Ηλίας Μόσιαλος : Επιπτώσεις των ασθενειών και παρενέργειες εμβολίων, ή αλλιώς, για να θυμηθούμε γιατί εμβολιαζόμαστε.

του καθηγητή Ηλία Μόσιαλος

Οι ρυθμιστικές αρχές και οι επιτροπές φαρμακοεπαγρύπνησης, όπως παρακολουθούμε αυτό το διάστημα με τα εμβόλια για τη νόσο του COVID-19-σε πραγματικό χρόνο-, δίνουν οδηγίες στις εταιρείες που τα παράγουν ώστε να ενημερώνουν τα συνοδευτικά ενημερωτικά φυλλάδια των εμβολίων.
Αυτό γίνεται δηλαδή και με τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται στα εθνικά προγράμματα ανοσοποίησης. Έτσι ενημερώνονται τόσο οι επαγγελματίες υγείας όσο και όσοι ενδιαφέρονται να τα λάβουν.
Αυτό το διάστημα έχει ανοίξει μια τεράστια συζήτηση για τα εμβόλια. Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν αρνητές όχι μόνο για τα εμβόλια για τη νόσο του COVID-19, αλλά γενικά για τα εμβόλια και τις πιθανές τους παρενέργειες.
Τι ισχύει όμως;
Θα κάνω μια εκτενή αναφορά σε κάποια από αυτά τα εμβόλια, ώστε να έχουμε ένα σημείο αναφοράς, και να κάνουμε μια σύγκριση μεταξύ των επιπτώσεων των ίδιων των ασθενειών με τις παρενέργειες των εμβολίων για αυτές. (Τα στοιχεία είναι από το 2019, από το Αυστραλιανό Εγχειρίδιο Ανοσοποίησης)
• Στη διφθερίτιδα, τα βακτήρια εξαπλώνονται από αναπνευστικά σταγονίδια και προκαλούν σοβαρές ενοχλήσεις στο λαιμό και δυσκολίες στην αναπνοή.
Αυτά τα βακτήρια απελευθερώνουν μια τοξίνη που μπορεί να προκαλέσει παράλυση των νεύρων και καρδιακή ανεπάρκεια και έως 1 στους 7 ασθενείς πεθαίνουν.
Μετά τον εμβολιασμό, περίπου 1 στους 10 έχει τοπικό πρήξιμο, ερυθρότητα ή πόνο στο σημείο της ένεσης ή πυρετό ενώ, οι αναμνηστικές δόσεις μπορεί περιστασιακά να σχετίζονται με εκτεταμένο πρήξιμο του άκρου, αλλά και αυτό υποχωρεί εντελώς εντός μερικών ημερών. Οι σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι πολύ σπάνιες. Για παράδειγμα, μετά τον εμβολιασμό μπορεί να εμφανιστεί φλεγμονή ενός νεύρου στο χέρι και να προκαλέσει αδυναμία ή μούδιασμα, με συχνότητα περίπου 0,5-1 σε 100.000 ενήλικες.
• Ηπατίτιδα Α: ο ιός μεταδίδεται με την επαφή ή την κατάποση νερού / τροφής που έχουν μολυνθεί με κόπρανα ή μέσω επαφής με κόπρανα ατόμου που έχει προσβληθεί από ηπατίτιδα A.
Τουλάχιστον 7 στους 10 ενήλικες ασθενείς αναπτύσσουν ίκτερο, πυρετό, έλλειψη όρεξης για φαγητό, ναυτία, έμετο, πόνο στο συκώτι, αδιαθεσία και κόπωση.
Μετά το εμβόλιο, περίπου 1 στους 5 θα έχει τοπικό πρήξιμο, κοκκινίλα ή πόνο στο σημείο της ένεσης. Οι σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι πολύ σπάνιες.
• Ηπατίτιδα Β: Ο ιός μεταδίδεται κυρίως μέσω του αίματος, της σεξουαλικής επαφής ή από τη μητέρα στο νεογέννητο. Προκαλεί οξεία ηπατίτιδα ή χρόνια λοίμωξη (και κάποιος θεωρείται «φορέας»).
Περίπου 1 στους 4 χρόνιους φορείς θα αναπτύξουν κίρρωση ή καρκίνο του ήπατος και περίπου 1 στους 20 θα έχει τοπικό πρήξιμο, ερυθρότητα ή πόνο στο σημείο της ένεσης.
Μετά το εμβόλιο 2 στους 100 θα έχουν πυρετό και αναφυλαξία με συχνότητα περίπου 1 στους 1 εκατομμύριο ενήλικες. Οι σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι πολύ σπάνιες.
• HPV, ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων μεταδίδεται κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής. Περίπου 80% του πληθυσμού θα μολυνθεί με HPV κάποια στιγμή στη ζωή τους.
Μερικοί τύποι HPV σχετίζονται με την ανάπτυξη καρκίνου και περίπου 7 στους 10 καρκίνους του τραχήλου της μήτρας (παγκοσμίως) έχουν συσχετιστεί με τον HPV-16, και περίπου 1 στους 6 καρκίνους του τραχήλου της μήτρας (παγκοσμίως) έχουν συσχετιστεί με τον HPV-18.
Μετά τον εμβολιασμό, περίπου 8 στα 10 άτομα θα έχουν πόνο στο σημείο της ένεσης, περίπου 2 στους 10 θα έχουν τοπικό πρήξιμο, ερυθρότητα ή πόνο στο σημείο της ένεσης, και έως 3 στα 10 άτομα μπορεί να βιώσουν: πονοκεφάλους, πυρετό, μυϊκό πόνο και κούραση. Οι σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες του εμβολίου είναι πολύ σπάνιες.
• Η ιλαρά είναι ένας εξαιρετικά μολυσματικός ιός που μεταδίδεται από αναπνευστικά σταγονίδια και προκαλεί πυρετό, βήχα και εξανθήματα.
Περίπου 1 στα 15 παιδιά με ιλαρά αναπτύσσουν πνευμονία και 1 στα 1000 αναπτύσσει εγκεφαλίτιδα. Για κάθε 10 παιδιά που αναπτύσσουν εγκεφαλίτιδα από ιλαρά, 1 πεθαίνει και πολλά έχουν μόνιμη εγκεφαλική βλάβη. Περίπου 1 στα 100.000 αναπτύσσει SSPE (εκφυλισμό του εγκεφάλου), το οποίο είναι πάντα θανατηφόρο.
Μετά τον εμβολιασμό, περίπου 1 στους 10 έχει τοπικό πρήξιμο, ερυθρότητα ή πόνο στο σημείο της ένεσης, ή πυρετό. Περίπου 1 στους 20 παρουσιάζει κάποιο εξάνθημα, το οποίο είναι μη-μολυσματικό. Έχει παρατηρηθεί επίσης θρομβοπενία (που προκαλεί μελάνιασμα ή αιμορραγία) που συμβαίνει μετά την 1η δόση του εμβολίου MMR σε ποσοστό περίπου 1 στους 20.000 έως 30.000. Οι σοβαρές ανεπιθύμητες παρενέργειες είναι πολύ σπάνιες.
• Μηνιγγίτιδα, ή αλλιώς η μηνιγγιτιδοκοκκική λοίμωξη προκαλείται από βακτήρια που μεταδίδονται με σταγονίδια της αναπνοής.
Προκαλεί σηψαιμία) και μηνιγγίτιδα, δηλαδή λοίμωξη των ιστών που περιβάλλουν τον εγκέφαλο. Μετά την ασθένεια περίπου 1 στους 10 ασθενείς πεθαίνει. Από τους επιζώντες, 1 έως 2 στους 10 έχουν μόνιμα μακροπρόθεσμα προβλήματα.
Μετά τον εμβολιασμό περίπου 1 στους 10 έχει τοπικό πρήξιμο, ερυθρότητα ή πόνο στο σημείο της ένεσης, πυρετό, ευερεθιστότητα, απώλεια της όρεξης ή πονοκεφάλους. Επίσης, περίπου 1 στους 2 έχει μια τοπική αντίδραση ενώ οι σοβαρές ανεπιθύμητες παρενέργειες είναι πολύ σπάνιες.
• Πνευμονόκοκκος είναι ένα βακτήριο που μεταδίδεται με σταγονίδια της αναπνοής, προκαλεί σηψαιμία, μηνιγγίτιδα και περιστασιακά άλλες λοιμώξεις.
Περίπου 3 στους 10 με μηνιγγίτιδα πεθαίνουν. Το ένα τρίτο όλων των περιπτώσεων πνευμονίας και έως και το ήμισυ των νοσηλειών πνευμονίας σε ενήλικες προκαλείται από πνευμονιοκοκκική λοίμωξη.
Μετά το εμβόλιο περίπου 1 στους 5 έχει τοπικό πρήξιμο, ερυθρότητα ή πόνο στο σημείο της ένεσης, ή πυρετόμ. Έως και 1 στους 2 έχει τοπικό πρήξιμο, ερυθρότητα ή πόνο στο σημείο της ένεσης ενώ οι σοβαρές ανεπιθύμητες παρενέργειες είναι πολύ σπάνιες.
• Ο τέτανος - προκαλείται από τοξίνες βακτηρίων στο χώμα και προκαλεί επώδυνες μυϊκές συσπάσεις, σπασμούς και σύσπαση των μασητηρίων μυών.
Περίπου 2 στους 100 ασθενείς πεθαίνουν. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος για τα πολύ μικρά παιδιά ή τους ηλικιωμένους.
Μετά το εμβόλιο περίπου 1 στους 10 έχει τοπικό πρήξιμο, ερυθρότητα ή πόνο στο σημείο της ένεσης, ή πυρετό και οι ενισχυτικές δόσεις μπορεί περιστασιακά να συνδέονται με εκτεταμένο πρήξιμο του άκρου, αλλά αυτό φεύγει εντελώς μέσα σε λίγες ημέρες. Οι σοβαρές ανεπιθύμητες παρενέργειες είναι πολύ σπάνιες.
Είναι φανερό, ότι όσοι δεν κάνουν εμβόλια ή εμποδίζουν τα παιδιά τους να κάνουν συγκεκριμένα εμβόλια παίρνουν ένα πολύ μεγάλο ρίσκο. Τα οφέλη των εμβολίων είναι σημαντικά ενώ οι παρενέργειες πολύ μικρές σε σύγκριση με τις επιπτώσεις της νόσου που αντιμετωπίζουν.