA

o   Δημήτριος Αυγερινός, Επιμελητής Καρδιοχειρουργικής και Χειρουργικής Αορτής, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, Γεν. Γραμματέας ARISTEiA

o   Γεώργιος Τσετσέκος, Επίτιμος Κοσμήτορας Σχολής Οικονομικών Επιστημών Παν. Drexel, Σύμβουλος ARISTEiA

o   Δημήτριος Ηλιόπουλος, Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος εταιρειών Athos Therapeutics (ΗΠΑ) και Attica Sciences (Ελλάδα), Σύμβουλος ARISTEiA

o   Αθηνά Οικονομίδου, Μέλος ΔΣ Ελληνικού Ινστ. Παστέρ, Συνιδρύτρια ResQ Biotech, Σύμβουλος ARISTEiA