Γνώσεις χωρίς παπαγαλία

Ευχαριστώ θερμά την εφημερίδα Καθημερινή

Απόστολος Λακασάς από την Εφημερίδα Καθημερινή

Ελπίζω η περιγραφή να είναι σαφής, ώστε να μην μπερδέψει όσους θέλουν να κάνουν το παρακάτω πείραμα. Παίρνουμε ένα αναμμένο κερί, κατά προτίμηση σπαρματσέτο. Το στερεώνουμε πάνω σε ένα τραπέζι με πλαστελίνη στη βάση του και μετά το καλύπτουμε με ένα νεροπότηρο. Αμέσως η φωτιά του θα σβήσει.
Επίσης ένα άλλο πείραμα, όπως το εξηγεί η φυσικός Τίνα Νάντσου στο Διαδίκτυο και στα μαθήματα του Mathesis, είναι αυτό της μέτρησης του οξυγόνου της ατμόσφαιρας. Στερεώνουμε το αναμμένο σπαρματσέτο με πλαστελίνη σε δίσκο γεμάτο με νερό – κατά προτίμηση έχουμε ρίξει στο νερό χρώμα ζαχαροπλαστικής ώστε να είναι εμφανής η στάθμη του νερού. Οταν καπακώσουμε το σπαρματσέτο με ένα ποτήρι, τότε θα δούμε το νερό να περνά από τα χείλη του ποτηριού και να ανεβαίνει, καλύπτοντας περίπου το 20% του ποτηριού. Τόσο είναι το οξυγόνο στην ατμόσφαιρα, και ενώ η φωτιά το «παίρνει» μέχρι να σβήσει, αναπληρώνει το νερό μέσα στο ανεστραμμένο ποτήρι.
Προ ημερών, στο νοσοκομείο Παπανικολάου της Θεσσαλονίκης πήρε φωτιά ένας χώρος με αποτέλεσμα να βρουν τον θάνατο δύο ασθενείς. Αν γνώριζαν οι άτυχοι ασθενείς ότι το οξυγόνο προκαλεί την καύση θα είχαν πιθανόν σωθεί. Γι’ αυτό οι επιστήμονες λένε ότι όταν πιάσει φωτιά δεν πρέπει να ανοίγουμε το παράθυρο, ενώ, εάν δεν υπάρχει πυροσβεστήρας στον χώρο, καλύτερο είναι να καλύψουμε τη φωτιά με μια κουβέρτα. Και αυτά διότι πρέπει να περιορίσουμε τον ατμοσφαιρικό αέρα για να βοηθήσουμε να σβήσει η φωτιά.
Εχουν κάνει ποτέ οι μαθητές στο σχολείο το απλό πείραμα με το ανεστραμμένο ποτήρι; Εχουν μάθει τις αντιδράσεις καύσης στη χημεία; Και εάν ναι, κατάφεραν να συνδέσουν τις γνώσεις αυτές με τα απλά καθημερινά φαινόμενα;

 

 Το μείζον στοίχημα της σύγχρονης εκπαίδευσης είναι τα παιδιά στο σχολείο να μάθουν να αναζητούν τη γνώση και όχι να την παπαγαλίζουν. Στην Ελλάδα οι πιθανότητες για να κερδίσουμε αυτό το στοίχημα εμφανίζονται λιγοστές, διότι η μη σύνδεση των σχολικών γνώσεων με την πραγματική ζωή είναι σημαντικό μειονέκτημα για την ελληνική εκπαίδευση σήμερα. Και μοιάζει όλες οι πλευρές να έχουν εισέλθει σε έναν κύκλο που δεν μπορεί να σπάσει, παρά τις συνεχείς διακηρύξεις. Το υπουργείο Παιδείας φέρνει μεταρρυθμίσεις για βελτίωση των δεξιοτήτων μαθητών, οι οποίες ωστόσο διδάσκονται διεκπεραιωτικά, σαν να πρέπει οι μαθητές να παπαγαλίσουν για να μάθουν ότι δεν πρέπει να ανάβουν σπίρτο δίπλα σε φιάλη οξυγόνου. Δυστυχώς, η απόσταση της αποστήθισης από τη βιωμένη γνώση αποδεικνύεται εξαιρετικά μικρή, όσο κρατά το άναμμα ενός σπίρτου δίπλα σε μια φιάλη οξυγόνου.

https://www.kathimerini.gr/opinion/561802750/gnoseis-choris-papagalia/