Ο θόρυβος των αστεριών μου

του Ηλία Μαγκλίνη από την Καθημερινή

Ο χρόνος είναι το 1932 και ο τόπος η αγροτική κωμόπολη Χόλμντελ της πολιτείας Νιου Τζέρσεϊ, στην Αμερική. Ενας 27χρονος φυσικός, ο Καρλ Τζάνσκι, υπάλληλος της τηλεφωνικής εταιρείας Μπελ, έχει αναλάβει να διερευνήσει κάποια παράσιτα στα μακρά ραδιοκύματα, τα οποία παρενοχλούν τις υπερατλαντικές ραδιοτηλεφωνικές επικοινωνίες. Γι’ αυτόν τον σκοπό, ο Τζάνσκι κατασκευάζει μια περίπλοκη κινητή κεραία, η οποία, όπως γράφει η Μάρσια Μπαρτούσιακ («Μαύρες τρύπες. Η μεγάλη περιπέτεια μιας ανατρεπτικής επιστημονικής ιδέας», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης), «οι υπάλληλοι του εργαστηρίου της Μπελ την ονόμασαν “καρουζέλ του Τζάνσκι”».
Το ταπεινό αυτό «καρουζέλ», λοιπόν, εγκαθίσταται στον τοπικό σταθμό της Μπελ στο Χόλμντελ και ο Τζάνσκι πέφτει με τα μούτρα στη δουλειά. Αυτό που θα ανακαλύψει ένα χρόνο μετά θα είναι σοκαριστικό. Γιατί;
Διότι στις αρχές του 1933 θα διαπιστώσει ότι τον ενοχλητικό στατικό θόρυβο στους 20 μεγακύκλους, συχνότητα που βρίσκεται κάπου ανάμεσα στις ζώνες των ΑΜ και των FM, δεν τον δημιουργούσε ούτε η ατμόσφαιρα της Γης ούτε άλλο ουράνιο σώμα του ηλιακού συστήματος.
Μα μπορεί ένας απλός υπάλληλος να έρθει αίφνης σε επαφή με το ασύλληπτο; Κάτι τέτοιο συνέβη στον νεαρό Τζάνσκι, ο οποίος, χωρίς να το πολυκαταλάβει οδήγησε, σταδιακά, την αστρονομία στην επανάσταση των ραδιοτηλεσκοπίων, ανοίγοντας διάπλατα παράθυρα στο σύμπαν.
Στο σύμπαν; Ναι, στο σύμπαν. Διότι αυτό που διαπίστωσε σοκαρισμένος ο Τζάνσκι ήταν ότι ο θόρυβος ερχόταν από την κατεύθυνση του αστερισμού του Τοξότη, στο κέντρο του Γαλαξία – περίπου 30.000 έτη φωτός απόσταση!
Στην ουσία, ο Τζάνσκι «είδε» αυτό που δεν θα μπορούσαν να αποτυπώσουν οι ακτίνες ορατού φωτός που εκπέμπονταν από την ίδια περιοχή. Σε αντίθεση με το ορατό φως, τα ραδιοκύματα μπορούν να διαπεράσουν τα διαστρικά αέρια και τη σκόνη που παρεμβάλλονται, όπως τα σήματα ενός ραντάρ διαπερνούν την ομίχλη.
Οπως γράφει η Μπαρτούσιακ, ο Τζάνσκι ήταν «ο πρώτος ωτακουστής του σύμπαντος από τη Γη» και ο ίδιος, αυτός ο ταπεινός 27χρονος υπάλληλος, βάφτισε το σήμα «ο θόρυβος των αστεριών μου». Αυτό το «μου», σχολιάζει ο κύριος Γκρι, έχει μια τρυφερότητα, μια ζεστασιά.
Οι New York Times έκαναν πρωτοσέλιδο την ανακάλυψη του Τζάνσκι στις 5 Μαΐου του 1933, όμως, οι αστρονόμοι της εποχής δεν «τσίμπησαν»: αισθάνονταν πιο άνετα με φακούς και κάτοπτρα. Επειτα ήρθε ο πόλεμος και από τη δεκαετία του ’50 κι έπειτα η αστρονομία «εκτοξεύθηκε» με τα ραδιοτηλεσκόπια.
Αλίμονο, ο ίδιος ο Τζάνσκι δεν πρόφτασε να δει τι σήμαινε στην πράξη η ανακάλυψή του: το 1950, στα 44 του, έγινε ένα με τον «θόρυβο των αστεριών του», προδομένος από την καρδιά του.


Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις