Ζώα και φυτά συρρικνώνονται λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη

Λονδίνο

Μπορεί να σας φαίνεται απίστευτο αλλά ακόμη και η τεράστια πολική αρκούδα… συρρικνώνεται. «Ενοχη» για αυτή τη συρρίκνωση φαίνεται να είναι η υπερθέρμανση του πλανήτη η οποία δεν έχει πλήξει μόνο τις αρκούδες αλλά και πολλά άλλα είδη του φυτικού και του ζωικού βασιλείου, όπως σημειώνεται σε νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην on-line έκδοση της επιθεώρησης «Nature Climate Change».
Ο επίκουρος καθηγητής Ντέιβιντ Μπίκφορντ από το Τμήμα Βιολογικών Επιστημών του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σιγκαπούρης που ήταν εκ των κύριων συγγραφέων της μελέτης τόνισε ότι «σύμφωνα με τα πιο απαισιόδοξα σενάρια οι σοδιές και τα ζώα θα συρρικνωθούν κάποια στιγμή σε τέτοιο βαθμό ώστε να υπάρχει άμεση επίδραση για την ασφάλεια των τροφίμων».

Σημαντική συρρίκνωση 

Η μελέτη αφορά ουσιαστικώς ανασκόπηση προηγούμενων μελετών καθώς και εξέταση απολιθωμάτων και από αυτήν προέκυψε ότι τα 38 από τα 85 είδη ζώων και φυτών που εξετάστηκαν εμφάνισαν σημαντική μείωση στο μέγεθός τους τις τελευταίες δεκαετίες. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση ενός είδους προβάτου της Σκωτίας το οποίο είναι σήμερα 5% μικρότερο κατά μέσο όρο σε σύγκριση με το 1985.
Πληθώρα ειδών όμως έχουν εμφανίσει συρρίκνωση. Μεταξύ των «θυμάτων», είναι, σύμφωνα με τη μελέτη, το βαμβάκι, το καλαμπόκι, οι φράουλες, τα χτένια, οι γαρίδες, οι καραβίδες, οι κυπρίνοι, οι σολομοί του Ατλαντικού, οι ρέγκες , οι βάτραχοι, τα μυρμήγκια, τα ιγκουάνα, ένα είδος κοκκινολαίμη της Αυστραλίας, ένα είδος γλάρου της Νέας Ζηλανδίας, ο καλιφορνέζικος σκίουρος, ο λύγκας και ένα είδος αρουραίου μεγάλου μεγέθους που ζει στην Κεντρική και Βόρεια Αμερική.
Πριν από δύο χρόνια η μελέτη σχετικά με τη συρρίκνωση των προβάτων της Σκωτίας έκανε τον γύρο του κόσμου. Συγχρόνως διαφορετικές μελέτες έχουν δείξει ότι και οι πολικές αρκούδες έχουν χάσει… μέγεθος. Αλλά και στην τελευταία αυτή ανασκόπηση αναφέρεται ότι το βάρος του σπιτοσπουργίτη έπεσε κατά ένα έβδομο μεταξύ του 1950 και του 1990. Στην ίδια περίοδο το βάρος ενός άλλου πτηνού, του Prinia gracilis που ζει στη βορειοανατολική Αφρική και στη νοτιοδυτική Ασία εμφάνισε μείωση κατά 26%.

Αύξηση της θερμοκρασίας, μείωση του μεγέθους

Σύμφωνα με ένα από τα πειράματα που περιλαμβάνονται στην ανασκόπηση, οι βλαστοί και τα φρούτα σε πολλά είδη φυτών χάνουν το 3% ως και το 17% του μεγέθους τους σε κάθε αύξηση της θερμοκρασίας κατά έναν βαθμό Κελσίου. Όπως επίσης σημειώνεται στην ανασκόπηση, η αύξηση κατά έναν βαθμό Κελσίου στη θερμοκρασία οδηγεί σε συρρίκνωση κατά 0,5% ως 4% σε ό,τι αφορά το μέγεθος του σώματος των θαλάσσιων ασπόνδυλων ζώων και κατά 6%-22%σε ό,τι αφορά το μέγεθος των ψαριών.
«Υπάρχει μια τάση μείωσης του μεγέθους ενός μεγάλου αριθμού οργανισμών – από φυτά ως μεγάλα σπονδυλωτά» ανέφερε  η Τζένιφερ Σέρινταν, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα που συμμετείχε στη μελέτη και εξήγησε ότι τα περισσότερα από τα… συρρικνωμένα ζώα είναι ψυχρόαιμα, γεγονός που σημαίνει ότι όσο πιο θερμό γίνεται το κλίμα, τόσο ταχύτερα λειτουργεί ο μεταβολισμός τους και τόσο περισσότερες θερμίδες καταναλώνουν. Υπάρχει ένας νόμος της ζωολογίας, ο αποκαλούμενος κανόνας του Μπέργκμαν που συσχετίζει το γεωγραφικό πλάτος με το μέγεθος των ζώων. Σύμφωνα με αυτόν τον κανόνα της ζωολογίας όσο περισσότερο κρύο κάνει σε μια περιοχή, τόσο μεγαλώνει το μέγεθος των ζώων.

Μείωση της τροφής και της βιοποικιλότητας

Στη μελέτη υπογραμμίζεται ότι «όσο αυξάνεται η θερμοκρασία ευνοείται η επιβίωση μικρότερων οργανισμών ενώ οι συνθήκες ξηρασίας μπορούν να οδηγήσουν σε γέννηση μικρότερων απογόνων, με αποτέλεσμα να μειώνεται τελικώς το μέσο μέγεθος των οργανισμών». Συμπληρώνεται ότι «η επίδραση μπορεί να αφορά μελλοντικά περιορισμό της ποσότητας τροφής που παράγεται ως και μείωση της βιοποικιλότητας». Οι συγγραφείς προειδοποιούν ότι δεν έχουμε δει ακόμη τις αρνητικές αυτές επιδράσεις σε μεγάλη κλίμακα, ωστόσο καθώς η θερμοκρασία του πλανήτη συνεχώς αυξάνεται, είναι πιθανό οι μεταβολές στο μέγεθος του σώματος των διαφορετικών οργανισμών – φυτικών και ζωικών – να είναι μελλοντικά πολύ πιο έντονες με πιθανές επιπτώσεις ακόμη και στην ασφάλεια των τροφίμων.
Πάντως στο άκουσμα των νέων ευρημάτων άλλοι ειδικοί εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί. Ο Γιόραμ Γιομ-Τοβ, ζωολόγος από το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, στοιχεία από τις έρευνες του οποίου χρησιμοποιήθηκαν στη νέα ανασκόπηση, τόνισε ότι πράγματι πολλά είδη συρρικνώνονται, ωστόσο δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε αποκλειστικά την υπερθέρμανση του πλανήτη για αυτό. Σύμφωνα με τον Γιομ-Τοβ «οι μεταβολές στο μέγεθος του σώματος αποτελούν ένα φυσιολογικό φαινόμενο. Όταν οι συνθήκες το ευνοούν, οι φυτικοί αλλά και οι ζωικοί οργανισμοί αυξάνονται σε μέγεθος ή αναπαράγονται με υψηλότερους ρυθμούς. Όταν αντιθέτως οι συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές, τότε συμβαίνει το αντίθετο. Εκτιμώ ότι τα περισσότερα είδη θα προσαρμοστούν στις κλιματικές αλλαγές και θα επιβιώσουν. Δεν υπάρχει ανάγκη για συναγερμό».

Πηγή : Βήμα Science