5 πλανήτες ορατοί με γυμνό μάτι τον Νοέμβρη

από τους Φίλους Αστροφυσικής Ασέας

Αγαπητοί φίλοι, ο Νοέμβρης είναι ένας ιδιαίτερος μήνας για την παρατήρηση πλανητών με γυμνό μάτι καθώς για λίγες μέρες, και οι 5 πιο λαμπροί πλανήτες είναι ορατοί κατά τη διάρκεια της ίδιας νύχτας.
Η τροχιά της Γης γύρω από τον Ήλιο διαγράφεται σε ένα μέσο επίπεδο που ονομάζουμε εκλειπτική. Αυτό το επίπεδο ταυτίζεται -σχεδόν- με τον ισημερινό του Ήλιου αλλά και με τα επίπεδα κίνησης των υπολοίπων πλανητών του ηλιακού μας συστήματος. Αυτό συμβαίνει γιατί όλοι οι πλανήτες δημιουργήθηκαν κατά την κατάρρευση του ίδιου πρωτοπλανητικού νεφελώματος σκόνης και αερίων άρα οι τροχιές τους προήλθαν από έναν αρχικό δίσκο υλικών που περιστρεφόταν γύρω από το κέντρο μάζας του που στη συνέχεια σχημάτισε τον Ήλιο. Βεβαίως οι τροχιές των ουρανίων σωμάτων δεν είναι ακριβώς συνεπίπεδες και γι' αυτό το λόγο δεν παρατηρούμε συχνές εκλείψεις ή διαβάσεις (δείτε και προηγούμενη ανάρτηση για την διάβαση του Ερμή). 

Οι εξωτερικοί πλανήτες (Άρης, Δίας, Κρόνος, Ουρανός, Ποσειδώνας) έχουν πολύ μεγαλύτερες τροχιές από τη Γη και ο χρόνος που χρειάζονται για να εκτελέσουν μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο διαρκεί πολλά γήινα έτη. O Δίας έχει περίοδο περιφοράς 11,86 γήινα έτη, ο Κρόνος 29,46 ενώ ο Ουρανός 84,01 έτη και ο Ποσειδώνας 164,79 έτη. Μπορούμε με αυτό να καταλάβουμε ότι με εξαίρεση τον Άρη και τον Δία, οι υπόλοιποι πλανήτες μοιάζουν σχεδόν ακίνητοι στον ουρανό τα τελευταία χρόνια. Η διαφορά στη φαινόμενη κίνηση των πλανητών στην ουράνια σφαίρα, δημιουργεί χρονικά διαστήματα κατά τα οποία μπορούν όλοι να βρεθούν σε μικρές γωνιακές αποστάσεις μεταξύ τους πάνω στο επίπεδο της εκλειπτικής, μπορούμε δηλαδή να τους παρατηρήσουμε το ίδιο βράδυ.
Απόψε το βράδυ λοιπόν, λίγο αφού νυχτώσει στις 18:30, θα μπορούμε να δούμε στη Δύση τον Δία και τον Κρόνο, Νοτιοανατολικά τον Ποσειδώνα και τον Άρη και Ανατολικά τον Ουρανό. Ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας είναι ορατοί μόνο με τηλεσκόπιο. Το ίδιο βράδυ, λίγο πριν την ανατολή του Ηλίου στις 06.30 το πρωί, θα φαίνονται Ανατολικά η Αφροδίτη και ο Ερμής.