Ανακαλύφθηκε εξωπλανήτης στο κοντινότερο μεμονωμένο άστρο στη Γη

 

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Barnard b, © ESO/M. Kornmesser

Ομάδα αστρονόμων χρησιμοποιώντας το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο, (Very Large Telescope, VLT) του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου (ESO), ανακάλυψε έναν εξωπλανήτη γύρω από το άστρο του Μπάρναρντ, το κοντινότερο αστέρι στη Γη που δεν ανήκει σε αστρικό σύστημα. Στον νέο εξωπλανήτη, που διαθέτει μάζα περίπου την μισή της Αφροδίτης, ένα έτος διαρκεί κάτι περισσότερο από τρεις γήινες ημέρες. Οι παρατηρήσεις της ομάδας υποδηλώνουν επίσης και την ύπαρξη ακόμη τριών υποψηφίων εξωπλανητών σε διάφορες τροχιές γύρω από το άστρο.

Το άστρο του Μπάρναρντ, (Barnard’s star) είναι το αμέσως κοντινότερο στη Γη, σε απόσταση 6 ετών φωτός, μετά το τριπλό σύστημα του Άλφα Κενταύρου και το κοντινότερο μεμονωμένο αστέρι. Λόγω της εγγύτητάς του, είναι ένας πρωταρχικός στόχος στην έρευνα για εξωπλανήτες που μοιάζουν με τη Γη. Παρά μια πολλά υποσχόμενη ανίχνευση το 2018, δεν επιβεβαιώθηκε κανένας εξωπλανήτης σε τροχιά γύρω από το άστρο, έως τώρα.

Τα κοντινότερα άστρα στο Ηλιακό Σύστημα, © IEEC/Science-Wave – Guillem Ramisa

Η ομάδα ερευνούσε για ενδείξεις πιθανών εξωπλανητών στην κατοικήσιμη ζώνη του αστέρα του  Μπάρναρντ, στην περιοχή δηλαδή γύρω από ένα άστρο όπου μπορεί να διατηρηθεί το νερό σε υγρή μορφή. Οι ερυθροί νάνοι γίνονται συχνά στόχος των αστρονόμων, καθώς ο εντοπισμός ενός βραχώδους εξωπλανήτη χαμηλής μάζας, είναι ευκολότερος γύρω από ένα τέτοιο άστρο, παρά από ένα άστρο σαν τον Ήλιο.

Ο εξωπλανήτης Barnard b βρίσκεται 20 φορές πιο κοντά στο άστρο του, απ’ ότι ο Ερμής στον Ήλιο. Ολοκληρώνει μια περιφορά γύρω του σε 3,15 ημέρες και έχει θερμοκρασία επιφανείας περίπου 125 βαθμούς Κελσίου. Ανήκει στους εξωπλανήτες με πολύ μικρή μάζα και είναι ένας από τους λίγους γνωστούς με μάζα μικρότερη από αυτή της Γης. Όμως περιφέρεται πολύ κοντά στο μητρικό του άστρο, έτσι δεν βρίσκεται στην κατοικήσιμη ζώνη του. Αν και το άστρο έχει χαμηλότερη θερμοκρασία από τον Ήλιο, κατά 2,500 βαθμούς, η θερμοκρασία στον εξωπλανήτη είναι πολύ υψηλή για την διατήρηση νερού σε υγρή μορφή.

Εκτός από τον επιβεβαιωμένο εξωπλανήτη, η ομάδα εντόπισε ενδείξεις τριών ακόμη υποψήφιων εξωπλανητών γύρω από το άστρο. Θα χρειαστούν όμως περαιτέρω παρατηρήσεις με τον φασματογράφο ESPRESSO του VLT, ώστε να επιβεβαιωθούν.

Στην έρευνα στο πεδίο των εξωπλανητών θα δώσει μεγάλη ώθηση η ολοκλήρωση του Extremely Large Telescope (ELT) του ESO, όπου μέσω του οργάνου ANDES, το οποίο θα εντοπίζει βραχώδεις εξωπλανήτες στην κατοικήσιμη ζώνη κοντινών αστέρων, και θα μελετά στην σύνθεση της ατμόσφαιρας τους.

Η δημοσίευση της ομάδας στο Astronomy & Astrophysics: A sub-Earth-mass planet orbiting Barnard’s star?

πηγή: https://www.ofa.gr/barnard-b-exoplanet/ –https://www.eso.org/public/news/eso2414