Το ΙΑΑΔΕΤ συμμετέχει στο νέο πανευρωπαϊκό δίκτυο καινοτομίας που μελετά τη δημιουργία μελανών οπών στα κέντρα γαλαξιών

Επιμέλεια άρθρου: Δρ. Αντώνης Γεωργακάκης, Ερευνητής ΙΑΑΔΕΤ, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών

Το καινοτόμο Δίκτυο Εκπαίδευσης (ΙΤΝ), με την επωνυμία BiD4BESt (Big Data Applications for Black Hole Evolution Studies), φιλοδοξεί να συνδυάσει αστρονομικές παρατηρήσεις και κοσμολογικά μοντέλα, με γνώσεις και μεθοδολογικά εργαλεία, από τις επιστήμες των υπολογιστών και ανάλυσης μεγάλου όγκου δεδομένων (big data science). Σκοπός του εν λόγω δικτύου, είναι η μελέτη της δημιουργίας και της εξέλιξης μελανών οπών στο Σύμπαν. Η χρηματοδότηση του ανέρχεται στα 3.5 εκ. ευρώ από το πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 (Η2020) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το δίκτυο περιλαμβάνει 20 εταίρους, πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα και ιδιωτικές επιχειρήσεις, από ολόκληρη την Ευρώπη.

Το πρόγραμμα BiD4BESt έχει ως βασικό κίνητρο την βέλτιστη επιστημονική ανάλυση αστρονομικών δεδομένων, είτε πρόκειται για παρατηρήσεις τηλεσκοπίων σε διαφορετικά μήκη κύματος, είτε για υπολογιστικές προσομοιώσεις, ο όγκος των οποίων αυξάνεται εκθετικά τα τελευταία χρόνια. Η επεξεργασία των δεδομένων αυτών και η σύνθεση της πληροφορίας που περιλαμβάνουν αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση πολύπλοκων αστρονομικών φυσικών διεργασιών, όπως η δημιουργία μελανών οπών. Ο γνωστικός τομέας της Επιστήμης Δεδομένων αναπτύσσει καινοτόμα εργαλεία που ανταποκρίνονται στην ανάγκη σύνθεσης μεγάλου όγκου πληροφορίας από διαφορετικές πηγές. Παραδείγματα είναι οι τεχνικές μηχανικής εκμάθησης (Machine Learning) και τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence) που πλέον χρησιμοποιούνται εκτεταμένα για την κατανόηση πολύπλοκων συστημάτων.
Υπό την αιγίδα του BiD4BESt, πρόκειται να εκπαιδευτούν 13 διδακτορικοί φοιτητές στην εφαρμογή εργαλείων της Επιστήμης Δεδομένων για τη μελέτη μελανών οπών μεγάλης μάζας, οι οποίες βρίσκονται στα κέντρα σχεδόν όλων των γαλαξιών στο Σύμπαν. Η έρευνα αιχμής που θα διεξάγουν οι φοιτητές θα απαντήσει ερωτήματα που σχετίζονται με τις φυσικές διαδικασίες που είναι υπεύθυνες για την ενεργοποίηση μελανών οπών στα κέντρα γαλαξιών, το ρόλο των ενεργών μελανών οπών στην εξέλιξη των γαλαξιών, καθώς και την κοσμολογική τους σημασία. Το ΙΑΑΔΕΤ απασχολεί δύο από τους 13 διδακτορικούς φοιτητές του εν λόγω δικτύου, οι οποίοι πρόκειται να μελετήσουν την κατανομή μεγάλης κλίμακας των ενεργών μελανών οπών στο Σύμπαν καθώς και τις ιδιότητες των γαλαξιών που τις φιλοξενούν.
Οι ακαδημαϊκοί εταίροι του ερευνητικού δικτύου BiD4BESt περιλαμβάνουν μεγάλα πανεπιστήμια και ινστιτούτα από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισπανία, την Ιταλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα και την Ολλανδία. Οι βιομηχανικοί εταίροι του δικτύου περιλαμβάνουν νεοσύστατες επιχειρήσεις, τον επιστημονικό εκδοτικό οίκο «Nature», καθώς και γίγαντες όπως η BASF.

Πηγή:http://magazine.noa.gr/archives/4369?fbclid=IwAR1OwvibnrvJCguDSPdCjcoVeNOdI2LxPtMfb-mVgRtq49Nh2QzCqgBcd3Q