Τα μαθηματικά της ανθρώπινης συμπεριφοράς
Συντάκτης: Γιώργος Καρουζάκης
Photo by Victoriano Izquierdo on Unsplash
Η κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς είναι αντικείμενο μελέτης των ψυχολόγων. Για να περιγράψουμε όμως τον τρόπο με τον οποίο η ανθρώπινη συμπεριφορά αλλάζει μορφές με την πάροδο του χρόνου, η ψυχολογία από μόνη της δεν επαρκεί. Σε αυτήν την περίσταση χρειαζόμαστε τα μαθηματικά, σημειώνει, σε άρθρό του που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση «The Conversation», ο Dorje C Brody, καθηγητής μαθηματικών από το Πανεπιστήμιο του Σάρεϊ.
Η μελέτη του, η οποία δημοσιεύεται ολόκληρη στην επιστημονική επιθεώρηση «Frontiers in Psychology», αντλεί έμπνευση από το έργο του Αμερικανού μαθηματικού Νόρμπερτ Βίνερ (1894-1964), ο οποίος μελέτησε τον τρόπο με τον οποίο αλλάζουν οι αντιλήψεις μας με την πάροδο του χρόνου, όταν μάς ζητούν να κάνουμε μιαν επιλογή από ένα σύνολο εναλλακτικών προτάσεων. Τέτοιες μεταβολές δημιουργούνται συχνά από περιορισμένες πληροφορίες, τις οποίες αναλύουμε πριν λάβουμε τις αποφάσεις που καθορίζουν τα πρότυπα συμπεριφοράς μας.
«Για να κατανοήσουμε αυτά τα μοτίβα, χρειαζόμαστε τα μαθηματικά της επεξεργασίας πληροφοριών. Στην περίπτωση αυτή, η κατάσταση του μυαλού ενός ατόμου διακρίνεται από τη σημασία που αποδίδει σε διάφορες εναλλακτικές επιλογές – ποιο προϊόν να αγοράσει, σε ποιο σχολείο να στείλει το παιδί του, ποιον υποψήφιο να ψηφίσει στις εκλογές και ούτω καθεξής», γράφει ο Dorje C Brody. Και προσθέτει: «Καθώς συλλέγουμε επιμέρους πληροφορίες, γινόμαστε λιγότερο αβέβαιοι – για παράδειγμα, διαβάζοντας κριτικές πελατών γινόμαστε πιο σίγουροι για το ποιο προϊόν να αγοράσουμε. Αυτή η νοητική ενημέρωση εκφράζεται στον μαθηματικό τύπο που επεξεργάστηκε ο Άγγλος επιστήμονας του 18ου αιώνα, Τόμας Μπεϊζ (1702-1761). Ουσιαστικά αποτυπώνει τον τρόπο με τον οποίο ένα ορθολογικό μυαλό λαμβάνει αποφάσεις αξιολογώντας διάφορες, αβέβαιες εναλλακτικές λύσεις».
Οι επιστήμονες παρατηρούν τον τρόπο μεταβολής των πληροφοριών στην πάροδο του χρόνου σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν τη συμπεριφορά ορισμένων ανθρώπων και κοινωνικών ομάδων. Μέχρι στιγμής έχουν καταφέρει, επίσης, να μοντελοποιήσουν τη συμπεριφορά των χρηματοπιστωτικών αγορών (οι συμμετέχοντες στην αγορά αξιολογούν νέες πληροφορίες, οι οποίες οδηγούν σε αλλαγές στις τιμές των μετοχών) αλλά και τη συμπεριφορά των φυτών, καθώς ορισμένα από αυτά επεξεργάζονται πληροφορίες σχετικά με τη θέση του ήλιου για να στραφούν προς αυτόν.
Η μελέτη μπορεί να αποβεί χρήσιμη και στην κατανόηση του τρόπου που διαδίδονται και επικρατούν σήμερα, μέσω των τεχνολογικών εφαρμογών, οι ψευδείς ειδήσεις. «Δεδομένου ότι η αυτήν η προσέγγιση αποσκοπεί στον χαρακτηρισμό της δυναμικής της συμπεριφοράς των ανθρώπων, είναι δυνατόν να ποσοτικοποιηθούν τα αποτελέσματα του ελέγχου των πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προκύπτουν από τη διάδοση της παραπληροφόρησης» τονίζει ο Dorje C Brody. Και συμπληρώνει: «Έτσι, αποδεικνύεται, σύμφωνα με τη λογική του Μπέιζ, ότι ένας λήπτης αποφάσεων που αποδίδει μεγάλη βαρύτητα σε μιαν από τις εναλλακτικές πραγματικότητες είναι απίθανο να αλλάξει τις αντιλήψεις του με την πάροδο του χρόνου, ακόμη και αν τα στοιχεία που παρουσιάζονται δείχνουν ότι η εναλλακτική αυτή επιλογή αντιστοιχεί σε μία ψευδή πραγματικότητα».
Διαβάστε τη μελέτη του μαθηματικού στην αγγλική γλώσσα, εδώ.
Πηγές: The Conversation, Frontiers in Pshycology
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου