Χ. Βάρβογλης : Είναι το φυσικό αέριο "πράσινη" πηγή ενέργειας;

Άρθρο του ομότιμου καθηγητή του ΑΠΘ Χ. Βάρβογλη για το Πειράματα Φυσικής με Απλά Υλικά

Επειδή πολύς λόγος γίνεται τώρα τελευταία για τις νομικές κινήσεις σχετικά με τον χαρακτηρισμό του φυσικού αερίου ως «πράσινης» πηγής ενέργειας, γράφω μερικές σκέψεις μου.

Την εφιαλτική συνέπεια της καύσης ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ενέργειας την έχω ήδη παρουσιάσει στο άρθρο μου

https://www.tovima.gr/2016/01/23/science/klima-to-kako-to-xeirotero-kai-to-efialtiko-senario/

Εδώ λοιπόν θα περιοριστώ στα υπόλοιπα.

1. Ονομασία. Πολλοί υποστηρίζουν ότι κακώς το μεθάνιο ονομάζεται «φυσικό αέριο», ενώ θα έπρεπε να ονομάζεται «ορυκτό αέριο». Ο όρος «ορυκτό αέριο» περιλαμβάνεται στη γερμανική ορολογία, που έχει μεγάλες διαφορές από την επικρατήσασα αγγλική. Για παράδειγμα Benzin στα γερμανικά είναι η βενζίνη, αλλά το ομόηχο benzene στα αγγλικά είναι το βενζόλιο. Το natural gas προέρχεται από την έκφραση «natural occurring flammable gas», που σημαίνει εύφλεκτο αέριο που συναντάται στη φύση, σε αντιδιαστολή με το φωταέριο, που είναι εύφλεκτο αέριο που παράγεται βιομηχανικά με τη θέρμανση άνθρακα.

2. Αέρια θερμοκηπίου. Όλα τα ορυκτά καύσιμα παράγουν διοξείδιο του άνθρακα, που είναι υπεύθυνο για την κλιματική αλλαγή. Το περισσότερο παράγεται από την καύση γαιάνθρακα και το λιγότερο από την καύση φυσικού αερίου. Άρα αν πρέπει οπωσδήποτε να καίμε ορυκτά καύσιμα, θα έπρεπε να καίμε μόνο φυσικό αέριο.

3. Εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Επειδή η «δίψα» των ανθρώπων για ενέργεια είναι δεδομένη, θα πρέπει να παράγουμε ενέργεια με όσο το δυνατόν λιγότερες εκπομπές διοξείδιου του άνθρακα. Σήμερα είναι γνωστές τρεις μέθοδοι παραγωγής ενέργειας με μηδενικές εκπομπές: πυρηνική, αιολική και ηλιακή. Αν δεν θέλουμε την πυρηνική, οι άλλες δύο είναι μονόδρομος. Όποιοι λοιπόν μάχονται για τον αποκλεισμό τέτοιου είδους εγκαταστάσεων υποστηρίζουν, έστω και αν δεν το καταλαβαίνουν, την καύση ορυκτών καυσίμων. Με τον όρο εγκαταστάσεις δεν εννοώ μόνο ανεμογεννήτριες και ηλιακούς συλλέκτες, αλλά και τα έργα αποθήκευσης της παραγόμενης ενέργειας, για να την χρησιμοποιούμε όταν υπάρχει ανάγκη. Το καλό με τα θερμικά εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είναι ότι μας δίνουν ενέργεια όταν θέλουμε εμείς και όχι όταν θέλουν αυτά. Το βράδυ δεν υπάρχει ηλιακό φως και δεν φυσάει πάντα αέρας.

4. Κίνα. Τη μεγαλύτερη «ζημιά» στην παραγωγή διοξείδιου του άνθρακα κάνει η Κίνα. Όση οικονομία και αν κάνουμε εμείς, αν δεν πειστούν οι Κινέζοι να αλλάξουν ενεργειακή πολιτική η κατάσταση δεν βελτιώνεται.

5. Λιγνίτης. Όλα τα θερμικά εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας δεν εκπέμπουν τις ίδιες ποσότητες διοξείδιου του άνθρακα, έστω και αν λειτουργούν με το ίδιο καύσιμο. Τα καινούργια έχουν σημαντικά καλύτερη απόδοση, οπότε καίνε λιγότερα καύσιμα για της ίδια ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας. Τα παλιά λιγνιτικά δικά μας ήταν σκέτη καταστροφή.

Συμπέρασμα: 

Η ενεργειακή πολιτική δεν θα πρέπει να είναι αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης. Θα πρέπει να αποφασίσουμε πώς θα λύσουμε το πρόβλημα μείωσης των εκπομπών διοξείδιου του άνθρακα και στη συνέχεια να εφαρμόσουμε αυτή τη στρατηγική με συνέπεια, εκτός και αν αλλάξουν τα δεδομένα (κατανάλωση / νέες πηγές ενέργειας). Η λογική λέει ότι αρχίζουμε με την κατάργηση των θερμικών εργοστασίων που λειτουργούν με άνθρακα, στη συνέχεια αυτών που λειτουργούν με πετρέλαιο και μόνο στο τέλος, όταν έχουμε αρκετές ανεμογεννήτριες, ηλιακούς συλλέκτες και διατάξεις αποθήκευσης της «πράσινης ενέργειας», καταργούμε και την καύση φυσικού αερίου.

Ευχαριστώ θερμά τον καθηγητή Χ. Βάρβογλη για το άρθρο.

Σχόλιο  του καθηγητή Βάρβογλη που έχει ενδιαφέρον 

Η αύξηση της απόδοσης των ηλιακών συλλεκτών δεν είναι κεφαλαιώδους σημασίας, επειδή αφορά μόνο χώρες που ο Ήλιος ανεβαίνει το μεσημέρι κοντά στο ζενίθ. Οι νυκτερινές ώρες και η συννεφιά περιορίζουν ακόμη περισσότερο τη σημασία της μεθόδου. Αντίθετα αέρας φυσάει παντού, μέρα-νύχτα. Στην Ελλάδα παράγουμε τόση αιολική ενέργεια που δεν ξέρουμε τι να την κάνουμε, και σκεπτόμαστε να την εξαγάγουμε. Η αποθήκευσή της απαιτεί μεγάλες επενδύσεις, είτε γίνεται με τη μορφή άντλησης νερού σε μεγάλα υψόμετρα, είτε με τη μορφή μπαταριών είτε με τη μορφή παραγωγής υδρογόνου. Η εξέλιξη των αυτοματισμών μέσω υπολογιστών έχει επιτρέψει την αύξηση του «ορίου» συμμετοχής των ΑΠΕ σε ένα διασυνδεδεμένο ηλεκτρικό δίκτυο από 30% σε 50%, αλλά όση εξέλιξη και να υπάρξει θα χρειάζονται πάντα θερμικά εργοστάσια, όπως ήδη ανέφερα στο προηγούμενο σχόλιό μου. Στο βιβλίο μου «Οι επιστήμες στην καθημερινή ζωή – φυσική, χημεία, μαθηματικά», που πρόκειται να εκδοθεί από τον ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟ, έχω αφιερώσει ένα κεφάλαιο στην «οικονομία του υδρογόνου».