Φυσικοί εναντίον Φυσικής
Συγγραφέας του άρθρου https://physicsgg.me/
Θα θέλατε να διδάσκεται η σύγχρονη φυσική (κβαντική, σχετικότητα κλπ) στο Λύκειο; Αν ρωτήσετε τους γνωστούς σας, θα διαπιστώσετε ότι οι περισσότεροι θα απαντήσουν καταφατικά – ακόμα κι αυτοί που μισούσαν τη φυσική όταν ήταν μαθητές.
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι οι μεγαλύτερες ενστάσεις εναντίον της διδασκαλίας στοιχείων κβαντομηχανικής ή σχετικότητας στο λυκειακό μάθημα της φυσικής εκπορεύονται κυρίως από … φυσικούς. Αντλώντας επιχειρήματα από αξιόλογα παιδαγωγικά βιβλία, που όμως γράφτηκαν σε μια εποχή που χρονικά δεν απείχε πολύ από την εδραίωση του νέου επιστημονικού παραδείγματος των αρχών του 20ου αιώνα, υποστηρίζουν ότι:Οι μαθητές δεν κατανοούν τις έννοιες ταχύτητα, επιτάχυνση, δύναμη, μάζα, ενέργεια, φορτίο κ.ά. Επομένως είναι αδύνατον να κατανοήσουν π.χ. την αρχή της απροσδιοριστίας;
αφού η σκέψη των μαθητών είναι ακόμα αριστοτελική και δυσκολεύονται να κατανοήσουν τους νόμους του Νεύτωνα, είναι αδύνατον να διδαχθούν την διαστολή του χρόνου και συστολή του μήκους σύμφωνα με την σχετικότητα
ας μάθουν πρώτα πως σε έναν τόπο ορίζεται το μεσημέρι ή η διεύθυνση βορρά-νότου ή πως προκύπτουν οι φάσεις της Σελήνης ή οι 4 εποχές και ας αφήσουν κατά μέρος τα πάλσαρ και τις μαύρες τρύπες
αντί να μισοθυμούνται λέξεις όπως πυρήνας, στοιχειώδη σωματίδια, λέιζερ κ.ά, ας καταλάβουν καλύτερα το νόημα της πυκνότητας και την σχέση της με την βύθιση των σωμάτων, το γιατί οι πλανήτες στρέφονται γύρω από τον Ήλιο ή την διάκριση της θερμοκρασίας με την θερμότητα.
Αυτού του είδους η επιχειρηματολογία συνήθως κινείται σε δυο επίπεδα: είτε υποστηρίζει ψυχρά ότι είναι αδύνατη η διδασκαλία των σύγχρονων εννοιών της φυσικής, είτε ότι ο εκπαιδευτικός χρόνος δεν φτάνει, οπότε πρέπει να αφήσουμε κατά μέρος την σύγχρονη φυσική και να τον αφιερώσουμε στην απλούστερη καθημερινή φυσική.
Πράγματι, ο χρόνος είναι ένα αντικειμενικό πρόβλημα. Περιλαμβάνοντας και την διδασκαλία της σύγχρονης φυσικής στην διδακτέα ύλη, είναι αδύνατον να καλυφθεί ένα τόσο μεγάλο εύρος φυσικής στις λίγες ώρες που διατίθενται για το μάθημα φυσικής. Πολύ σωστά. Αυτό όμως δεν έχει να κάνει με την σύγχρονη φυσική. Πρόκειται για το διαρκές έγκλημα σε βάρος του μαθήματος φυσικής που συντελείται στην μέση εκπαίδευση από την μεταρρύθμιση Αρσένη και μετά, όταν οι ώρες του μαθήματος (αφού πρώτα ελαττώθηκε η διδακτέα ύλη) αξιοποιήθηκαν σε άλλες διαδικαστικές διεκπεραιώσεις, όπως projects, μαθήματα δεξιοτήτων κλπ. Αλλά γι’ αυτό δεν φταίει η κβαντομηχανική και η σχετικότητα.
Όμως, ακόμα κι αν αυξηθούν οι ώρες της διδασκαλίας της φυσικής, θα επιμείνουν κάποιοι, για να διδάξει κάποιος την σύγχρονη φυσική, θα πρέπει να αφιερώσει επιπλέον προσωπικό χρόνο μελέτης σε θέματα που είναι δύσκολο να κατανοηθούν. Και στα σημερινά σχολεία οι καθηγητές αφιερώνουν τον περισσότερο χρόνο τους είτε μετρώντας και ξαναμετρώντας τις απουσίες των μαθητών και τα δικαιολογητικά τους, είτε αναλώνονται σε ατέρμονες τοξικές συζητήσεις εν ονόματι της αξιολόγησης ή άλλων ανούσιων γραφειοκρατικών ζητημάτων. Άραγε ευθύνεται και γι αυτό η σύγχρονη φυσική;
Παρόλα αυτά όμως κάποιοι εξακολουθούν αντί να χτυπάνε τον γάιδαρο, να χτυπάνε το σαμάρι. Έτσι κι αλλιώς με το δυστοπικό κλίμα που επικρατεί στη μέση εκπαίδευση, όχι μόνο την αρχή της αβεβαιότητας δεν καταφέρνει να διδάξει κανείς, αλλά ούτε καν το F=mα.
Επομένως, άλλα είναι τα πράγματα που πρέπει εξαφανιστούν δια παντός από τα σχολεία. Όχι η σύγχρονη φυσική.
Ο δικηγόρος του διαβόλου θα επιμείνει: ακόμα κι αν διατεθούν περισσότερες ώρες φυσικής, ακόμα κι αν οι καθηγητές αφοσιωθούν αποκλειστικά και μόνο στο παιδαγωγικό τους έργο, ακόμα κι αν έχουν στη διάθεσή τους καλύτερα βιβλία φυσικής και επιμόρφωση … μήπως εντέλει είναι αδύνατον να κατανοηθούν οι έννοιες της σύγχρονης φυσικής από τους μαθητές Λυκείου; (παρότι οι χημικοί επιμένουν να διδάσκουν κβαντομηχανικές έννοιες, όπως οι κβαντικοί αριθμοί, η απαγορευτική αρχή του Pauli και τα τροχιακά!)
Το μόνο που έχω να πω πάνω σ’ αυτό είναι ό,τι αν στον 21ο αιώνα μετά την ανακάλυψη του σωματιδίου Higgs, την ανίχνευση των βαρυτικών κυμάτων, την φωτογράφηση των μαύρων τρυπών, την ανάπτυξη των κβαντικών υπολογιστών, την εποχή του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb κλπ, θεωρούμε αδύνατη την διδασκαλία της σύγχρονης φυσικής στους μαθητές Λυκείου, τότε είναι καλύτερα να τα παρατήσουμε όλα και να επιστρέψουμε στις σπηλιές. Δεν λέω ότι είναι εύκολη υπόθεση. Όμως ένας φυσικός που σπούδασε φυσική από μεράκι πρέπει να χαίρεται με μια τέτοια πρόκληση και όχι να στρέφεται εναντίον της.
αφού η σκέψη των μαθητών είναι ακόμα αριστοτελική και δυσκολεύονται να κατανοήσουν τους νόμους του Νεύτωνα, είναι αδύνατον να διδαχθούν την διαστολή του χρόνου και συστολή του μήκους σύμφωνα με την σχετικότητα
ας μάθουν πρώτα πως σε έναν τόπο ορίζεται το μεσημέρι ή η διεύθυνση βορρά-νότου ή πως προκύπτουν οι φάσεις της Σελήνης ή οι 4 εποχές και ας αφήσουν κατά μέρος τα πάλσαρ και τις μαύρες τρύπες
αντί να μισοθυμούνται λέξεις όπως πυρήνας, στοιχειώδη σωματίδια, λέιζερ κ.ά, ας καταλάβουν καλύτερα το νόημα της πυκνότητας και την σχέση της με την βύθιση των σωμάτων, το γιατί οι πλανήτες στρέφονται γύρω από τον Ήλιο ή την διάκριση της θερμοκρασίας με την θερμότητα.
Αυτού του είδους η επιχειρηματολογία συνήθως κινείται σε δυο επίπεδα: είτε υποστηρίζει ψυχρά ότι είναι αδύνατη η διδασκαλία των σύγχρονων εννοιών της φυσικής, είτε ότι ο εκπαιδευτικός χρόνος δεν φτάνει, οπότε πρέπει να αφήσουμε κατά μέρος την σύγχρονη φυσική και να τον αφιερώσουμε στην απλούστερη καθημερινή φυσική.
Πράγματι, ο χρόνος είναι ένα αντικειμενικό πρόβλημα. Περιλαμβάνοντας και την διδασκαλία της σύγχρονης φυσικής στην διδακτέα ύλη, είναι αδύνατον να καλυφθεί ένα τόσο μεγάλο εύρος φυσικής στις λίγες ώρες που διατίθενται για το μάθημα φυσικής. Πολύ σωστά. Αυτό όμως δεν έχει να κάνει με την σύγχρονη φυσική. Πρόκειται για το διαρκές έγκλημα σε βάρος του μαθήματος φυσικής που συντελείται στην μέση εκπαίδευση από την μεταρρύθμιση Αρσένη και μετά, όταν οι ώρες του μαθήματος (αφού πρώτα ελαττώθηκε η διδακτέα ύλη) αξιοποιήθηκαν σε άλλες διαδικαστικές διεκπεραιώσεις, όπως projects, μαθήματα δεξιοτήτων κλπ. Αλλά γι’ αυτό δεν φταίει η κβαντομηχανική και η σχετικότητα.
Όμως, ακόμα κι αν αυξηθούν οι ώρες της διδασκαλίας της φυσικής, θα επιμείνουν κάποιοι, για να διδάξει κάποιος την σύγχρονη φυσική, θα πρέπει να αφιερώσει επιπλέον προσωπικό χρόνο μελέτης σε θέματα που είναι δύσκολο να κατανοηθούν. Και στα σημερινά σχολεία οι καθηγητές αφιερώνουν τον περισσότερο χρόνο τους είτε μετρώντας και ξαναμετρώντας τις απουσίες των μαθητών και τα δικαιολογητικά τους, είτε αναλώνονται σε ατέρμονες τοξικές συζητήσεις εν ονόματι της αξιολόγησης ή άλλων ανούσιων γραφειοκρατικών ζητημάτων. Άραγε ευθύνεται και γι αυτό η σύγχρονη φυσική;
Παρόλα αυτά όμως κάποιοι εξακολουθούν αντί να χτυπάνε τον γάιδαρο, να χτυπάνε το σαμάρι. Έτσι κι αλλιώς με το δυστοπικό κλίμα που επικρατεί στη μέση εκπαίδευση, όχι μόνο την αρχή της αβεβαιότητας δεν καταφέρνει να διδάξει κανείς, αλλά ούτε καν το F=mα.
Επομένως, άλλα είναι τα πράγματα που πρέπει εξαφανιστούν δια παντός από τα σχολεία. Όχι η σύγχρονη φυσική.
Ο δικηγόρος του διαβόλου θα επιμείνει: ακόμα κι αν διατεθούν περισσότερες ώρες φυσικής, ακόμα κι αν οι καθηγητές αφοσιωθούν αποκλειστικά και μόνο στο παιδαγωγικό τους έργο, ακόμα κι αν έχουν στη διάθεσή τους καλύτερα βιβλία φυσικής και επιμόρφωση … μήπως εντέλει είναι αδύνατον να κατανοηθούν οι έννοιες της σύγχρονης φυσικής από τους μαθητές Λυκείου; (παρότι οι χημικοί επιμένουν να διδάσκουν κβαντομηχανικές έννοιες, όπως οι κβαντικοί αριθμοί, η απαγορευτική αρχή του Pauli και τα τροχιακά!)
Το μόνο που έχω να πω πάνω σ’ αυτό είναι ό,τι αν στον 21ο αιώνα μετά την ανακάλυψη του σωματιδίου Higgs, την ανίχνευση των βαρυτικών κυμάτων, την φωτογράφηση των μαύρων τρυπών, την ανάπτυξη των κβαντικών υπολογιστών, την εποχή του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb κλπ, θεωρούμε αδύνατη την διδασκαλία της σύγχρονης φυσικής στους μαθητές Λυκείου, τότε είναι καλύτερα να τα παρατήσουμε όλα και να επιστρέψουμε στις σπηλιές. Δεν λέω ότι είναι εύκολη υπόθεση. Όμως ένας φυσικός που σπούδασε φυσική από μεράκι πρέπει να χαίρεται με μια τέτοια πρόκληση και όχι να στρέφεται εναντίον της.
Πηγή: https://physicsgg.me/
και το δικό μου σχόλιο
Τα θερμά μου συγχαρητήρια για το άρθρο.
Η σύγχρονη φυσική διδάσκεται διεθνώς στα περισσότερα προγράμματα σπουδών της Φυσικής.
Στο διεθνές ΙΒ , στο οποίο συμμετέχουν και οι πλούσιοι και τυχεροί Έλληνες μαθητες, φυσικά και διδάσκεται η σύγχρονη φυσική. Αν θες λοιπον να σπουδάσεις σε ξένα πανεπιστήμια πρέπει να γνωρίζεις και σύγχρονη φυσική. Γιατί να μην γίνει το ίδιο και για τα Ελληνικά Πανεπιστήμια;
Εμείς οι Έλληνες φυσικοί γιατί έχουμε τόση αντίσταση στις νέες αλλαγές; Τα παιδιά μισούν την φυσική γιατί δεν έχει σχέση με την επιστήμη αιχμής και την καθημερινότητά τους, αυτό γιατί δεν μας απασχολεί;
Συνάδελφοι δεν βαρεθήκατε τις ασκήσεις χωρίς φυσικό νόημα; Ασκήσεις με τις οποίες ουδείς ασχολείται διεθνώς στο Physics Education (PER) ;
ΥΓ Μήπως το θέμα τελικά είναι ότι πρέπει να ξαναδιαβάσουμε όσοι διδάσκουμε στο Λύκειο, και ότι οι φροντιστές πρέπει να φτιάξουν νέες σημειώσεις και νέα βοηθήματα;
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου