Τα διαστημόπλοια του μέλλοντος και η τέχνη

Με το τέλος της εποχής του Διαστημικού Λεωφορείου και τη νέα γενιά επανδρωμένων διαστημοπλοίων να βρίσκεται υπό σχεδιασμό, δεν είναι λίγοι αυτοί που αναρωτιούνται εάν οι ναυπηγοί των διαστημικών υπηρεσιών θα έπρεπε να αντλήσουν ιδέες από τον χώρο της Επιστημονικής Φαντασίας, που έχει φιλοξενήσει κάθε λογής και μορφής διαστημόπλοια.
Τα ταξίδια στο Διάστημα γοήτευαν και γοητεύουν ανθρώπους κάθε ηλικίας: από το Star Wars μέχρι το 2001: Οδύσσεια του Διαστήματος, από τον Νταν Ντερ και τον Μπακ Ρότζερς μέχρι τους ήρωες του Ιουλίου Βερν και από το USS Enterprise του Star Trek μέχρι το Battlestar Galactica, η όψη των διαστημοπλοίων έπαιζε πάντα σημαντικό ρόλο στις συμπαντικές φαντασιώσεις του κοινού, πολύ πριν εκτοξευτεί στην πραγματικότητα ο πρώτος πύραυλος.
Ωστόσο, ίσως να υπάρχει κάποια βάση σε αυτά τα εντυπωσιακά και πολύ συχνά αλλοπρόσαλλα designs της επιστημονικής φαντασίας. Ο Τσέσλι Μπόουνστελ, αποκαλούμενος «πατέρας» της σύγχρονης «διαστημικής τέχνης» (space art) επηρέασε με τον τρόπο του την πορεία του αμερικανικού διαστημικού προγράμματος. Ενδεικτικά, ο δρ. Βέρνερ φον Μπράουν, «πατέρας» του προγράμματος «Απόλλων», είχε ζητήσει από τον Μπόουνστελ να του παρουσιάσει τις ιδέες του, όπως είχαν εμφανιστεί σε τεύχος του περιοδικού Collier's Weekly του 1952. Ο συνδυασμός της τεχνολογίας του φον Μπράουν και του καλλιτεχνικού οραματισμού του Μπόουνστελ έφεραν πιο κοντά τα διαστημόπλοια στο ευρύ κοινό- κάτι που βοήθησε μακροπρόθεσμα στο διαστημικό πρόγραμμα, καθώς ήταν οι φόροι και οι ψήφοι των Αμερικανών πολιτών που θα καθόριζαν το μέλλον του. Η δουλειά των καλλιτεχνών του χώρου της επιστημονικής φαντασίας και του fantasy πλέον τιμάται από τα ετήσια βραβεία Chesley.
Ο Χάρι Λανγκ ήταν ένας Γερμανός καλλιτέχνης ο οποίος ξεκίνησε την καριέρα του στην εικονογράφηση των εγχειριδίων πτήσης της πολεμικής αεροπορίας και αργότερα κατέληξε να εργάζεται για τη NASA, συνεργαζόμενος με τον φον Μπράουν στο πλαίσιο προγράμματος που εξέταζε την υπόθεση κατασκευής διαστημικού σταθμού. Ο Κρις Φος, συγγραφέας του Hardware: The Definitive SF Works of Chris Foss, πάλι, έχει τον Πικάσο σαν έμπνευση, και δημιούργησε ένα νέο στυλ διαστημικής τέχνης, με γιγαντιαία, πολύχρωμα σκάφη σε σουρεαλιστικά περιβάλλοντα. Χαρακτηριστικά της τέχνης του ήταν τα μυστηριώδη σύμβολα και τα σύνθετα μοτίβα. Έργα του «έντυσαν» έργα του Ισαάκ Ασίμοφ, ενώ του είχε ζητηθεί να εργαστεί και για το «Alien», καθώς και για την κινηματογραφική μεταφορά του «Dune» από τον Αλεχάνδρο Γιοντορόφσκι, η οποία δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Η δουλειά του έχει επηρεαστεί από το «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος» του Κιούμπρικ, τον Ψυχρό Πόλεμο και κάποιες ρημαγμένες περιοχές της μεταπολεμικής Μ. Βρετανίας. «Οι άνθρωποι θέλουν ελπίδα, θέλουν κάτι στο οποίο να μπορούν να πιστέψουν» σχολιάζει ενδεικτικά.
Σχέδια όπως του Μπόουνστελ και του Φος ενδεχομένως να διεισδύσουν και στα πραγματικά σχέδια μελλοντικών διαστημοπλοίων, στη νέα εποχή της ιδιωτικής επένδυσης στο Διάστημα. Το τέλος της εποχής του Διαστημικού Λεωφορείου ανοίγει νέους ορίζοντες, και πολλοί μηχανικοί και σχεδιαστές αναζητούν νέες ιδέες- που θα μπορούσαν να προκύψουν από τη συνεργασία με καλλιτέχνες. Καθώς όλο και περισσότερες εταιρείες προσπαθούν να κάνουν το ταξίδι στο Διάστημα πιο «θελκτικό» στο ευρύ κοινό (εν όψει και της ανόδου του διαστημικού τουρισμού). «Μία φιλόδοξη εταιρεία που επιδιώκει να προσελκύσει συμβόλαια τόσο από κυβερνήσεις όσο και από ιδιώτες θα μπορούσε να το καταφέρει αυτό προσφέροντας υπηρεσίες από διαστημικά σκάφη που παραπέμπουν στα οράματα του Κρις Φος» λέει σχετικά ο δρ. Γκάρι Γουέστφαλ, ακαδημαϊκός με ειδίκευση στην Επιστημονική Φαντασία. Στόχος θα είναι η εδραίωση της εικόνας μίας εταιρείας, τόσο οπτικά όσο και από πλευράς «αναγνώρισης φίρμας» (brand recognition).
Κάποιοι ενδεχομένως να βρουν παράξενο το γεγονός ότι ένας εργαζόμενος της NASA όπως ο Λανγκ βρέθηκε αργότερα στο Xόλιγουντ, για να καταλήξει υποψήφιος για Όσκαρ για την καλλιτεχνική διεύθυνση του «Star Wars: Η Αυτοκρατορία Αντεπιτίθεται». Ωστόσο, κατά τον δρα Έρικ Ράμπκιν, καθηγητή Αγγλικής Γλώσσας του πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν που ειδικεύεται στο χώρο της ΕΦ, το Διάστημα έχει να κάνει με την πλέον ρομαντική εικόνα που έχει ο άνθρωπος για την εξερεύνηση- λόγω του «αγνώστου». Τα τρένα κινούνται εκεί όπου έχουν φτάσει οι σιδηροδρομικές γραμμές, τα αεροπλάνα εκεί όπου μπορούν να προσγειωθούν. Αλλά «τα πλοία είναι εκ των πραγμάτων ρομαντικά, καθώς μπορούν να φτάσουν εκεί όπου κανείς δεν έχει φτάσει στο παρελθόν. Σχετίζονται με την ελευθερία και την κατάκτηση».

Πηγή :www.kathimerini.gr     με πληροφορίες από BBC