Ηλίας Μόσιαλος: Νεότερα για το νέο στέλεχος του κορονοϊού

του καθηγητή Ηλία Μόσιαλου

Η εξάπλωση του νέου στελέχους του κορωνοϊού ευθύνεται για την εισαγωγή αυστηρών περιοριστικών κανόνων της κατηγορίας 4 για εκατομμύρια ανθρώπους στο Λονδίνο και στη Ν. Αγγλία καθώς και την επιβολή ταξιδιωτικών απαγορεύσεων από άλλες χώρες προς στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Με τα δεδομένα μέχρι τώρα φαίνεται πως είναι το κυρίαρχο στελεχος στο Λονδίνο και
• μάλλον μεταδίδεται πιο εύκολα, αλλά ακόμα συλλέγονται στοιχεία.
• Τα εμβόλια φαίνεται πως θα εξακολουθούν να λειτουργούν και κατά του νέου στελέχους.
• Επιπλέον, δεν δημιουργεί βαρύτερη κλινική εικόνα και δεν υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος επαναλοιμωξης από αυτό το στέλεχος.
• Η ανησυχία έγκειται στο ότι αν μεταδίδεται πιο εύκολα ίσως περισσότεροι άνθρωποι νοσήσουν σε συντομότερο χρονικό διάστημα, και αυτό θα δημιουργήσει μεγαλύτερη πίεση στο σύστημα υγείας τις επόμενες εβδομάδες.
Ας δούμε μερικές περισσότερες λεπτομέρειες για την κατάσταση.
Οι περιορισμοί αφορούν την προσπάθεια μείωσης της διάδοσης της παραλλαγής. Αυτή τη στιγμή ‘τρέχουν΄ διάφορες προσομοιώσεις για να προβλεφθεί η εξάπλωση, αλλά δεδομένων των λίγων στοιχείων για τον ίδιο των ιό, το τι θα οφείλεται στη συμπεριφορά των ανθρώπων (δηλαδή των μέτρων δημόσιας υγείας), και το τι θα οφείλεται στον ίδιο τον ιό είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί.
Ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον είπε ότι η παραλλαγή μπορεί να είναι έως και 70% πιο μεταδοτική, ωστόσο αυτό ακόμα μελετάται. Επί του παρόντος, όλες οι μελέτες βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο, και υπάρχουν αβεβαιότητες και μια λίστα αναπάντητων ερωτημάτων. Ας ξαναπούμε εδώ ότι οι ιοί αλλάζουν συνεχώς. Το σημαντικό δεν είναι οι αλλαγές, αλλά εάν μας αφορούν: αν οι αλλαγές που ανιχνεύονται στον ιό επηρεάζουν τελικά την κλινική εικόνα, δηλαδή τη συμπτωματολογία και την ίδια τη νόσο.
Πως εμφανίστηκε;
Πιστεύεται ότι η παραλλαγή είτε εμφανίστηκε σε έναν ασθενή στο Ηνωμένο Βασίλειο είτε έχει εισαχθεί από χώρα με χαμηλότερη ικανότητα παρακολούθησης των μεταλλάξεων του κορωνοϊού.
Πως έφτασε να εξαπλωθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο;
Το νέο στέλεχος εντοπίστηκε για πρώτη φορά γύρω στον Σεπτέμβριο, μέχρι τον Νοέμβριο, αντιστοιχούσε περίπου στο ένα τέταρτο των περιπτώσεων στο Λονδίνο, και έφτασε σχεδόν τα δύο τρίτα των περιπτώσεων στα μέσα Δεκεμβρίου. Επίσης, δεδομένα από το Nextstrain, το οποίο παρακολουθεί τις γενετικές αλληλουχίες δειγμάτων σε όλο τον κόσμο, υποδηλώνουν ότι περιπτώσεις στη Δανία, την Αυστραλία προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο .
Πόσο πιο γρήγορα εξαπλώνεται;
Μπορείτε να δείτε στο συνημμένο γράφημα πώς το νέο στέλεχος έχει κυριαρχήσει στα αποτελέσματα των τεστ σε ορισμένα διαγνωστικά κέντρα, όπως το εργαστήριο Milton Keynes Lighthouse.

Γιατί προκαλεί ανησυχία το νέο στέλεχος;
Γιατί υπάρχουν εργαστηριακά αποτελέσματα που δείχνουν πως κάποιες από τις μεταλλάξεις που φέρει πιθανότατα να επηρεάζουν την ικανότητα του ιού να μολύνει ευκολότερα τα κύτταρα. Ωστόσο, δεν υπάρχει απόλυτη βεβαιότητα και απαιτούνται εργαστηριακά πειράματα. Αλλά τα περιοριστικά μέτρα είναι ο μόνος τρόπος πρόληψης εν μέσω τόσο σοβαρών ανησυχιών μέχρι να αποδειχθεί εάν το νέο στέλεχος είναι πιο μεταδοτικό ή πιο επικίνδυνο.
Έχουν υπάρξει άλλες παραλλαγές που κυριάρχησαν του ιού που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στο Γουχάν; Ναι
Η μετάλλαξη D614G εμφανίστηκε στην Ευρώπη τον Φεβρουάριο και έγινε η παγκόσμια κυρίαρχη μορφή του ιού. Η A222V, εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη και συνδέθηκε με καλοκαιρινές διακοπές των ανθρώπων στην Ισπανία. Μια άλλη μετάλλαξη - μια διαγραφή H69 / V70, στην οποία αφαιρείται ένα μικρό μέρος της ακίδας - έχει εμφανιστεί αρκετές φορές πριν.
Τι γνωρίζουμε για το νέο στέλεχος;
Μια αρχική ανάλυση εντοπίζει διάφορες αλλαγές, αλλά αν οι αλλαγές στην πρωτεΐνη ακίδα διευκολύνουν την είσοδο του ιού στα κύτταρα είναι πιθανό να του δώσουν πλεονέκτημα. Αλλά αυτό δεν έχει ακόμα αποδειχτεί ότι ισχύει.
Κάνει τη μόλυνση πιο θανατηφόρα;
Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι το κάνει, αλλά προφανώς και μελετάται και παρακολουθείται. Ωστόσο, και μόνο η αύξηση της μετάδοσης θα ήταν αρκετή για να προκαλέσει προβλήματα στα νοσοκομεία λόγω αύξησης των εισαγωγών.
Υπάρχει κίνδυνος επαναλοίμωξης;
Σύμφωνα με το ECDC (threat assessment brief 20/12/20), δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν πως αυξάνεται η πιθανότητα επαναλοίμωξης.
Θα λειτουργήσουν τα εμβόλια ενάντια στη νέα παραλλαγή;
Για την ώρα οι ειδικοί θεωρούν πως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Τα εμβόλια εκπαιδεύουν το ανοσοποιητικό σύστημα για να επιτεθούν σε διάφορα σημεία της ακίδας, οπότε αν ένα μέρος της έχει αλλάξει, τα εμβόλια θα πρέπει να εξακολουθούν να λειτουργούν.
Αυτό θα μας έφερνε σε μια θέση παρόμοια με τη γρίπη, όπου τα εμβόλια τροποποιούνται τακτικά και συνεχίζουν να μας προστατεύουν. Οι ειδικοί λένε πως τα εμβόλια που έχουν εγκριθεί και αναπτύσσονται είναι εύκολο τροποποιηθούν.