Τα «αινίγματα» του ηλιακού μας συστήματος

Εδώ και δεκαετίες, το ηλιακό μας σύστημα εξερευνάται από μη επανδρωμένες αποστολές, τα ρομποτικά «μάτια» και «χέρια» των οποίων έχουν δώσει πολύτιμες πληροφορίες στην επιστημονική κοινότητα σχετικά με την κοσμική μας γειτονιά. Ωστόσο, εκτός του ότι είναι πολλά τα ερωτήματα τα οποία δεν έχουν απαντηθεί, πολλά αινίγματα έχουν προκύψει ακριβώς εξαιτίας των δεδομένων από τις ρομποτικές αποστολές.

Είμαστε μόνοι στο ηλιακό μας σύστημα;

Το γεγονός ότι στον πλανήτη μας έχουν βρεθεί μορφές ζωής οι οποίες ευδοκιμούν σε εξαιρετικά αφιλόξενες συνθήκες (όπως στην Ανταρκτική ή στον πυθμένα των ωκεανών) αποτελεί τη βάση για υποθέσεις περί ύπαρξης ζωής και σε άλλα σώματα του ηλιακού μας συστήματος. Ο Άρης ενδεχομένως στο μακρινό παρελθόν να είχε ωκεανούς και λίμνες, αλλά πλέον αποτελεί μία παγωμένη έρημο, εκτεθειμένη σε κοσμική ακτινοβολία. Ωστόσο, ο εντοπισμός μεθανίου στην ατμόσφαιρα δημιούργησε υποθέσεις περί ύπαρξης μορφών μικροβιακής ζωής. Οι πιθανότητες για κάτι τέτοιο θεωρούνται ακόμα μεγαλύτερες στην Ευρώπη, τον παγωμένο δορυφόρο του Δία, και τον Εγκέλαδο, δορυφόρο του Κρόνου, καθώς ωκεανοί σε υγρή μορφή ενδεχομένως να υπάρχουν στα εν λόγω σώματα

Μεθάνιο στον Άρη

Ο εντοπισμός μεθανίου στην ατμόσφαιρα του Άρη από το Mars Express σημαίνει πως υπάρχει κάτι στον πλανήτη το οποίο παράγει αυτό το αέριο, αντικαθιστώντας αυτό που καταστρέφεται από τις ακτίνες του Ήλιου. Αυτό το «κάτι» θα μπορούσε να είναι ενεργά ηφαίστεια, πολύπλοκες γεωλογικές διαδικασίες στο υπέδαφος, ή μικρόβια. Το συγκεκριμένο θέμα θα διερευνήσει η αποστολή Maven (Mars Atmosphere and Volatile EvolutioN) της NASA, η οποία θα εκτοξευτεί το 2013. Αντίστοιχα ερωτηματικά υπάρχουν και για τον Τιτάνα, αν και σε αυτή την περίπτωση η αποστολή Huygens απέκλεισε το ενδεχόμενο βιολογικής προέλευσης.

Τα «δύο πρόσωπα» του Άρη

Δεν πρόκειται για τη γνωστή συνωμοσιολογική θεωρία περί ύπαρξης πυραμίδων και ενός σχηματισμού που θυμίζει πρόσωπο στην περιοχή Κυδωνία (Cydonia) του Άρη, αλλά για την αντίθεση μεταξύ του βορείου και του νοτίου ημισφαιρίου: το βόρειο τμήμα του πλανήτη αποτελείται από γεωλογικά νέες πεδιάδες, ενώ το νότιο χαρακτηρίζεται από λόφους, βουνά και κρατήρες. Επίσης, το Mars Global Surveyor της NASA έχει δείξει ότι ο φλοιός στο νότο είναι πιο παχύς από ό,τι στο βορρά, καθώς και το ότι στο νότιο ημισφαίριο παρατηρούνται μαγνητικές ανωμαλίες που δεν παρατηρούνται στο βόρειο. Οι θεωρείες ποικίλλουν, από σύνθετες γεωλογικές διαδικασίες μέχρι συντριβή (ή συντριβές) σωμάτων κολοσσιαίων διαστάσεων.

Τα δαχτυλίδια του Κρόνου

Το «σήμα κατατεθέν» του Κρόνου αποτελείται κατά 90% από πάγο, ο οποίος συναντάται σε κομμάτια διαφορετικών διαστάσεων- ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ακριβώς πώς δημιουργήθηκαν. Για πολλά χρόνια οι αστρονόμοι θεωρούσαν ότι το σύστημα των δαχτυλιδιών ήταν ηλικίας αντίστοιχης του ηλιακού μας συστήματος (4,6 δισεκατομμύρια χρόνια). Αλλά αν ίσχυε κάτι τέτοιο, τότε δεν θα ήταν τόσο φωτεινά, καθώς θα είχαν «λερωθεί» από τα περάσματα μετεωριτών, οπότε πλέον δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν ότι είναι νεότερο. Μία «υβριδική» θεωρία λέει ότι τα πιο μεγάλα δαχτυλίδια είναι πολύ παλιά, ενώ τα νεότερα και πιο φωτεινά δημιουργήθηκαν πιο μετά, λόγω της συνεχούς διαδικασίας διάσπασης και επανένωσης των πάγων. Ως το αίτιο του σχηματισμού τους, πιστεύεται ότι μπορεί να ήταν το πέρασμα ενός κομήτη ο οποίος «αιχμαλωτίστηκε» από τη βαρύτητα του πλανήτη και καταστράφηκε, ή ότι μπορεί να αποτελούν προϊόντα της σύγκρουσης ενός μεγάλου ουρανίου σώματος με παγωμένη επιφάνεια με τον Κρόνο.

Πηγή: www.kathimerini.gr με πληροφορίες από BBC
 http://apod.nasa.gov/apod/ap060926.html
 http://www.nasa.gov/mission_pages/mars/news/maven_20080915.html