Αίγυπτος: Φως στο πανάρχαιο μυστήριο των πυραμίδων
Επιστήμονες πιστεύουν ότι μπορεί να έλυσαν το μυστήριο γύρω από το πώς χτίστηκαν πριν από 4.000 χρόνια 31 πυραμίδες στην Αίγυπτο, συμπεριλαμβανομένου του παγκοσμίως γνωστού συμπλέγματος της Γκίζας.
Μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Γουίλμινγκτον στη Βόρεια Καρολίνα ανακάλυψε ότι οι πυραμίδες είναι πιθανό να χτίστηκαν κατά μήκος μιας χαμένης, αρχαίας διακλάδωσης του ποταμού Νείλου, την οποία πλέον καλύπτουν η έρημος και οι γεωργικές εκτάσεις.
Εδώ και πολλά χρόνια, αρχαιολόγοι πίστευαν ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν κάποια κοντινή υδάτινη οδό για να μεταφέρουν υλικά, όπως λίθους, που χρειάζονταν για να χτιστούν οι πυραμίδες μπροστά στον ποταμό.
Μέχρι σήμερα, όμως, «κανείς δεν ήταν βέβαιος για την τοποθεσία, το σχήμα, το μέγεθος ή την εγγύτητα αυτής της μεγάλης υδάτινης οδού στη σημερινή τοποθεσία των πυραμίδων», σύμφωνα με την καθηγήτρια Εμάν Γκονέμ, η οποία είναι μία εκ των συντακτών της μελέτης.
Πώς έγινε η έρευνα
Σε μια διηπειρωτική προσπάθεια, η ομάδα των ερευνητών χρησιμοποίησε εικόνες από δορυφορικά ραντάρ, ιστορικούς χάρτες, γεωφυσικές έρευνες και πυρήνα ιζήματος (μια τεχνική που χρησιμοποιούν οι αρχαιολόγοι για να ανακτήσουν στοιχεία από δείγματα), για να χαρτογραφήσουν τον παραπόταμο, ο οποίος πιστεύουν ότι θάφτηκε από μια μεγάλη ξηρασία καθώς και από αμμοθύελλες πριν από χιλιάδες χρόνια.
Η ομάδα κατάφερε επίσης «να διεισδύσει στην επιφάνεια της άμμου και να παραγάγει εικόνες κρυφών χαρακτηριστικών» χρησιμοποιώντας τεχνολογία ραντάρ, όπως αναφέρει η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature».
Μυστήριο με «εδαφική ανωμαλία» κοντά στην Πυραμίδα του Χέοπα
Ανάμεσα σε αυτά τα χαρακτηριστικά ήταν «θαμμένοι ποταμοί και αρχαίες κατασκευές» στους πρόποδες όπου βρίσκεται «η συντριπτική πλειονότητα των αρχαίων αιγυπτιακών πυραμίδων», αποκάλυψε η Γκονέμ.
«Εντοπίζοντας το πραγματικό τμήμα [του ποταμού] και έχοντας τα δεδομένα που δείχνουν ότι υπήρχε μια πλωτή οδός που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά βαρύτερων τεμαχίων, εξοπλισμού, ανθρώπων, μας βοηθούν πραγματικά να εξηγήσουμε την κατασκευή πυραμίδας», είπε στο BBC η εκ των συγγραφέων της μελέτης, δρ Σούζαν Ονστιν.
Η ομάδα διαπίστωσε ότι το συγκεκριμένο τμήμα του ποταμού –που ονομάζεται «αχραμάτ» (το οποίο στα αραβικά σημαίνει «πυραμίδες»)– είχε μήκος περίπου 64 χιλιομέτρων και πλάτος μεταξύ 200-700 μέτρων. Συνόρευε μάλιστα με 31 πυραμίδες, οι οποίες χτίστηκαν πριν από 3.700-4.700 έτη.
Σε μια διηπειρωτική προσπάθεια, η ομάδα των ερευνητών χρησιμοποίησε εικόνες από δορυφορικά ραντάρ, ιστορικούς χάρτες, γεωφυσικές έρευνες και πυρήνα ιζήματος (μια τεχνική που χρησιμοποιούν οι αρχαιολόγοι για να ανακτήσουν στοιχεία από δείγματα), για να χαρτογραφήσουν τον παραπόταμο, ο οποίος πιστεύουν ότι θάφτηκε από μια μεγάλη ξηρασία καθώς και από αμμοθύελλες πριν από χιλιάδες χρόνια.
Η ομάδα κατάφερε επίσης «να διεισδύσει στην επιφάνεια της άμμου και να παραγάγει εικόνες κρυφών χαρακτηριστικών» χρησιμοποιώντας τεχνολογία ραντάρ, όπως αναφέρει η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature».
Μυστήριο με «εδαφική ανωμαλία» κοντά στην Πυραμίδα του Χέοπα
Ανάμεσα σε αυτά τα χαρακτηριστικά ήταν «θαμμένοι ποταμοί και αρχαίες κατασκευές» στους πρόποδες όπου βρίσκεται «η συντριπτική πλειονότητα των αρχαίων αιγυπτιακών πυραμίδων», αποκάλυψε η Γκονέμ.
«Εντοπίζοντας το πραγματικό τμήμα [του ποταμού] και έχοντας τα δεδομένα που δείχνουν ότι υπήρχε μια πλωτή οδός που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά βαρύτερων τεμαχίων, εξοπλισμού, ανθρώπων, μας βοηθούν πραγματικά να εξηγήσουμε την κατασκευή πυραμίδας», είπε στο BBC η εκ των συγγραφέων της μελέτης, δρ Σούζαν Ονστιν.
Η ομάδα διαπίστωσε ότι το συγκεκριμένο τμήμα του ποταμού –που ονομάζεται «αχραμάτ» (το οποίο στα αραβικά σημαίνει «πυραμίδες»)– είχε μήκος περίπου 64 χιλιομέτρων και πλάτος μεταξύ 200-700 μέτρων. Συνόρευε μάλιστα με 31 πυραμίδες, οι οποίες χτίστηκαν πριν από 3.700-4.700 έτη.
Η σημασία της ανακάλυψης
Η ανακάλυψη του εξαφανισμένου αυτού τμήματος του ποταμού βοηθά στην εξήγηση της υψηλής πυκνότητας πυραμίδων μεταξύ Γκίζας και Λιστ (τόπος ταφής του Μέσου Βασιλείου), σε μια αφιλόξενη περιοχή της Σαχάρας.
Η εγγύτητα του παραποτάμου με τα συγκροτήματα των πυραμίδων υποδηλώνει ότι ήταν «ενεργός και λειτουργικός κατά τη φάση κατασκευής αυτών των πυραμίδων», σύμφωνα με την έρευνα. Η δρ Ονστιν εξήγησε ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι μπορούσαν «να χρησιμοποιήσουν την ενέργεια του ποταμού για να μεταφέρουν αυτά τα βαριά αντικείμενα, χωρίς ανθρώπινη εργασία», προσθέτοντας, «απλώς χρειαζόταν πολύ λιγότερη προσπάθεια».
Ο ποταμός Νείλος αποτελούσε «πνεύμονα» ζωής για την Αρχαία Αίγυπτο – και παραμένει και σήμερα το ίδιο σημαντικός.
Με πληροφορίες από BBC
Ghoneim, E., Ralph, T.J., Onstine, S. et al. The Egyptian pyramid chain was built along the now abandoned Ahramat Nile Branch. Commun Earth Environ 5, 233 (2024). https://doi.org/10.1038/s43247-024-01379-7
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου